Nieuwe publicatie rechtsbeschermingregels bij aanbesteden
27 april 2011
Europa decentraal, hèt kenniscentrum voor Europees recht en beleid voor
decentrale overheden, in 2002 opgericht door VNG, IPO, UvW en het rijk,
heeft onlangs de publicatie `Veelgestelde vragen rechtsbescherming bij
aanbesteden' uitgebracht. Deze publicatie brengt decentrale overheden
op de hoogte van de - met de implementatie van de `nieuwe'
Rechtbeschermingsrichtlijnen ingevoerde- gewijzigde regels op dit
gebied. Doel van de rechtsbeschermingregels is te zorgen dat
deelnemende ondernemingen aan Europese aanbestedingsprocedures de
rechtsbescherming die zij kunnen ontlenen aan de richtlijnen ook
daadwerkelijk kunnen uitoefenen jegens aanbestedende diensten.
Rechtsbeschermingsrichtlijnen
Als aanbestedende diensten nemen decentrale overheden binnen Europese
aanbestedingsprocedures beslissingen die positief of negatief uitvallen
voor deelnemende ondernemers. Wanneer ondernemers een beslissing in
strijd achten met de aanbestedingsregels, moeten zij snel en
doeltreffend beroep kunnen instellen. Dit laatste bepalen de Europese
Rechtsbeschermingsrichtlijnen. Vorig jaar is de ingrijpende wijziging
van deze richtlijnen ingegaan waardoor ook in Nederland nieuwe
wetgeving moest worden vastgesteld. De Wet implementatie
rechtsbeschermingsrichtlijnen aanbesteden (Wira) is daartoe begin 2010
in werking getreden. De gewijzigde Rechtsbeschermingsrichtlijnen, en
dus ook de Wira, bevatten vastlegging van oude, maar ook een aantal
nieuwe elementen die voor aanbestedende decentrale overheden van belang
zijn.
De rechtsbeschermingspraktijk onder de Wira
Zo is nu in de Wira vastgelegd dat het voor aanbestedende diensten
verplicht is gunningsbeslissingen altijd zodanig te motiveren dat een
afgewezen ondernemer kan bepalen of het zin heeft hiertegen beroep in
te stellen. Is deze motivering ontoereikend, dan gaat de opschortende
termijn, die in acht moet worden genomen tussen de gunningsbeslissing
en het sluiten van de overeenkomst, niet lopen. In het geval dat de
opschortende termijn niet gaat lopen, zal een ondernemer dus ook buiten
deze termijn om nog beroep kunnen instellen tegen een voor hem
negatieve en ongemotiveerde gunningsbeslissing. Bovendien kan een
benadeelde ondernemer naar de rechter stappen om een overeenkomst te
laten vernietigen wanneer een opdracht ten onrechte niet Europees is
aanbesteed of wanneer de opschortende termijn niet in acht is genomen.
De mogelijkheid om een overeenkomst achteraf door de rechter te laten
vernietigen is door de Europese Commissie expliciet gecreëerd als
afschrikwekkende sanctie om te voorkomen dat de Europese
aanbestedingsrichtlijnen niet worden nageleefd. Mocht een overeenkomst
vernietigd worden omdat ten onrechte niet Europees is aanbesteed, dan
zal een aanbestedende dienst voor de betreffende opdracht immers alsnog
een Europese aanbestedingsprocedure moeten organiseren. Daar staat
tegenover dat er uitzonderingen zijn die aanbestedende diensten kunnen
benutten om de vernietigbaarheid op te heffen of de
vernietigingstermijn te verkorten.
Publicatie
De nieuwe publicatie van Europa decentraal gaat zowel in op de nieuwe,
strengere eisen die op het gebied van rechtsbescherming bij
aanbesteding gelden op grond van de Rechtsbeschermingsrichtlijnen en de
Wira, als op de manieren waarop aanbestedende diensten hiermee kunnen
omgaan. Daarnaast behandelt deze 17 pagina's tellende uitgave beknopt
enkele tientallen vragen uit de decentrale praktijk over de toepassing
van de Rechtsbeschermingsrichtlijnen en/of de Wira. Deze publicatie is
bedoeld voor ambtenaren van decentrale overheden die in het kader van
een aanbestedingsprocedure geconfronteerd (kunnen) worden met vragen
over dit onderwerp.
Interprovinciaal Overleg (IPO)