Gemeente Lelystad
Kadernota 2012-2015: college koerst op sluitend huishoudboekje
Donderdag 21 april 2011
"Lelystedelingen moeten zich thuis blijven voelen in onze stad. Ze
moeten er met enthousiasme, in geborgenheid en in zo groot mogelijke
vrijheid kunnen leven. Echte vrijheid gaat samen met het besef van
verantwoordelijkheid voor anderen, de gemeenschap en de omgeving waarin
men leeft. Een zo groot mogelijke vrijheid voor de inwoners kan alleen
bestaan als er ook een grote mate van verdraagzaamheid bestaat van
inwoners ten opzichte van elkaar en van de overheid ten opzichte van
inwoners." Dat was de centrale boodschap van het Lelystadse college in
het coalitieprogramma "Samen verder werken" en is wat samen met de
financiële situatie de focus heeft bepaald voor de voorgestelde koers
bij de Kadernota 2012-2015.
* Kadernota 2012-2015
* Bijlage 1 (resultaten onderzoek Lelystadpanel)
* Bijlage 2 (analyse onderzoek Lelystadpanel)
Kadernota niet los te zien van resultaten 2010 en 2011
Op dinsdag 19 april heeft het college de voorstellen voor de Kadernota
2012-2015 samen met de Jaarstukken 2010 aan de gemeenteraad aangeboden.
De stukken zijn niet los van elkaar te zien. De ontwikkelingen in 2010,
minder inkomsten en hogere uitgaven die met name het gevolg zijn van de
economische crisis en waardoor een tekort op de begroting ontstond van
9.614.000,- (dat slechts voor 3.000.000,- afgedekt wordt uit de
algemene reserve) hebben hun schaduw vooruit geworpen en zijn van
invloed op de huidige en toekomstige financiële situatie van gemeente
Lelystad.
Ook voor 2011 is nu al duidelijk dat de omvang van de te verwachte
tekorten op de begroting door onder meer minder inkomsten uit bouwleges
(900.000,- lager) en OZB (500.000,- lager) en hogere uitkeringslasten
(1.100.000,- hoger) groter zal zijn dan bij het opstellen van de
programmabegroting 2011-2014 werd voorzien. Maar ook de
parkeerexploitatie, waarvoor het college onlangs een nieuw voorstel bij
de raad indiende om deze op termijn sluitend te maken, zal desondanks
dit jaar, met een verwacht tekort van 500.000,- nog zwaar op de
begroting drukken.
Met een aantal voorstellen op de lopende begroting, zoals het intrekken
van prijscompensatie voor de tweede helft van 2011 en maatregelen om de
oplopende kosten vanwege openeinderegelingen voor schuldhulpverlening
en armoedebeleid tegen te gaan, ziet het college kans om het te
verwachten tekort van 3.000.000,- op de begroting voor 2011 te dekken.
Huishoudboekje op orde
Om ook sterk te staan voor de toekomst zal Lelystad het huishoudboekje
weer op orde moeten krijgen. De algemene reserve, die door de tekorten
in 2010 en 2011 onder het minimumniveau komt zal weer op peil moeten
worden gebracht en er zal ook voor 2012, het eerste jaar van de
Kadernota, nog rekening moeten worden gehouden met de aanhoudende
effecten van de economische crisis.
Visie op veranderende rol overheid mede bepalend
De huidige financiële situatie en de taakstelling uit het
coalitieakkoord om structureel EUR 10 miljoen te bezuinigen hebben de
focus bepaald bij de totstandkoming van de voorstellen in de Kadernota
2012-2015. Uitgangspunt van het college daarbij was dat de beoogde
bezuinigingen niet mogen leiden tot lastenverzwaring voor de inwoners
en niet ten koste mogen gaan van effectief sociaal beleid.
De kadernota geeft invulling aan die bezuiniging, waarbij -naast de
gehanteerde uitgangspunten- de centrale vraag luidt: "Wat heeft
Lelystad nodig?". Want niet alleen de herhaalde (crisisgerelateerde)
financiële tegenvallers en rijksbezuinigingen dwingen tot het maken van
keuzes. Ook de visie van het college op de kerntaken van de gemeente en
de rol van de gemeentelijke overheid in de samenleving speelt een rol
bij de voorgestelde koers. Ongeveer de helft van de te bezuinigen EUR
10 miljoen zal dan ook worden gerealiseerd door afslanking van de
gemeentelijke organisatie.
Dit is een operatie die veel van de gemeentelijke organisatie en haar
werknemers vraagt en die ook zijn weerslag zal hebben op Lelystad. Zo
zullen er, vanuit de gedachte dat niet alleen de overheid maar ook de
burgers (aandeelhouders van de stad) verantwoordelijk zijn voor de
stad, op wijkniveau bewoners bijvoorbeeld veel meer betrokken worden
bij het onderhoud van de stad, waarbij er een coördinerende rol is
weggelegd voor wijkserviceteams.
LelystadPanel denkt mee
Hoe Lelystedelingen over de bezuinigingsvoorstellen denken is vooraf
geïnventariseerd door middel van een representatief onderzoek onder het
LelystadPanel. Aan de hand van stellingen konden panelleden hun mening
geven over waarop volgens hen al dan niet bezuinigd mag worden. Het
college heeft de uitkomsten grotendeels ter harte genomen en legt in
haar verantwoording ook telkens de link met de uitkomsten van dit
onderzoek.
Zo vindt een op de vier panelleden dat meer geld besteed zou moeten
worden aan huishoudelijke zorg en gehandicaptenvoorzieningen en minder
geld aan inburgering, integratie, buurtcentra en sociale activiteiten,
dit komt overeen met de voorgestelde bezuinigingen. Toch ontkomt het
college er op sommige punten niet aan om af te wijken van de wensen van
het panel. Zo zal er toch bezuinigd moeten worden op het beheer
openbare ruimte, een van de onderwerpen uit de top 10 van activiteiten
waarop volgens het panel niet bezuinigd zou moeten worden. Hier staat
wel tegenover dat door met name het werk anders te organiseren, dit
niet ten koste hoeft te gaan van het beleefde kwaliteitsniveau.
Ook de door het panel voorgestelde extra bezuinigingen op amateurkunst,
cultuureducatie en podiumkunsten zijn door het college niet
overgenomen. Deze voorzieningen zijn vergeleken met soortgelijke steden
als Lelystad al beperkt van omvang en de culturele instellingen worden,
net als alle andere gesubsidieerde instelling in de stad, al gekort met
3 %.
Toeristenbelasting
Een opmerkelijk voorstel uit de kadernota, dat door maar liefst 63% van
het panel wordt gesteund is de invoering van toeristenbelasting. Dit is
een van de voorstellen waarmee het college inkomsten wil genereren, die
niet ten laste komen van de inwoners en die aangewend kunnen worden om
de stad aantrekkelijker te maken.
Wmo
Een grote rol in de discussie voorafgaand aan de totstandkoming van de
Kadernota was weggelegd voor de Wmo. Bij ongewijzigd beleid ontstaat
een groot tekort op de Wmo voorzieningen. Het college heeft voorstellen
gedaan om het verstrekkingenpakket meer in lijn te brengen met de
rijksbijdrage, maar deze zijn maar ten dele door de raad overgenomen.
De zware financiële druk van de Wmo op meerjarenbegroting blijft
daardoor bestaan en zal in de toekomst vanwege vergrijzing groeien. Dit
betekent dat de budgetten opnieuw onder druk komen te staan en maakt
herbezinning op het verstrekkingenpakket in de toekomst is
onvermijdelijk.
Raadsbehandeling
De gemeenteraad neemt nog voor de zomer een besluit over de Kadernota
2012-2015. De data waarop de Kadernota in de raad wordt
behandeld zijn te vinden op www.lelystad.nl/raad.
Ja