Waarom is een nieuwe pensioenregeling nodig?
vrijdag 08 april 2011
Er leven de nodige vragen over de noodzaak van een nieuwe
pensioenregeling. En over (on)zekerheid van het pensioen, en wat er
gebeurt met de opgebouwde gezamenlijke pensioenpot. Hier de antwoorden
van FNV Vakcentrale op de belangrijkste vragen.
Waarom is een nieuwe pensioenregeling nodig?
Het huidige pensioencontract probeert twee doelen tegelijkertijd te
bereiken:
1. een harde garantie op een nominale pensioenaanspraak (de waarde van
je pensioen zonder indexatie/loon- of prijsstijging) en
2. een zachtere ambitie om deze aanspraken te indexeren.
De nominale garantie biedt geen 100% garantie en er is zelfs geen
enkele garantie voor koopkrachtbehoud. Zonder indexatie wordt de
koopkracht van het pensioen in 20 jaar tijd gehalveerd! Een nominaal
pensioen levert daardoor op langere termijn onvoldoende pensioen op. Je
kunt er namelijk steeds minder boodschappen en andere zaken mee
betalen.
Een nieuwe pensioenregeling is noodzakelijk omdat veel pensioenfondsen
nu al niet kunnen indexeren. De financiële crisis, de daling van de
rente en de stijging van de levensverwachting hebben ertoe geleid dat
de reserves van veel pensioenfondsen zo sterk zijn gedaald dat er
(bijna) geen mogelijkheden zijn om te indexeren. De pensioenen kunnen
nog wel worden uitgekeerd, maar onvoldoende om de loon- en
prijsontwikkeling bij te houden.
Het huidige pensioensysteem leidt in een groot aantal pensioenfondsen
tot (vele) jaren niet indexeren, en voor sommige fondsen zelfs tot een
verlaging van de uitkering. Deze situatie dreigt zonder aanpassing van
de regeling langere tijd zo te blijven. Dit betekent dat pensioenen
steeds verder achterblijven bij de loon- en prijsstijgingen. Dat is
slecht voor de koopkracht.
De FNV wil ervoor zorgen dat het pensioen van werknemers en
gepensioneerden in de toekomst wel weer goed geïndexeerd wordt zodat de
koopkracht verbetert en dat de kinderen van nu later óók een goed
pensioen krijgen.
Gaat ons pensioen straks onzeker worden?
Het pensioen is nooit 100% zeker geweest. Vroeger niet, nu niet en zal
dat straks ook niet zijn. De onzekerheid zit niet zozeer in de
pensioenregeling zelf, maar in ontwikkelingen zoals de vergrijzing en
de schommelingen op financiële markten.
Een pensioenuitkering is afhankelijk van de betaalde pensioenpremies en
het rendement op beleggingen (winst of verlies) in de loop van vele
jaren. Wij willen dat mensen in de toekomst meer duidelijkheid krijgen
over hun pensioen. Pensioenfondsen en alle andere betrokken partijen
gaan straks helder en eerder de risico's benoemen.
In een nieuwe pensioenregeling wil de FNV komen tot een goed evenwicht
tussen pensioenhoogte en pensioenzekerheid. De FNV wil zekerheid, maar
niet zoveel dat hierdoor de koopkracht onnodig wordt aangetast.
Pensioenfondsen moeten kunnen kiezen voor het juiste evenwicht dat goed
past bij de deelnemers in het fonds.
De FNV wil de zekerheid en stabiliteit van het pensioen waarborgen
door:
o een goed beleggingsbeleid (met minder risico's door een evenwichtige
mix van obligaties, aandelen en andere vormen)
o verstandig opbouwen van reserves (reserves zijn nodig om
schommelingen goed op te vangen, maar te snel opbouwen betekent
jarenlang niet indexeren)
o verdelen van mee- en tegenvallers (hierdoor wordt pensioen stabiel en
minder onzeker)
o een voldoende hoge premie die niet teveel schommelt (schommelingen
hebben effect op de koopkracht en de werkgelegenheid)
o verstandige toezichtseisen (risico's worden vooral al in de
pensioenregeling duidelijk gemaakt)
Wat gebeurt er met onze gezamenlijke pensioenpot waarvoor al is
gespaard?
De FNV wil er alles aan doen om te voorkomen dat die opgebouwde rechten
hun waarde verliezen. Daarom pleiten wij voor het meenemen van deze
rechten in een nieuwe pensioenregeling. Als dit niet gebeurt, bestaat
het risico dat de rechten niet worden geïndexeerd. Pensioenuitkeringen
stijgen dan niet meer mee met loon- en prijsontwikkelingen. Een
pensioen wordt daardoor minder waard.
Juist om de koopkracht te beschermen is het goed om ons gezamenlijk
pensioen in één ongedeeld pensioensysteem overeind te houden. Dus oude
en nieuwe pensioenrechten samen in één pensioenregeling. Dit dient
uiteraard zorgvuldig te gebeuren. Daarom wordt nu zorgvuldig bestudeerd
of - en zo ja hoe - het mogelijk is om de opgebouwde rechten mee te
nemen.
Waarom lossen wij de pensioenproblemen niet op door meer pensioenpremie
te betalen?
Als je voltijds werkt werk je nu al 1 dag in de week voor je pensioen.
Nog meer geld van je maandelijkse salaris opzij zetten voor je oude dag
betekent dat je minder loon ontvangt. Ook een hogere werkgeverspremie
gaat ten koste van je loon en andere arbeidsvoorwaarden. Hogere
pensioenpremies gaan ook ten koste van de werkgelegenheid.
Daar komt bij dat de pensioenproblemen te groot zijn om deze op te
lossen door meer pensioenpremie te betalen. Met een paar procent
premieverhoging lossen wij onze pensioenproblemen niet op. Er moet dus
meer gebeuren om ons pensioen betaalbaar te houden, nu en in de
toekomst.
Een stabiele premie betekent dat de pensioenuitkering niet onnodig
onder druk gezet wordt en dat er voldoende premie wordt betaald om ook
in de toekomst onze pensioenen te kunnen blijven betalen.
Pensioenrendementen kunnen niet langer meer gebruikt worden om de
premie te verlagen of juist te verhogen.
De premie geldt in goede en slechte tijden. Een stabiele kostendekkende
premie is in het belang van jong en oud. De premie kan worden gewijzigd
als cao-partijen een andere keuze maken tussen pensioen en andere
arbeidsvoorwaarden.
FNV KIEM