15 april 2011
Er is meer onderscheid in het hoger onderwijs nodig om studenten en de
arbeidsmarkt beter te kunnen bedienen. Daarvoor is een veelzijdig en
efficiënt onderwijsaanbod nodig, waaronder de associate degree en meer
mogelijkheden tot excellentie in hbo en wo. Versnippering van het
aanbod aan opleidingen moet daarentegen worden teruggedrongen. Dit zijn
enkele aanbevelingen uit het advies Strategische Agenda Hoger Onderwijs
Onderzoek en Wetenschap dat de SER vanochtend unaniem heeft
vastgesteld.
Namens de vakcentrales voerde MHP-voorzitter Richard Steenborg het
woord. "Onze ambitie is om in de top vijf van kenniseconomieën te
komen. De kern van dit SER-advies is dat talent zo hoog mogelijk moet
worden opgeleid," aldus Steenborg. Investeringen in het onderwijs vindt
Steenborg noodzakelijk. Deze investeringen verdienen zich volgens hem
dubbel en dwars terug.
Om de toegankelijkheid het onderwijs te waarborgen, is het volgens
Steenborg van belang dat studenten niet tegen financiële drempels
aanlopen. De toegankelijkheid wordt ook beter als instellingen in het
hoger onderwijs zich meer gaan specialiseren en gaan concurreren op
kwaliteit en reputatie. Steenborg: "We hebben een wildgroei aan
studierichtingen. De student lijdt aan keuzestress, het zorgt voor meer
studieuitval."
LTO-Nederland-voorzitter Albert Jan Maat onderstreepte namens alle
werkgevers het grote belang van het hoger onderwijs voor onze
kenniseconomie. Het SER-advies onderschrijft de constatering van de
Commissie Veerman dat het huidige hoger onderwijsstelsel niet
toekomstbestendig is: grote studie-uitval, te weinig differentiatie en
een te versnipperd onderwijsaanbod. Volgens hem komt dit doordat niet
wordt afgerekend op prestaties en kwaliteit, maar op
studentenaantallen. Het bedrijfsleven zou als grootste afnemer meer
betrokken moeten worden bij het hoger onderwijs. Het advies bepleit
hierbij aansluiting te zoeken met de negen topsectoren die het
ministerie van EL&I heeft aangewezen. Ook onderschreef hij het pleidooi
voor het instellen van de associate degree, een tweejarige
hbo-opleiding. Vooral bij het midden- en kleinbedrijf is daar een grote
behoefte aan.
Ook de kroonleden onderschrijven de conclusies van het advies, aldus
het kroonlid Leo Stevens. Zo moet de basiskwaliteit van het hoger
onderwijs omhoog. Daartoe moet de kwaliteit van de docenten worden
verbeterd, vooral in het hbo. Met een betere basiskwaliteit kunnen
excellentieprogramma's zich richten op toptalent. Maar het gaat
uitdrukkelijk niet alleen om toptalent, het gaat erom het beste te
halen uit alle studenten. Ze moeten worden gestimuleerd, geïnspireerd
en geënthousiasmeerd. Hij relativeerde het risico van keuzestress. Een
verkeerde studiekeuze en studiewisseling kunnen ook een vormende waarde
hebben, vond hij. Ook riep hij de hoger onderwijsinstellingen op zich
meer extravert op te stellen en mekaar te inspireren en te versterken.
De voorzitter van de commissie van voorbereiding, het kroonlid Peter
Ester, gaf aan dat dit advies in een ongekend korte tijd tot stand is
gebracht, namelijk binnen een maand.
---
Sociaal-Economische Raad