Radboud Universiteit Nijmegen
Als sporten ongezond wordt
Datum bericht: 29 maart 2011
Sporten wordt gezien als een gezonde bezigheid. Het kan echter ook uit
de hand lopen, waardoor het een ongezonde verslaving wordt. Waar ligt
het omslagpunt van gezond naar ongezond, in welke mate komt
sportverslaving voor, en vooral: wat is eraan te doen? Sabine Janssen
onderzocht sportverslaving bij sporters van het Nijmeegse Universitair
Sportcentrum (USC), voor haar masterstudie Bewegingswetenschappen aan
de Radboud Universiteit Nijmegen.
Janssen: `Sporten wordt als gezond gezien en doorgaans aangemoedigd.
Dat ligt anders bij een drugs- of alcoholverslaving. Sportverslaving is
weliswaar minder schadelijk voor de lichamelijke gezondheid, maar
vooral mentaal is het niet gezond.'
Van geen ophouden weten
Wanneer iemand sport om een geïrriteerd, gestrest of rusteloos gevoel
tegen te gaan, de controle verliest en dus niet meer in staat is om te
minderen, spreek je van een sportverslaving. Vaak gaat die gepaard met
extreem letten op eetgedrag (caloriearm en/of veel aandacht voor
gezonde voeding); en als er sprake is van een blessure sporten deze
mensen gewoon door. Dat laatste is zeker niet gezond, het eerste
balanceert soms op het randje van een eetstoornis.
Ook verkiezen de sportverslaafden hun beweging boven andere
verantwoordelijkheden. Mannen kiezen ervoor minder tijd door te brengen
met hun familie, vrouwen laten hun werk ervoor schieten.
7,5 uur per week
Janssen deed onderzoek onder 4000 sporters aan het Universitair
Sportcentrum in de leeftijd van 17 tot 74 jaar; 1721 sporters
reageerden op haar eerste vragenlijst, een hoge respons. Uit haar
onderzoek blijkt dat 1,5 procent van de sporters sportverslaafd is.
Veel hoger ligt het percentage mensen dat symptomen vertoont: 35,3
procent.
De sportverslaafden sporten gemiddeld 7,5 uur per week, (vrijwel) elke
dag; dit is bijna vier keer meer dan een matige sporter. In het
dagelijks leven zijn de sportverslaafden vaak prestatiegericht en
succesvol in hun baan.
Drijfveren
De 23 meest extreme sporters die een enquête hadden ingevuld, werd
gevraagd naar hun drijfveren. Jonge mannen (onder de 30) sporten om te
presteren, vanwege een verantwoordelijkheid voor teamgenoten en om
spiermassa te kweken. De oudere mannelijke sporter (boven de 30) doet
het voor zijn gezondheid en plezier. Jonge vrouwen (>30) willen
afvallen, maar doen het ook voor het plezier. Vrouwen boven de 30
sporten voor hun gezondheid en gewicht.
Janssen: `Ik verwachtte dat mannen veel sporten om hun frustratie te
uiten, terwijl dat juist bij vrouwen meer het geval is. Daarnaast
speelt het westerse ideaalbeeld van schoonheid een grote rol, en het
feit dat de sporters zichzelf met anderen vergelijken. Sportverslaafden
weten zelf dat ze niet meer kunnen stoppen met sporten, maar zien dat
niet als ongezond. De sporters die ik ondervroeg zaten om acht uur 's
ochtends extreem energiek voor me, klaar om te trainen, terwijl ik nog
slaperig aan de koffie zat.'
Gezond sporten
Naar aanleiding van het onderzoek van Janssen zullen posters worden
opgehangen in het Nijmeegs sportcentrum met de slogan: "Gezond sporten
vereist gezond eten" waarin aandacht wordt gevraagd voor gezond
sporten. Dit als uitbreiding op de bestaande posters: "Sporten is
gezond! Sport jij nog gezond?" Daarnaast worden aankomende zomer aan
docenten werkzaam aan het USC colleges gegeven hoe een sportverslaving
sneller op te merken en de sporters daarop aan te spreken.