ChristenUnie
Reactie partijbestuur op evaluatierapport Met hart en ziel
zaterdag 02 april 2011 12:15 `We hebben als ChristenUnie goud in
handen' zegt het evaluatierapport Met hart en ziel. Want we hebben een
goed programma, dat gebaseerd is op nog betere uitgangspunten, die we
putten uit de beste bron: De Bijbel. Het is een programma dat `naadloos
aansluit bij de manier waarop veel christenen (...) vanuit hun geloof
verantwoordelijkheid willen dragen voor hun omgeving.' (pag. 5)
Maar goud in handen garandeert geen gouden tijden. De
gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010, vlak na de val van
Balkenende IV, pakten in de meeste gemeenten al teleurstellend uit voor
onze partij. En bij de Tweede Kamerverkiezingen van 9 juni 2010
verloren we een zetel. Het Landelijk Bestuur besloot daarop een brede
evaluatie te laten uitvoeren. De stuurgroep vatte haar taak serieus op
en kwam eind december met haar rapport Met hart en ziel.
Zo'n stuk moet je goed op je laten inwerken, maar in een eerste reactie
toonde het Landelijk Bestuur `herkenning op hoofdlijnen' van het
geschetste beeld. En toen begon al snel de campagne voor de
verkiezingen van Provinciale Staten. Dat werd een nieuwe tegenvaller,
vooral vergeleken met de fantastische uitslag van de provinciale
verkiezingen in 2007. Hoewel we het in maart jl. beter deden dan bij de
provinciale en landelijke verkiezingen van 2003, komt het verlies van
Statenzetels hard aan.
Meer nog dan na de Kamerverkiezingen van juni 2010, komen nu binnen de
partij en daarbuiten allerlei analyses los over wat er aan de hand is.
Waar staat de ChristenUnie en welke kant wil ze op: indringende vragen,
en dan helpt het niet om simpelweg te verwijzen naar een programma dat
door het Uniecongres is vastgesteld.
Met dit stuk reageert het Landelijk Bestuur op het evaluatierapport Met
hart en ziel. Aan de hand van de drie door de stuurgroep benoemde
punten wil het Landelijk Bestuur zijn plannen voor de komende jaren
ontvouwen. Dat zijn geen plannen om het roer radicaal om te gooien,
maar wel om adequaat te reageren op de huidige situatie van ons land en
onze partij.
Het Landelijk Bestuur vraagt aan de leden tijdens het Uniecongres om
een reactie op het stuk als geheel. Over het gedeelte dat gaat over
bestuursstructuur vraagt het bestuur om een peiling van de mening van
de leden. In dit document worden niet alle aanbevelingen van het
rapport `Met hart en ziel' behandeld. Tijdens de deelsessies van het
Ledencongres is er gelegenheid om meer in detail over alle
aanbevelingen en de plannen van het Landelijk Bestuur door te spreken.
1. Betrokkenheid op een vaste basis
Het Landelijk Bestuur is gelukkig met het rapport Met hart en ziel en
met de discussie die door de publicatie is aangewakkerd. We zijn niet
alleen blij met een evaluatierapport dat veel stof heeft gegeven tot
nadenken en bijstellen van beleid. Maar ook met de reacties die per
mail en in gesprekken, tijdens de regioavonden en werkbezoeken tot ons
kwamen. We willen goed luisteren naar elkaar, om na een periode van
teleurstellingen weer de weg naar het warme enthousiasme te vinden.
We proeven uit veel bijdragen, ook kritische, dat er liefde voor de
ChristenUnie is en een grote betrokkenheid bij de koers van de partij.
Die liefde en betrokkenheid hebben een vaste basis, namelijk ons geloof
in een liefdevolle God, die ons deze aarde in bruikleen heeft gegeven.
Ons gezamenlijk verlangen naar gerechtigheid in deze wereld, geeft een
diepe verbondenheid die de ChristenUnie uniek maakt als politieke
geloofsgemeenschap.
2. Binding en herkenning
Als christenen hebben we anno 2011 een andere positie in de
maatschappij dan in de vorige, twintigste eeuw. Toen kon je nog spreken
van een door het christendom doordrenkte samenleving die langzaam aan
het seculariseren was. De christelijke politieke partijen hadden veel
aandacht voor het tegengaan of afremmen van de seculiere invloeden.
Inmiddels is de secularisatie een zo goed als voltooid proces, al zijn
er secularisten voor wie het nooit ver genoeg gaat. Deze veranderde
context biedt andere, nieuwe uitdagingen voor door christelijke
motieven geïnspireerde politiek.
Niet alleen de omgeving, de context waarin de ChristenUnie opereert is
veranderd. Ook de christelijke gemeenschap zelf is in ontwikkeling en
beweging. Vooral jongeren kijken meer relativerend naar kerkgrenzen. De
evangelische beweging staat niet meer naast de traditionele kerken,
maar ontwikkelt zich als stroming ook sterk binnen de gereformeerde
kerken. Orthodox-gelovige katholieken en christenen in de gereformeerde
en evangelische traditie zien elkaar steeds meer als bondgenoten.
Tegelijk neemt de binding aan christelijke instituties af. Er is geen
automatisme meer dat christenen natuurlijk warm lopen voor een
christelijke partij, een christelijke omroepvereniging, krant of andere
christelijke organisatie. Sommigen vinden dat je als christen juist
beter in een niet-christelijke partij politiek actief kunt zijn.
Als Landelijk Bestuur van de ChristenUnie vinden we dat er anno 2011
nog minstens zoveel reden is om als christenen de handen ineen te
slaan, als in het verzuilde landschap van de naoorlogse jaren. Maar om
geloofsgenoten daarvan te overtuigen en hun stem daarvoor te krijgen,
moeten zij door de partij begrepen en gegrepen worden. Het bestuur zal
er daarom alles aan doen om scherp te zien en horen wat er in de
(potentiële) achterban leeft en gebeurt; we staan op dat punt voor
dezelfde opgave als andere christelijke organisaties en kerken. En voor
onze politici zal meer dan ooit een functievereiste zijn dat zij die
achterban als echte volksvertegenwoordigers weten te inspireren,
motiveren en mobiliseren.
Concreet zal het Landelijk Bestuur:
* Een open feedbackcultuur stimuleren en zelf in praktijk brengen.
Helder praten en scherp naar elkaar luisteren: dat moet de
natuurlijke houding van iedere ChristenUnie-bestuurder en
vertegenwoordiger zijn. Dat bevorderen we via een praktijk van
onder andere regionale avonden en huiskamerbijeenkomsten die
behalve op zenden vooral zijn ingericht op ontvangen;
* De ogen en oren openen naar de samenleving buiten de partij en de
trouwe achterban. Onder andere via werkbezoeken en bijeenkomsten
met externe adviseurs (expertmeetings);
* De Permanente Campagne krachtig voortzetten. Dat betekent
verrassende, actuele en relevante allianties en acties, samen met
maatschappelijke organisaties en alle partijgeledingen;
* Samenwerking zoeken met kerken en christelijke organisaties. We
hebben elkaar nodig om vormen te vinden en te ontwikkelen die bij
moderne kerkgangers een bewustwording van maatschappelijke en
politieke verantwoordelijkheid teweegbrengen;
* Met het oog op het hierboven genoemde doel: in de loop van 2012 een
brede conferentie organiseren.
3. Profiel en positionering
Na het electorale succes van 2006 kon de ChristenUnie deelnemen in het
kabinet Balkenende IV. Deze regeringsdeelname kreeg veel steun binnen
onze achterban. We konden veel van ons verkiezingsprogramma terugvinden
in het coalitieakkoord Samen werken, samen leven. Maar aan de
noodzakelijke compromissen die daarop volgden, kon een deel van onze
kiezers maar moeilijk wennen. Men vond beeldbepalende
partijvertegenwoordigers te bestuurlijk en `met meel in de mond'
praten. Die geur van bestuurlijkheid hebben we na de val van het
kabinet (toen de ministeriële verantwoordelijkheden aanvankelijk zelfs
nog breder en zwaarder werden) niet zomaar kunnen afschudden.
Over het politiek profiel wil het Landelijk Bestuur het volgende
duidelijk maken:
* De ChristenUnie was, is en blijft een uitgesproken christelijke
partij. Een partij van biddende, denkende en werkende christenen.
Een partij die haar inspiratie en uitgangspunten in de Bijbel
vindt.
* Vertegenwoordigers van de ChristenUnie zijn herkenbaar omdat zij
ook in de uitoefening van bestuurlijke taken vanuit hun hart
spreken en hun geloof laten zien. Ze hullen zich niet in een
bestuurlijk taalkleed.
* Het delen en overdragen van de kennis en vaardigheden die nodig
zijn om ook in bestuurlijke functies een herkenbaar en verstaanbaar
christen te zijn, is de kerntaak van het eigen opleidingscentrum
van de ChristenUnie.
* Als partij staan we in de christelijk-sociale traditie, die terug
gaat op grote en onverdachte denkers uit de 19^e eeuw. Daarin wordt
veel kracht verwacht van een verantwoordelijke samenleving, en is
er aandacht voor de zwakkeren. Dit is en blijft belangrijk in de
visie van de ChristenUnie, omdat beide aspecten voortvloeien uit de
een Bijbelse opdracht om recht en gerechtigheid te bevorderen.
Tegelijk moeten we onder ogen zien dat de term christelijk-sociaal
door velen wordt verstaan als een mengsel van christelijk en
socialistisch. Dat heeft er toe geleid dat de ChristenUnie in de
media vaak wordt getypeerd (en door politieke concurrenten wordt
geframed) als links. Dit stelt de ChristenUnie voor de uitdaging om
steeds te blijven zoeken naar heldere, hedendaagse taal die
duidelijk maakt waar de partij voor staat zonder van een eenzijdige
oriëntatie beticht te kunnen worden.
* Als christenen voelen we verdriet om de opmars van zowel het
secularisme als van de islam. Als politici staan we voor
godsdienstvrijheid, ook voor niet-christelijke godsdiensten.
* Zoals tegenover elk coalitie - zelfs die waarvan we zelf deel
uitmaakten - staan we constructief-kritisch tegenover het kabinet
Rutte. We geven steun waar het kan en kritiek waar het nodig is. En
zoals bij elk kabinet beoordelen we zijn voorstellen vanuit ons
eigen verkiezingsprogramma. De ChristenUnie erkent de noodzaak van
stevige bezuinigingen. Het politieke debat gaat over de keuzes die
daarbij gemaakt worden. Het is goed dat er stevig bezuinigd wordt,
al zijn we het niet altijd eens met de keuzes. Alle voorstellen
vanuit het kabinet zullen door de Tweede en Eerste Kamerfracties
van de ChristenUnie dus op hun merites worden beoordeeld.
* De politiek leider van de ChristenUnie zit in de Tweede Kamer.
* Rond onderwerpen die belangrijk zijn voor de ChristenUnie zijn
Thematische Partijcommissies gevormd. Daarin komen deskundige
partijleden samen met politieke vertegenwoordigers om binnen de
uitgangspunten van de ChristenUnie actuele en adequate visies te
ontwikkelen op de betreffende beleidsterreinen.
* Bij het bepalen van de te volgen politieke strategie hebben gekozen
vertegenwoordigers hun eigen verantwoordelijkheid. Om hierover
voortdurend voeling te houden met de partij vindt sinds september
2010 weer het wekelijkse zogenaamde driehoeksoverleg plaats tussen
partijvoorzitter, fractievoorzitter Tweede Kamer en directeur
partijbureau.
Daarnaast wordt er op politiek niveau met alle geledingen van de
partij gecoördineerd en afgestemd in het Politiek Beraad, onder
voorzitterschap van de politiek secretaris van het Landelijk
Bestuur. Dit Politiek Beraad zal voor strategiebesprekingen
geregeld worden uitgebreid met andere leden van de ChristenUnie.
4. Organisatie en regie
Het Landelijk Bestuur wil met daadkracht en leiderschap de
aanbevelingen uitvoeren die door de evaluatiecommissie zijn gedaan in
het rapport Met hart en ziel. Leiderschap veronderstelt een voortdurend
luisteren naar wat leeft in de partij. Dat vraagt om korte lijnen
tussen het Landelijk Bestuur en al de partijgeledingen, inclusief
kiesverenigingen. Een wijziging in de bestuurstructuur kan hieraan
bijdragen. Het bestuur wil graag de voorlopige mening van het
Uniecongres hierover vernemen, voor het de voorstellen in detail gaat
uitwerken.
* Het Landelijk Bestuur stelt als structuurwijziging voor een
kleiner, maar daadkrachtig kernbestuur te vormen van zeven leden,
dat maandelijks vergadert over operationele zaken. Enkele malen per
jaar wordt dit kernbestuur uitgebreid tot een Landelijk Bestuur,
doordat de twaalf voorzitters van de Provinciale Unies worden
toegevoegd. In deze brede Landelijk Bestuursvergaderingen worden
besluiten genomen die te maken hebben met partijkoers, jaarplannen,
voorbereiding Uniecongressen e.d. Ook kan in deze vergaderingen een
stevig verband worden gelegd tussen de regio's en het landelijke en
Europese niveau.
* Voorts is het belangrijk dat de partij steeds meer een
netwerkorganisatie wordt waarin allerlei verticale, horizontale en
diagonale verbanden ontstaan en opbloeien. Het Landelijk Bestuur
vraagt zich af of de huidige partijstructuur, een vereniging van
kiesverenigingen, wel de meest adequate structuur is. Het bestuur
wil de mogelijkheden onderzoeken om de ChristenUnie om te vormen
tot een ledenpartij, zoals vrijwel alle andere politieke partijen
in Nederland. Als dit een begaanbare weg blijkt te zijn, wil het
bestuur in de toekomst met een voorstel hierover komen.
* Het partijbureau is bezig een actueel draaiboek te maken voor
volgende verkiezingen. Daarin wordt ook een duidelijke en
daadkrachtige structuur van de campagne-organisatie neergezet.
* Ledenwerving krijgt de komende tijd veel aandacht. Dit gebeurt in
de vorm van landelijke initiatieven, zoals belacties, maar vooral
ook door ondersteuning van lokale acties met middelen en ideeën.
Enthousiaste leden werven enthousiaste nieuwe leden.
Het Landelijk Bestuur zal aan het volgend Uniecongres rapporteren over
de voortgang van de uitvoering van de aanbevelingen van het
evaluatierapport.
5. ChristenUnie aan het werk
De ChristenUnie heeft standpunten en een verkiezingsprogramma, jazeker.
Maar het belangrijkste wat de partij tot ChristenUnie maakt, is de
passie die christenen in deze unie delen: een passie om, geïnspireerd
door Gods Woord, iets te betekenen in deze wereld, die Gods wereld is.
Daarin willen we volgelingen van Christus zijn. We hebben moeten merken
dat wij veel medechristenen niet genoeg duidelijk konden maken hoe
belangrijk het is om als geloofsgenoten samen te werken. Niet alleen in
de kerk, maar ook in de samenleving en in de politiek. Daar ligt een
enorme uitdaging voor ons als christelijke partij; een uitdaging die we
delen met andere christelijke organisaties en die we daarom ook niet
alleen willen aanpakken.
De ChristenUnie heeft een visie voor deze maatschappij. We willen een
goed rentmeester zijn voor de aan ons toevertrouwde schepping van God.
We gaan zuinig om met belastinggeld én komen op voor `weduwen, wezen en
vluchtelingen'. We stimuleren een krachtige samenleving, waar door Hem
gegeven talenten van bijvoorbeeld ondernemers, kunstenaars,
verpleegkundigen tot bloei kunnen komen. We staan pal voor christelijke
onderwijs- en zorginstellingen, voor praktische hulpverlening zoals
bijvoorbeeld uitstapprogramma's voor prostituees. Kinderen met
Downsyndroom zijn kinderen van God, die het respect van de samenleving
verdienen in plaats van een vroege diagnose om ze voor de geboorte te
kunnen weghalen. We strijden voor godsdienstvrijheid in Nederland, net
zo goed als voor ter dood veroordeelde christenen in Afghanistan en
Iran. Daar gaan we voor, met elkaar.
Laten we samen de handen uit de mouwen steken en eensgezind aan het
werk gaan. Want onder Gods zegen hebben we niet alleen een gouden
programma in handen, maar wordt ook het werk van onze handen van gouden
waarde: `Laat ons uw genade zien, Heer, onze God. Bevestig het werk van
onze handen; het werk van onze handen, bevestig dat.' (Psalm 90)
Landelijk Bestuur ChristenUnie, 31 maart 2011
---
Over dit voorstel wil het bestuur op het Uniecongres de mening van
de leden peilen.