Rijksoverheid

Uitreiken medailles/barometers en plaquette aan zeevarenden

Toespraak | 07-04-2011

Op donderdag op 7 april zal de staatssecretaris samen met de directeur van het KNMI 23 medailles, 16 barometers en 1 plaquette aan zeevarenden overhandigen. Deze prijzen worden overhandigd aan zeevarenden die meteorologische waarnemingen doorgeven aan het KNMI voor klimaatonderzoek. Het zal de laatste keer zijn dat deze prijzen worden uitgereikt. "Het einde van een 154 jaar oude traditie. En tegelijk het begin van een nieuw tijdperk van weerwaarnemingen op zee. Een nieuw tijdperk waar verdere standaardisering, automatisering en internationale samenwerking voorop staan.", aldus de heer Atsma.

Om als officieel `KNMI waarnemer' in aanmerking te komen voor medaille of barometer moet je wel wat in je mars hebben: meeste waarnemingen, continuïteit gedane waarnemingen en onbesproken gedrag. De heer Atsma prees ook de vooraanstaande rol die het KNMI speelt in dit onderzoeksveld. "Internationale samenwerking leidt tot meer voor minder. Door standaardisering en automatisering ontvangen we betere en betrouwbaardere weerdata. Ik vind het goed om te horen dat KNMI daarin een internationaal leidende rol speelt."

Nog één keer. Nog één keer reiken we de Koninklijke medailles en barometers uit aan kapiteins en stuurlieden. Het einde van een 154 jaar oude traditie. En tegelijk het begin van een nieuw tijdperk van weerwaarnemingen op zee.
Een nieuw tijdperk waar verdere standaardisering, automatisering en internationale samenwerking voorop staan.
Einde traditie stemt mij ook beetje weemoedig, ondanks feestelijke bijeenkomst vandaag.
Maar het uitreiken van de prijzen vervult mij ook met trots. Ik treed niet dagelijks in voetsporen van illustere voorgangers als Prins Hendrik `de Zeevaarder', die deze prijzen in haar lange historie vaak heeft uitgereikt.
Al in de tijd van Christoffel Columbus werden weersverschijnselen op zee opgetekend. In de 19e eeuw werden weerwaarnemingen voor het eerst verwerkt tot klimatologische zee-atlassen.
Founding Father KNMI Buys Ballot kreeg een sterk economisch argument in handen voor nut en noodzaak oprichting nationaal meteorologisch instituut. Door waarnemingen werd reis Indië naar Nederland met week verkort door zeilaanwijzingen en meer kennis over zeestromingen. Meest rendabele vaarroutes werden daardoor inzichtelijk. Relatie tussen maritieme sector en KNMI dateert dus al vanaf oprichting in 1854. Toen werd gestart met het inzenden van waarnemingen uit de scheepsjournalen. In de loop van de jaren is verrichten meteorologische en oceanografische waarnemingen een dagelijkse routine geworden. Vorig jaar verzorgden circa 175 Nederlandse schepen bijna 80.000 weerobservaties.
Waarnemingen geven KNMI waardevolle gegevens. Vroeger vooral bestemd voor veiligheid en - zoals ik al aangaf - economische motieven . Nu ook bijvoorbeeld voor klimaatonderzoek. Meten is weten.
Mes waarnemingen snijdt aan twee kanten. Niet alleen belang weersomstandigheden en klimaatonderzoek, maar voor veiligheid schepen en offshore-platforms ook belangrijk. Denk aan stormwaarschuwingen en weersverwachtingen. Tegenwoordig digitaal verzenden logboeken.

Door verdere automatisering zal karakter waarnemingen veranderen en komt einde aan traditie uitreiken KNMI prijzen. Komt ook door nog intensievere samenwerking op international niveau met landen die deelnemen aan Voluntary Observing Ships . Nederland gaat hierdoor met kleinere geautomatiseerde vloot weerdata verzamelen. Goed dat efficiency verbetering hoog in het vaandel staat. Internationale samenwerking leidt tot meer voor minder. Door standaardisering en automatisering betere data. Goed om te vernemen dat KNMI internationaal leidende rol heeft. Oranje boven! 154 jaar geleden was Sybrand Stapert de eerste prijswinnaar. Kleurrijke zeevaarder die onderscheiding ontving voor best bijgehouden meteorologisch journaal. Vandaag dan echt de laatste 23 medailles [2 goud, 21 zilver en barometers en een plaquette voor de bemanning van de Hr. Ms. Johan de Witt voor het doorgeven van waarnemingen. Om als officieel `KNMI waarnemer' in aanmerking te komen voor medaille of barometer moet je wel wat in je mars hebben: meeste waarnemingen, continuïteit gedane waarnemingen en onbesproken gedrag. Al deze beloningen worden uitgereikt, "...uit erkentelijkheid voor bijzondere verdiensten op het gebied van maritieme meteorologie...", zoals de officiële frase luidt. En zo is het!
Ik wil alle onderscheidde zeevarenden hartelijk feliciteren met hun zeer eervolle onderscheiding. U heeft het meer dan verdiend! Mag ik applaus?
Ik dank u wel.