PPS: Een golf van vertrouwen
Rotterdam, 20110412 -- Erasmus Academie organiseert, in samenwerking met Berenschot en Rebel, de mastercourse Publiek Private Samenwerking (PPS). De mastercourse presenteert en bediscussieert ‘het verhaal achter het verhaal’ van PPS. Over dat achterliggende verhaal weet Geert Engelsman, senior consultant bij Rebel, meer te vertellen. Erasmus Academie ging met hem in gesprek over PPS.
“Wat weleens vergeten wordt is dat publiek private samenwerking van alle tijden is. Neem de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), dat was ook een vorm van publiek-private samenwerking (1). Momenteel wordt PPS vooral gereduceerd tot de ‘integrale contractvormen’ die gebruikt worden voor de aanleg of renovatie van nieuwe wegen (A59 en N33), de infrastructuur en exploitatie van de HSL Zuid, of de aanleg en exploitatie van de waterzuiveringsinstallatie Harnaspolder in Delft (2). Echter, publiek-private samenwerking bestaat in meerdere vormen en in meerdere sectoren.”
Vertrouwen staat centraal
“In Nederland is, mijn inziens, de discussie over PPS te veel gerationaliseerd en gecontractualiseerd. Een goede onderbouwing is zeker nodig en contracten zijn nuttig om afspraken te expliciteren en op terug te vallen bij problemen. Maar eigenlijk zou zo’n contract niet van de plank moeten komen. Want uiteindelijk is samenwerken mensenwerk en mensen werken beter samen op vertrouwen dan met contracten. Hoe doe je dat en waarom zou je het doen? Dit is een belangrijk thema en één van onderwerpen die wordt opgepakt tijdens de mastercourse. Daarbij verbindt de mastercourse de verschillende vormen van samenwerking in de verschillende sectoren.”
Experts aan het woord
“We willen tijdens de mastercourse dus het verhaal achter het verhaal vertellen. Niet alleen over de vertrouwensrelaties, maar ook over het waarom van samenwerking, de rol van het publiek belang, de belangen van de private partijen, het komen tot een duurzame samenwerkingsvorm, en het kiezen van de juiste partners. Dit doen we met de voeten in klei. Een batterij aan experts uit het veld komt langs om hun ervaringen te delen en met de deelnemers te reflecteren op deze en de deelnemers’ eigen ervaringen.”
De vraag naar het waarom
“Een belangrijke vraag bij PPS is die aan een toekomstige partner, waarom ze in een samenwerking willen treden. Die vraag kan je natuurlijk alleen stellen als je de juiste voorwaarden hebt gecreëerd, zodat je ook een echt antwoord krijgt. Stel je die vraag bij een eerste ontmoeting, dan kun je een heel formeel antwoord verwachten. Als de baan vrij is voor een samenwerking, je hebt samen al een tijdje opgetrokken, dan is het misschien tijd om een goed gesprek te hebben over wederzijdse motieven. Want per project zijn die verschillend, er zijn altijd individuele, project gebonden belangen. Voor het welslagen van het project is het belangrijk om die te kennen. De uitdaging is dat je zo’n gesprek niet altijd exclusief kan voeren omdat je in een (starre) aanbesteding zit: een actueel thema dat ook in de mastercourse aan bod komt.”
Voor meer informatie: www.erasmusacademie.nl/pps
(1): Het waren vooral economische motieven die de raadpensionaris van Holland, Johan van Oldebarnevelt, en stadhouder Prins Maurits ertoe brachten om de kooplieden tot samenwerking te dwingen. Dit resulteerde op 20 maart 1602 in de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). … Door de Staten-Generaal werd aan de VOC een octrooi verleend voor de handel tussen Kaap de Goede Hoop en Kaap Hoorn... Het verkrijgen van het octrooi betekende voor de VOC dat zij voor de Republiek het alleenrecht verwierf om in dit gebied handel te drijven. (bron: www.voc-kenniscentrum.nl)
(2) Anders dan bij traditionele contracten – waarin een private consortium het ontwerp en de bouw voor zijn rekening neemt – worden de private partners in deze integrale contracten ook verantwoordelijk voor de financiering, beheer en (soms) exploitatie van de infrastructuur. Het idee is dat private partijen bij het ontwerp en het beheer altijd de kosten over de levenscyclus van de infrastructuur (of preciezer de lengte van het contract) in ogenschouw nemen en met slimmere, efficiëntere en innovatieve oplossingen komen en zo de kosten drukken.