FNV KIEM wil pensioencontract met werkgevers en overheid
vrijdag 15 april 2011
Het rommelt in pensioenland. Dat is wel duidelijk. De verhalen over de
(on)houdbaarheid van ons huidige systeem volgen elkaar snel op.
Met als gevolg dat mensen grote zorgen hebben over hun
oudedagsvoorziening. Zo zijn jongeren bijvoorbeeld bang dat ze
onevenredig de rekening voor de vergrijzing moeten betalen. Ouderen
zijn bang dat hun pensioen de komende jaren bevroren gaat worden.
Logisch dat de FNV even om twee adempauzes heeft gevraagd. Zodat de
verschillende vakbonden met hun vakbondskader tot een eigen afweging
kunnen komen.
FNV KIEM is op donderdag 14 april jl. in een extra bondsraad, samen met
onze actieve leden die zitting hebben in pensioenfondsbesturen en
deelnemersraden, bijeen geweest. Daar is de inzet van FNV KIEM
besproken.
Wat is er aan de hand met de pensioenen?
FNV KIEM spreekt aan de cao-tafel een pensioenregeling af. Vervolgens
berekent een pensioenfonds een premie om de pensioenregeling te kunnen
financieren. Als het goed is, is deze premie kostendekkend voor de
pensioenafspraak zoals die is afgesproken.
Echter, wat niet in de pensioenregeling zit, is dat het geld wat
maandelijks gespaard is, in de loop der jaren minder waard wordt. Je
zou het kunnen vergelijken met de spaarpot. De premie die je iedere
maand in de spaarpot stopt is kostendekkend. Maar als je na 40 jaar de
spaarpot opent, dan blijkt de waarde van al die euro's verdampt te
zijn.
Kortom, premiebetaling alleen is niet genoeg. Je moet iets doen met het
ingelegde geld. Je kunt het op een spaarrekening zetten. Maar de
renteopbrengsten zullen nooit de inflatie- en loonstijging compenseren.
Dus moet je eigenlijk wel gaan beleggen. Met alle risico's die daar bij
horen.
Nu is dat geen nieuw gegeven. Want de pensioenfondsen beleggen al
jaren. Daar ligt dus niet het probleem. Maar waar dan wel?
1. Ten eerste worden we met zijn allen flink ouder. Daar hebben we in
het verleden geen rekening mee gehouden. Er is dus simpelweg te weinig
gespaard.
2. In het verleden kon het tekort in het fonds nog wel eens opvangen
worden met een premiestijging. Maar vandaag de dag is dat, ook volgens
FNV KIEM, geen oplossing meer. Want:
- We werken nu al één dag in de week voor ons pensioen. De grens van
wat we willen betalen is wel een keer bereikt;
- Veel bedrijfstakken zijn sterk vergrijsd. En dat betekent dat er nog
maar relatief weinig mensen werken ten opzichte van de groep
gepensioneerden en slapers. Je kunt de rekening van het ouder worden
niet eenzijdig bij de huidige werkenden neerleggen.
Aanvullende problemen
Behalve bovengenoemde punten zijn er nog een aantal zaken die uitermate
belangrijk zijn voor een goede oudedagsvoorziening.
1. De AOW. Dit is nog steeds de belangrijkste pijler voor onze
oudedagsvoorziening. Op dit moment is de AOW niet welvaartsvast. En dat
betekent dat de AOW minder waard wordt. Zeker voor de laagstbetaalden
geldt dat zij koopkracht verliezen. Niet door de hoogte van het
pensioen. Maar door het achteruithollen van het niveau van de AOW.
2. Fiscale spaarruimte. In het regeerakkoord van dit kabinet staat dat
de fiscale ruimte waarmee we belastingvrij voor ons pensioen mogen
sparen, beperkt wordt. Voor alle fondsen die maximaal gebruik maken van
deze fiscale ruimte betekent dat, dat ze straks minder pensioen mogen
opbouwen. En daardoor zal de pensioenregeling verslechteren.
3. De recente geschiedenis laat zien dat de wereld vaker en sneller in
een crisis belandt dan waar rekening mee is gehouden toen de
pensioenregelingen werden ingevoerd. Reden voor dit kabinet en De
Nederlandse Bank om de beleggingsspelregels binnen de huidige
pensioensystematiek te beperken.
Inzet FNV KIEM
Alles bij elkaar optellend komt de Bondsraad van FNV KIEM tot de
conclusie dat we niet door kunnen op de huidige voet. De Bondsraad is
van mening dat dit het moment is om door middel van een
pensioencontract alle drie de partijen - werkgevers, werknemers én
overheid - te binden.
En dat betekent dat we niet alleen een contract met werkgevers over de
pensioenregeling willen hebben. Maar ook met de overheid. Want dit is
het moment om de AOW welvaartsvast te maken, en het onzalige
kabinetsplan om te snijden in de fiscale ruimte terug te schroeven. Dit
betekent dat de Bondsraad van FNV KIEM van mening is dat er verder
onderhandeld moet worden. Met de volgende inzet:
1. Er moet een harde afspraak met de overheid gemaakt worden dat de AOW
welvaartsvast wordt gemaakt.
2. Er moet een harde afspraak met de overheid gemaakt worden dat de
fiscale ruimte voor pensioensparen ongewijzigd blijft.
3. We vinden dat er op cao-niveau onderhandeld moet worden over de mate
waarin een pensioenfonds beleggingsrisico wil en kan nemen. En de
overheid moet dat mogelijk maken door te komen met een realistischer
financieel toetsingskader. Ook moeten aan de cao-tafels afspraken
gemaakt worden over hoe de beleggingsrisico's opgevangen worden.
4. Ook in de toekomst moeten we blijven werken met één pensioensysteem.
Dus geen loskoppeling van oude- en nieuwe rechten.
Deze inzet doet recht aan:
De laagstbetaalden. Want we eisen een welvaartsvaste AOW.
De jongeren. Want we zoeken de oplossing in het vrijer maken van de
financiële spelregels om te mogen beleggen in plaats van de premie te
verhogen.
De ouderen. Door verruiming van de beleggingsspelregels verhoog je de
kans dat pensioenen de komende jaren wél geïndexeerd worden.
De verplichting van de werkgevers. Want aan de cao-tafel leg je vast op
welke wijze werkgever en werknemer het beleggingsrisico dragen.
De verplichting van de overheid. Geen bezuiniging op de fiscale ruimte.
Hoe nu verder?
Komende maandag, 18 april, bespreekt vakcentrale FNV met de voorzitters
de inzet van de afzonderlijke bonden. Dan blijkt of we tot één
gezamenlijke inzet kunnen komen, waarna er met werkgevers en overheid
verder onderhandeld wordt.
Inzet zzp
Omdat het hier gaat over de problematiek van de huidige pensioenfondsen
wordt er alleen gesproken over de consequenties van de huidige
deelnemers. Maar natuurlijk is FNV KIEM ook van mening dat het in de
toekomst voor zzp'ers mogelijk moet worden om zich aan te sluiten bij
een pensioenfonds. Dat is een apart punt waar FNV KIEM zich samen met
de andere FNV-bonden sterk voor maakt.
Joke Hubert
Voorzitter FNV KIEM
FNV KIEM