Stichting Biologica
Incident met resistente bacteriën op groenten legt structureel probleem
antibioticagebruik bloot
Gisteren berichtte de NOS over een onderzoek van VUmc naar de
aanwezigheid van ESBL-houdende bacteriën in in rauwe groenten. Zie:
artikel op NOS-website. In 7 van de in totaal 120 onderzochte
groentenmonsters werden de antibiotica-resistente bacteriën
aangetroffen. Hierbij ging het om reguliere en biologische groenten.
Vandaag wordt het onderzoek gepresenteerd op een congres voor
microbiologen. Hieronder leest u een eerste reactie van Biologica.
1. Dat er resistente bacterie in groenten zijn aangetroffen, is
ernstig. In Frankrijk was dat al eerder aangetoond. Door onder meer de
wereldwijde voedseltransporten en het extreme gebruik van antibiotica
in de intensieve veehouderij, waar antibiotica nog steeds 'preventief'
door het voer worden gemengd, worden resistente bacteriën inmiddels
overal gevonden.
2. Als geen ander is de biologische landbouw zich van het probleem van
antibioticaresistente bacteriën bewust. Biologische veeteelt maakt
daarom zoveel mogelijk gebruik van natuurlijke middelen om
diergezondheid te waarborgen of te verbeteren. Zeer spaarzaam en alleen
in noodgevallen wordt gebruik gemaakt van antibiotica.
3. De uitkomsten van het onderzoek van VUmc wijzen erop dat er bij de
teelt iets is gebeurd waarbij de producten in contact gekomen zijn met
ESBL-bacteriën. Het onderzoek roept veel vragen op. De hypothese dat
contact met dierlijke mest de oorzaak is, lijkt onwaarschijnlijk, omdat
volgens de onderzoekers ook taugé bij de besmette groenten behoort en
dit product alleen met water wordt opgekweekt. Onderzocht moet worden
of water de oorzaak van de besmetting kan zijn. Eerder al waarschuwde
de Consumentenbond voor oppervlaktewater als verspreidingsbron.
4. De biologische sector is erop gebrand ESBL-bacterievrij te
produceren, maar realiseert zich dat dit onmogelijk is als het gebruik
van antibiotica niet aan banden wordt gelegd. Incidenten zoals deze
zullen worden onderzocht en opgelost, maar een brongerichte aanpak is
onmisbaar om nieuwe incidenten te voorkomen.
5. Over ESBL en gezondheid schrijft de Consumentenbond: "Voor gezonde
mensen zijn ESBL-bacteriën overigens niet gevaarlijk. Van een bacterie
met het enzym ESBL word je namelijk alleen ziek als het om een
ziekmakende bacterie gaat zoals salmonella of campylobacter. In
bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij een verminderde weerstand of bij
een operatie, kan een dergelijke bacterie een infectie tot gevolg
hebben die dan lastig te behandelen is. Antibiotica die normaal
gebruikt worden om deze infecties te behandelen - de penicillines en de
cefalosporines - werken dan niet meer. Alleen antibiotica van een ander
soort, de zogenoemde carbapenem, helpen dan nog. Die kunnen alleen in
het ziekenhuis via een infuus worden toegediend. Er zijn echter al
artsen die te maken krijgen met patiënten die besmet zijn met een
bacterie waar ook carbapenem niet meer tegen helpt."