Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie
Persbericht
Utrecht, 31 maart 2011
ZORGZWAARTEPAKKETTEN GEVEN CLIËNTEN NIET MEER REGIE
Cliënten die in zorginstellingen wonen ervaren nog niet de beloofde
effecten van zorgzwaartepakketten. Het zorgzwaartepakket beschrijft per
doelgroep welke zorg iemand nodig heeft. Cliënt en zorgaanbieder maken
vervolgens afspraken over de specifieke invulling van de zorg, opdat die
past bij de persoonlijke voorkeuren van de cliënt. Lang niet alle cliënten
hebben in de praktijk de regie.
Cliënt nog niet meer regie
De zorgzwaartepakketten zijn in 2009 ingevoerd om de financiën eerlijker te
verdelen onder cliënten, en om cliënten meer regie en zeggenschap te geven.
Drie koepels van cliëntenorganisaties inventariseerden van eind 2009 tot begin
2011 wat cliënten merken van de zorgzwaartepakketten. Daaruit blijkt dat
cliënten en familie bij het kiezen van een zorgaanbieder vooraf niet vergelijken
wat ze precies voor het zorgzwaartepakket kunnen krijgen. Veel cliënten weten
niet eens in welk zorgzwaartepakket zij geïndiceerd zijn. "Wat een
zorgzwaartepakket is? Ja dat weet ik wel, de zorg is hier erg zwaar" (cliënt).
Familieleden zijn vaker op de hoogte, maar zij weten vaak niet hoe zij het
zorgzwaartepakket kunnen betrekken bij de invulling van het zorg(leef)plan. "Ik
weet niet waar we recht op hebben en wat ik mag verwachten" (ouder). Ook de
zorgaanbieders blijken vaak nog te zoeken naar een manier om dit met de
cliënten te bespreken en hen meer regie te geven.
De zorg blijft hetzelfde
Cliënten melden dat de invoering van de zorgzwaartepakketten vrijwel niets heeft
veranderd aan de invulling van de zorg en ondersteuning die zij krijgen. In eerste
instantie lijkt de zorg redelijk tot goed aan te sluiten bij wensen en behoeften van
cliënten. De mate van tevredenheid wisselt per zorgsector. Cliënten, familieleden
en medewerkers ervaren in meer of mindere mate knelpunten. Veel genoemde
knelpunten zijn: onvoldoende privacy, onvoldoende tijd voor individuele aandacht
of begeleiding en weinig variatie en keuzemogelijkheid in het activiteitenaanbod
en de dagbesteding. "Je verkeert in een afhankelijke situatie. Daarom accepteer
je veel" (cliënt). Het valt op dat zorgaanbieders voor cliënten met eenzelfde
zorgzwaartepakket, wisselende kwaliteit leveren.
Hoe verder
De cliëntenorganisaties constateren dat zorgaanbieders de bedrijfsvoering over
het algemeen op orde hebben. Nu is het tijd voor de volgende stap: meer regie
bij de cliënt. Zorgaanbieders en cliënten/familieleden vinden het moeilijk om met
elkaar in gesprek te gaan over de individuele invulling van het
zorgzwaartepakket. De cliëntenorganisaties willen zich in de toekomst richten op
het bieden van ondersteuning bij dit gesprek.
Project Zorgzwaartepakketten in de praktijk
Landelijk Platform GGZ (LPGGz), patiëntenfederatie NPCF en Platform VG
inventariseerden van eind 2009 tot begin 2011 wat cliënten merken van de
zorgzwaartepakketten. Het project maakte deel uit van de monitor AWBZ van de
gezamenlijke cliëntenorganisaties. Ruim 70 zorgaanbieders uit de langdurige
GGZ, verstandelijk gehandicaptenzorg (VG) en verpleging en verzorging (V&V)
deden mee. Meer dan 1100 individuele cliëntverhalen zijn verzameld. Daarnaast
zijn in totaal 863 personen (cliënten, familieleden en medewerkers) geïnterviewd.