Ingezonden persbericht


Amsterdam, 1 april 2011

PERSBERICHT

One Flew Over the Cuckoo's Nest
Hollywoodklassieker met Jack Nicholson terug in de bioscoop

Ter gelegenheid van het zomerfestival rond Jack Nicholson brengt EYE Film Instituut Nederland vanaf 23 juni de gerestaureerde klassieker One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975) opnieuw uit in de bioscoop. Deze mijlpaal in de filmgeschiedenis, over de opstand tegen het totalitaire regime van een psychiatrisch ziekenhuis, won de vijf belangrijkste Oscars, waaronder één voor Nicholson. 23 juni 2011: Première gerestaureerde kopie One Flew Over the Cuckoo's Nest in EYE (Amsterdam), LantarenVenster (Rotterdam) en Filmhuis Den Haag. 30 juni t/m 31 augustus: Jack Nicholson Zomerfestival in EYE, Vondelpark 3, Amsterdam.

Jack Nicholson speelt in One Flew Over the Cuckoo's Nest de veroordeelde Randle P. McMurphy, die zich ontoerekeningsvatbaar laat verklaren om gevangenisstraf te ontlopen. Maar hij blijkt slechter af als hij vervolgens voor onbepaalde tijd naar een psychiatrische inrichting wordt gezonden. Hij probeert met grappen en spelletjes de boel wat op te schudden en weet zelfs de 'doofstomme' indiaan Chief Broom tot spreken te verleiden. Gedwarsboomd door de dictatoriale Nurse Ratched zet rasprovocateur McMurphy de patiënten vervolgens aan tot opstand. De Tsjechische regisseur Milos Forman wilde met One Flew Over the Cuckoo's Nest meer maken dan een antipsychiatrisch manifest. "Voor mij is het een door en door Tsjechische film, een film over de maatschappij waarin ik twintig jaar leefde." De psychiatrische inrichting staat voor een samenleving waar iedereen wordt zoet gehouden en waar rebellen hardhandig buiten werking worden gesteld. In dit totalitaire regime zijn de patiënten onmondige wezens die braaf in de rij gaan staan om de pillen in ontvangst te nemen. De opstandige McMurphy wordt uiteindelijk zelf slachtoffer van het systeem, dat op brute wijze in stand wordt gehouden door Nurse Ratched (Oscar beste actrice voor Louise Fletcher).

Het productieproces
One Flew Over the Cuckoo's Nest werd voor het grootste gedeelte opgenomen in een bestaand ziekenhuis, het Oregon Hospital in Salem. Drie maanden lang verbleef de voltallige filmploeg in een vleugel van dit enorme ziekenhuis. Niet alleen spelen er ongeveer vijftien echte patiënten mee, ook een van de hoofdfiguren, Dr. Spivey, wordt gespeeld door een professionele psychiater (Dr. Brooks). De acteurs bivakkeerden op de set, waardoor ze zich nog meer in hun rol konden inleven. Regisseur Forman liet vaak in het midden of er een repetitie of een echte opname gaande was, en maakte niet altijd duidelijk of de camera wel of niet liep. Forman heeft op die manier een echte acteursfilm gemaakt, waarbij de acteurs als een soort collectief lijken op te treden. Met veel succes: de film werd genomineerd voor negen Oscars waarvan er vijf werden verzilverd: beste film, beste regie, beste acteur, beste actrice en beste scenario. Daarmee was het de eerste film in 41 jaar die alle belangrijkste catego rieën wist te winnen.

Het boek
One Flew Over the Cuckoo's Nest is gebaseerd op Ken Kesey's bestseller uit 1962, in Nederland uitgebracht als 'En ééntje zag ze vliegen'. Tijdens zijn nachtdiensten in het Palo Alto Veteranen Ziekenhuis schreef Kesey dit verhaal over de rebel McMurphy, die door middel van provocaties de gezagsstructuur in een psychiatrische inrichting probeert te ondermijnen. Het boek werd niet alleen gezien als een aanklacht tegen de psychiatrie maar ook tegen de Vietnamoorlog. In 1963 werd het boek bewerkt tot een toneelstuk, met Kirk Douglas in een van de hoofdrollen. Douglas verwierf ook de filmrechten maar door de bureaucratie bij de Tsjecho-Slowaakse douane duurde het tien jaar voordat het boek de beoogde regisseur Milos Forman bereikte. Kirk Douglas vond zichzelf inmiddels te oud voor de hoofdrol, waarna zoon Michael Douglas en Saul Zaentz de productie overnamen. Ken Kesey klaagde daarna de producenten aan: hij was verbolgen over het feit dat indiaan Chief Broom in de film slechts een bijro l vertolkt terwijl het boek juist geheel vanuit Chief Brooms perspectief is geschreven.

Restauratie
De grote Hollywoodproducent Saul Zaentz besloot One Flew Over the Cuckoo's Nest in 2002 te restaureren. Editor en restauratie-expert Tom Christopher (montage Amadeus - The Director's Cut, restauratie Star Wars) herstelde het negatief dat afkomstig was van The Academy of Motion Picture Arts and Sciences, voegde nieuwe geluidseffecten toe en maakte een moderne digitale stereo geluidsmix. In de oude print bleken vooral de scènes met een schreeuwende Nicholson hinderlijke ruis te bevatten. Onbedoelde achtergrondgeluiden werden verwijderd zodat de nadruk nog meer op het acteerwerk komt te liggen.

Over Milos Forman
Tijdens de Praagse lente verruilde Milos Forman (1932) geboorteland Tsjecho-Slowakije voor Amerika, waar hij in één klap beroemd werd met One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975). Onder de vijf Oscars was er één bij voor beste regie. Na de musical Hair (1979) en Ragtime (1981) legde hij zich toe op biografieën van excentrieke beroemdheden: Amadeus (1984, acht Oscars, waaronder beste regie), The People vs. Larry Flynt (1996), over Hustler-uitgever Larry Flynt, en Man on the Moon (1999), over komiek Andy Kaufman.

Holland Doc
Van 25 juni t/m 1 juli besteedt het digitale documentairekanaal Holland Doc 24 aandacht aan Jack Nicholson met o.a. Easy Riders, Raging Bulls: How the Sex, Drugs and Rock 'N' Roll Generation Saved Hollywood (2003).

One Flew Over the Cuckoo's Nest (VS 1975)
35mm - kleur - 133'
Engels gespr., Nederlands ondert.

Regie Milos Forman
Scenario Lawrence Hauben en Bo Goldman, naar het boek van Ken Kesey Producent Michael Douglas, Saul Zaentz
Camera Haskell Wexler
Art-direction Paul Sylbert
Kostuums Agnes Rodgers
Geluid Larry Jost
Montage Sheldon Kahn, Lynzee Klingman
Muziek Jack Nitzsche
Met Jack Nicholson, Louise Fletcher, Will Sampson, Christopher Lloyd, Brad Dourif, Danny DeVito

Distributie EYE Film Instituut Nederland




Ingezonden persbericht