NIBUD Persbericht

Scholieren fors minder te besteden

06 april 2011

Scholieren tussen de 12 en 18 jaar hebben fors minder te besteden dan 2 jaar geleden. Gemiddeld heeft een scholier iedere maand 103 euro in de portemonnee. Twee jaar geleden was dat nog 144 euro. Dit blijkt uit het Nibud Scholierenonderzoek 2010-2011 dat het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting samen met Scholieren.com en Stichting Weet Wat je Besteedt heeft georganiseerd. Vooral de inkomsten uit baantjes zijn flink teruggelopen, maar ook van ouders krijgen scholieren iets minder geld. Het Nibud ziet dat meer ouders ervoor kiezen alle uitgaven voor hun kinderen te betalen in plaats van ze zelf zak-, kleed- of belgeld te geven. Dit vindt het Nibud een zorgelijke ontwikkeling omdat scholieren dan niet leren omgaan met een vast budget. Ook ziet het Nibud dat meisjes maandelijks meer te besteden hebben dan jongens. Dit is in de 27 jaar dat het Nibud de portemonnee van scholieren onder de loep neemt nog niet eerder voorgekomen.

Minder werk voor scholier

Scholieren lijken last te hebben van de crisis. Ze werken duidelijk minder dan de afgelopen jaren. Vooral na schooltijd wordt er minder gewerkt. In 2008 had 48% een bijbaan, nu is dat 42%. Bovendien wordt er per week een uur minder gewerkt (nu 7 uur). Ook het aantal uur dat scholieren in de vakantie werken is met 4 uur per week gedaald (nu 14 uur). Hierdoor zijn de inkomsten uit werken van de scholieren met een bijbaan en vakantiewerk teruggelopen van gemiddeld 204 euro per maand in 2008 naar 142 euro per maand dit jaar.

Ouders geven minder, maar betalen meer

Gemiddeld krijgt een scholier 24 euro zakgeld per maand, dit is 4 euro minder dan 2 jaar geleden. Ook het bedrag aan kleedgeld is afgenomen van 64 naar 62 euro. Daarnaast valt op dat minder ouders kleedgeld geven. Nog maar 35%, tegen 41% van de ouders 2 jaar geleden. Een verbazingwekkende ontwikkeling vindt het Nibud. Het Nibud vindt het bovendien zorgelijk dat een kwart van de ouders die kleedgeld geven zelf nog alle kleding van hun kinderen betaalt. Opvallend weinig scholieren zijn helemaal zelf verantwoordelijk voor de kosten van hun kleding en schoenen; slechts 14%. Het Nibud vindt dit verontrustend omdat kinderen zo niet leren met een vast budget per maand keuzes te maken.

96% van de scholieren heeft een mobiel

Van de 12-jarigen heeft 9% nog geen mobiele telefoon. Vijf jaar later heeft iedereen (99%) een mobiel. De prepaid-variant is populairder dan een abonnement. Net als bij kleding worden ook de kosten van de mobiele telefoon vaak door de ouders betaald. Slechts 30% van de scholieren is zelf verantwoordelijk voor alle kosten van het mobieltje. Zelfs van de 17- en 18-jarigen hoeft nog maar 47% alle kosten zelf te betalen.

Meisjes meer in portemonnee dan jongens

Voor het eerst in 27 jaar ziet het Nibud dat meisjes meer inkomsten hebben dan jongens. Meisjes hebben per maand 108 euro en jongens 99 euro. Jongens werken iets minder vaak dan meisjes. Ook krijgen jongens veel minder vaak kleedgeld dan meisjes (28% van de jongens versus 43% van de meisjes). Verder valt op dat ouders sneller extra geld aan hun dochters geven als zij daarom vragen dan aan hun zonen. 10% van de meisjes zegt bijna nooit extra geld te krijgen als ze daar om vragen, tegen 15% van de jongens.

Aankopen doen via internet fors in opkomst

Scholieren kopen graag games en kleding via internet. Had twee jaar geleden de helft van de scholieren dat nog nooit gedaan, nu koopt meer dan 60% wel eens iets via internet. Het gebruik van internetbankieren is veel minder hard gestegen, van 42% in 2009 naar 45% nu. Hoe ouder, hoe meer ervaring met internetbankieren. Van de 12-jarigen regelt 22% zijn bankzaken via internet en van de 17- en18-jarigen is dit 72%. Het Nibud had graag gezien dat dat laatste percentage hoger was. Nog te vaak zeggen scholieren dat ze niet internetbankieren omdat ze niet weten hoe het werkt of omdat ze het niet van hun ouders mogen. Het Nibud vindt dat scholieren vanaf 15 jaar zouden moeten kunnen internetbankieren en vindt dat ouders hun kinderen daar bij moeten begeleiden in plaats van dit voor hun kind te doen.

Trendsetters en levensgenieters vertonen risicovolgedrag

Het Nibud vindt het positief om te zien dat ondanks het feit dat de jongeren minder inkomsten hebben, ze over het algemeen beter met geld omgaan dan 2 jaar geleden. Ze komen iets minder vaak geld te kort en lenen minder dan 2 jaar geleden. Op basis van recent opgestelde geldtypen van Stichting Weet Wat je Besteedt, de zogenaamde MoneyMindsets, maakt het Nibud maakt zich zorgen om twee typen scholieren: de Trendsetters en Levensgenieters. Zij geven meer geld uit dan gemiddeld (145 per maand, tegen 113 gemiddeld). Ze sparen minder, komen vaker geld te kort en lenen vaker. Ook bellen ze vaak meer dan de bedoeling was en willen ze graag meedoen met de nieuwste trends. In deze groepen zitten meer jongens dan meisjes en meer 15- en 16-jarigen.

In het voorlichtingsmateriaal van het Nibud probeert het instituut zoveel mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van deze jongeren. Zo heeft het instituut samen met KlasseKunst een nieuw theaterstuk gemaakt: Uitvrkocht. Na afloop van deze voorstelling kunnen docenten met het Nibud-lespakket In&Out het onderwerp geld verder behandelen in de klas.

Achtergronden bij het onderzoek

Het Nibud Scholierenonderzoek 2010-2011 is het elfde onderzoek in de reeks van Scholierenonderzoeken die het Nibud sinds 1984 heeft gehouden. Van november 2010 tot en met januari 2011 hebben meer dan 16.500 scholieren de vragenlijst ingevuld. Na schoning bleven 10.402 respondenten over voor analyse. De respondenten zijn herwogen naar geslacht, leeftijd en provincie zodat het onderzoek een representatieve weergave geeft van alle scholieren in Nederland. Het Nibud bedankt Scholieren.com en Stichting Weet Wat je Besteedt voor hun medewerking aan dit onderzoek.

Meer informatie over scholieren en geld op www.nibudjong.nl. Meer informatie over Stichting Weet Wat je Besteedt en de MoneyMindsets is te vinden op www.wwjb.org.

Download het onderzoeksrapport 'Nibud Scholierenonderzoek 2010-2011' (pdf)


---