Ingezonden persbericht


Persbericht

Hilversum, 31 maart 2011

'Actieve Donor Registratie beste oplossing voor transplantatieproblematiek' Stichting Transplantatie Nu! laakt afwijzing Minister Schippers

De Stichting Transplantatie Nu!, een overkoepelende organisatie op het gebied van de transplantatieproblematiek, heeft te kennen gegeven zeer teleurgesteld te zijn in de uitkomsten van het Algemeen Overleg Orgaandonatie, dat 24 maart jl. plaatsvond. Hierin lichtte minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport haar plannen toe omtrent de toekomst van orgaandonatie in Nederland. De belangrijkste conclusie was dat de Wet op Orgaandonatie niet aangepast zal worden, omdat het volgens de minister onduidelijk is of een wetswijziging tot meer orgaandonoren zal leiden. De Stichting Transplantatie Nu! is echter van mening dat de invoering van een nieuw beslissysteem - Actieve Donor Registratie (ADR) - juist kan bijdragen aan de toename van het aantal donoren in Nederland.

In Nederland is een groot tekort aan donororganen, waardoor er lange wachtlijsten ontstaan. Jaarlijks overlijden zo'n 200 patiënten doordat ze niet op tijd een orgaantransplantatie krijgen. De Stichting Transplantatie Nu! (STNu!) behartigt de belangen van de vier patiëntenorganisaties (Nierpatiënten Vereniging Nederland (NVN), Nederlandse Leverpatiëntenvereniging (NLV), Vereniging Harten Twee) en Belangenvereniging Longfibrosepatienten (BLN), die het meest betrokken zijn bij de problematiek rond orgaandonatie en -transplantatie. Namens deze organisaties pleit de STNu! al jaren voor invoering van het ADR-systeem.

Zelfbeschikkingsrecht
Een van de argumenten in het pleidooi van minister Schippers is dat het ADR-systeem een inbreuk is op het zelfbeschikkingsrecht. Een drogreden, vindt Eric Groot, voorzitter van de STNu!. "De ADR staat voor Actieve Donor Registratie en niet Automatische Donor Registratie, zoals vaak wordt gesuggereerd. Dat betekent niet dat mensen automatisch donor zijn, maar dat ze moeten aangeven of ze wel of geen donor willen zijn." De ADR is gebaseerd op de actieve aansporing een bewuste keuze te maken. Mensen ontvangen dan ook drie keer een brief met de vraag een keuze te maken. Alleen als zij besluiten niet te reageren, wordt hun keuze automatisch een 'ja'.

In het huidige beslissysteem is deze keuze volgens STNu! te vrijblijvend, waardoor veel mensen die eigenlijk vóór orgaandonatie zijn, dit niet registreren. Onderzoek heeft uitgewezen dat een groot deel van de 60% niet-geregistreerde Nederlanders wel bereid is om zijn of haar organen af te staan. Als iemand in het huidige systeem geen keuze maakt, beslissen in feite de nabestaanden, hetgeen feitelijk in strijd is met het recht op zelfbeschikking. Bijkomend nadeel is dat in het huidige systeem het risico bestaat dat de nabestaande kiest tegen orgaandonatie terwijl de overledene eigenlijk vóór orgaandonatie was geweest, of andersom. Dit betekent overigens niet dat de ADR burgers dwingt tot een keuze, want ze kunnen ook kiezen voor de optie 'nabestaanden beslissen'. In dat geval is de keuze wel degelijk bewust, wat het nabestaanden gemakkelijker maakt om in een moeilijke situatie een dergelijke belangrijke beslissing te nemen.

Internationale vergelijking
Minister Schippers gaf in het overleg onder andere als argument dat het onduidelijk is of het ADR-systeem resultaat zal opleveren. "In haar argumentatie haalt de minister internationale onderzoeken aan met betrekking tot donorregistratie. Maar die onderzoeken blijken geen enkele betrekking te hebben op de ADR, omdat de ADR in de voorgestelde vorm nergens ter wereld bestaat. De conclusies zeggen dan ook niets over de mogelijkheden van de ADR", aldus Groot.

Er bestaan wel goede cijfers over hoe nabestaanden reageren als er niets bekend is en hoe nabestaanden reageren als er een impliciete 'ja' vastgelegd is. In Nederland weigert de laatste jaren tussen de 60 en 70% van de nabestaanden, terwijl in landen zoals België en Spanje, met een geen-bezwaarsysteem, slechts tussen de 10 en 15% weigert. De STNu! zou graag zien dat er onderzoek wordt uitgevoerd naar welke factoren van invloed zijn op de grote verschillen tussen Nederland en andere landen in het weigeren van orgaandonatie door nabestaanden. Daarbij verwacht de stichting dat de invoering van het ADR-systeem, waarbij het overtuigen van de nabestaanden gemakkelijker is omdat er een impliciete ja bekend is, bijdraagt aan het dalen van het weigerpercentage.

-----------------------------