Ingezonden persbericht
persbericht
24 maart 2011
Teylers Museum
verwerft zeldzaam genrestuk Karel van Mander
Aanwinst vanaf 29 maart te zien
Teylers Museum is er in geslaagd een zeldzame tekening van Karel van Mander (1548-1606) te kopen. Karel van Mander wordt gerekend tot de belangrijkste 16de-eeuwse Nederlandse kunstenaars. De aanwinst uit ca. 1585-90 is een genrestuk dat het spreekwoord 'Wie wat bewaart die heeft wat' verbeeldt. Vroege genrevoorstellingen zijn uiterst zeldzaam, al helemaal van de hand van Van Mander zelf. De tekening van Teylers Museum maakt deel uit van een serie van zes werken. De overige vijf bladen bevinden zich in de befaamde collecties van het Metropolitan Museum of Art in New York en het Albertina in Wenen. De aankoop is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Rembrandt, de Mondriaan Stichting en de heer M. de Clercq uit New York. Vanaf 29 maart is de aanwinst te bezichtigen.
Wie wat bewaart, die heeft wat
Op de tekening wordt het gezegde 'Wie wat bewaart, die heeft wat' uitgebeeld. Een jongeman staart radeloos in zijn lege geldbuidel, een zittende vrouw knaagt uitgehongerd op een bot. Een andere vrouw trekt wanhopig de haren uit het hoofd. Alleen de afgebeelde oude man ondergaat het lot gelaten. Dergelijke moralistische voorstellingen zijn van essentiële betekenis geweest voor de ontwikkeling van de 17de-eeuwse Nederlandse genreschilderkunst. Opvallend zijn het simplisme en de directheid van de boerenfamilie, waaruit duidelijk de invloed van Pieter Bruegel de Oude spreekt.
Karel van Mander
Karel van Mander (1548-1606) wordt gezien als een van de voornaamste 16de-eeuwse Nederlandse kunstenaars. Afkomstig uit Vlaanderen vestigde hij zich in 1583 in Haarlem. Met zijn zuidelijke bagage gaf hij het Nederlands Maniërisme een sterke impuls. Daarnaast is hij van groot belang geweest voor het doorgeven van de thematiek en uitbeeldingswijze van Bruegel. Ook is hij bekend als schrijver van het beroemde Schilder-Boeck (1604).
Collectie
Teylers Museum bezit een prachtig overzicht van de Nederlandse tekenkunst vanaf de 17de eeuw, met meesterwerken van onder andere Rembrandt, Cuyp, Troost, Schelfhout en Dumas. Uit de 16de eeuw bezit het Museum een fraaie reeks van ruim honderd tekeningen van Hendrick Goltzius. Andere meesters uit die eeuw zijn nauwelijks vertegenwoordigd. Vroege genrevoorstellingen zijn sowieso zeldzaam en zeker van Karel van Mander. Geschilderde stukken zijn niet in Nederlands openbaar bezit, alleen het Rijksmuseum heeft op papier iets vergelijkbaars. Teylers Museum prijst zich daarom zeer gelukkig met deze tekening, die nota bene vier eeuwen geleden in Haarlem is gemaakt.