Wageningen Universiteit en Researchcentrum 14 apr 2011
Nummer: R

Onderzoekers en veredelaars willen de genen vinden die een rol spelen bij de afweer van 1 plantje tegen alle ziekten en plagen. Inmiddels is het project van start gegaan.

De ene veredelaar doet onderzoek naar de resistentie van gewas X tegen rupsen, de ander onderzoekt de weerbaarheid van gewas Y tegen virussen. Het resistentie-onderzoek is gefragmenteerd, omdat onderzoekers en veredelaars steeds één aspect onderzoeken, zegt Marcel Dicke, hoogleraar Entomologie aan Wageningen University, onderdeel van Wageningen UR. 'Terwijl we inmiddels weten dat de resistentie van planten tegen rupsen invloed heeft op de resistentie van diezelfde plant tegen virussen. We moeten toe naar een systeemanalyse.'

Daarom slaan onderzoekers en veredelingsbedrijven nu de handel ineen in het onderzoeksprogramma Learning from Nature to protect crops van Technologiestichting STW. Doel van dit programma van 6,5 miljoen euro is dat belangrijke stressfactoren van gewassen in kaart worden gebracht, van nematoden en schimmels in de grond, insecten en virussen boven de grond tot stressfactoren als droogte, zout en hitte. Dicke is wetenschappelijk directeur van het programma.

Om de interacties tussen de plant en alle ziektebronnen goed te kunnen vergelijken, werken de onderzoekers allemaal met een plantje waar al heel veel over bekend is: het modelgewas Arabidopsis thaliana, ofwel de zandraket. Wageningse genetici hebben inmiddels 340 varianten van de zandraket uit allerlei delen van de wereld besteld om een zo groot mogelijke genetische variatie te hebben. Zeven groepen gaan de zandraket nu screenen op specifieke stressfactoren. De resultaten komen in een centrale database, waarna de bio-informatici van de deelnemers naar hartenlust eigenschappen aan genen kunnen koppelen. De Utrechtse onderzoeker Corné Pieterse gaat de zandraket blootstellen aan meerdere stressfactoren, omdat hij vermoedt dat er plantengenen zijn die meerdere ziektes onder de duim houden.

Vanuit Wageningen doen de groepen Entomologie, Nematologie, Plantenveredeling, Erfelijkheidsleer, Plantenfysiologie en Biometris mee. Ze werken samen met genetici uit Utrecht, Groningen en Amsterdam. Vanuit het bedrijfsleven doen acht veredelingsbedrijven en drie biotechbedrijven mee, waaronder Keygene, Monsanto en Royal Van Zanten. Die zijn vooral geïnteresseerd in de toepassing van de kennis in gewassen als tomaat, aardappel, komkommer, sla en chrysant. | Albert Sikkema

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.