Student ongeschikt voor later beroep kan worden weggestuurd of geweigerd
Een student die gedrag vertoont of uitlatingen doet die hem ongeschikt
maken voor het beroep waarvoor hij wordt opgeleid, kan worden
weggestuurd of geweigerd. Een wetswijziging maakt dat mogelijk. Het
College van Bestuur heeft nu, ter implementatie, het protocol Iudicium
Abeundi vastgesteld. De opleidingen Geneeskunde, Psychologie,
Pedagogiek en de Lerarenopleiding gaan het protocol hanteren.
Gevaar voor de patiënt
De roep om de mogelijkheid tot uitsluiting van studenten die ongeschikt
blijken voor de latere beroepsuitoefening, is al het langst te horen
bij de geneeskunde-opleidingen. Daar komt het, zij het als
uitzonderlijk geval, voor dat een student zich tijdens het opdoen van
praktijkervaring zodanig gedraagt dat de patiënt direct of indirect
gevaar loopt.
Ongewenste handelingen
Te denken valt aan onnodige en ongewenste handelingen bij lichamelijk
onderzoek, een verregaand gebrek aan respect voor patiënten of
medestudenten, of onheuse bejegening van bijvoorbeeld de familie van de
patiënt. Het gaat dan om een dusdanig ernstige situatie dat, was de
student arts geweest, het tuchtrecht van toepassing zou zijn geweest.
Disfunctionerende artsen
Maar er is meer: de laatste jaren is in de media en in de
wetenschappelijke literatuur herhaaldelijk aandacht besteed aan ernstig
disfunctionerende artsen. Had deze problematiek voorkomen kunnen worden
als in de tijd dat zij werden opgeleid een Iudicium Abeundi
(letterlijk: het oordeel/besluit tot vertrek) afgegeven had kunnen
worden? Het is goed mogelijk. Door een wetswijziging die per 1
september 2010 is ingegaan, kan wegsturen of weigeren nu wel.
Pedofiel
Voor psychologen geldt, net als voor artsen, dat zij in de regel te
maken hebben met kwetsbare, afhankelijke mensen. Bij pedagogen en
leraren komt daar nog bij dat de groep waar zij mee werken jonge
kinderen zijn.
Voorwaarden
Voorwaarden voor het hanteren van het Iudicium Abeundi zijn dat
studenten tijdens hun opleiding vertrouwd worden gemaakt met de normen
die in de beroepsgroep voor de omgang met patiënten, cliënten en
anderen gelden, en dat een student die in de fout gaat de kans moet
krijgen zijn gedrag te wijzigen of het doen van uitlatingen te staken.
Protocol
Het protocol Iudicium Abeundi beschrijft de te volgen procedure ingeval
van gedragingen of uitlatingen die op ongeschiktheid van de student
wijzen. Als deze plaatsvinden in het onderwijs, worden ze gemeld bij de
examencommissie. Vinden ze daarbuiten plaats, dan kan melding gedaan
worden bij de decaan van de faculteit. Als de melding(en) ernstig
genoeg zijn, kan decaan of examencommissie het College van Bestuur
voorstellen een Iudicium Abeundi af te geven. Het College maakt een
eigen afweging en beslist. De student kan daartegen in bezwaar gaan bij
een landelijke geschillenadviescommissie. De student heeft te allen
tijde inzage in zijn dossier.
Gewaarborgde vrijheden
Het Iudicium Abeundi is nadrukkelijk niet bedoeld om studenten met
slechte studieresultaten af te straffen of studenten met een
onwelgevallig gedachtegoed heen te zenden of te weigeren: de vrijheid
van meningsuiting en de academische vrijheid blijven overeind.
De verwachting is dat landelijk een Iudicium Abeundi slechts een enkele
keer per jaar wordt afgegeven.
(19 april 2011/Corine Hendriks)
Universiteit Leiden