Ingezonden persbericht
Een romantische kijk
Nederlandse en Belgische meesters uit de Rademakers Collectie
26 maart t/m 5 juni 2011
Gemeentemuseum Den Haag
Tot voor kort hingen ze nog in de beroemde Hermitage in Sint Petersburg, en vanaf 26 maart zijn de romantische schilderijen uit de collectie van Jef Rademakers te zien in het Gemeentemuseum Den Haag. Negentiende-eeuwse meesters als B.C. Koekkoek, Andreas Schelfhout, Petrus van Schendel en Eug. Verboeckhoven zijn in deze bijzondere particuliere collectie vertegenwoordigd met prachtige landschappen, bloemstillevens, portretten, stadsgezichten en nocturnes. De expositie wordt aangevuld met werken uit de rijke collectie van het Gemeentemuseum, waaronder een in 2009 aangekocht zeegezicht dat nog niet eerder te zien was.
Bij de romantiek uit de 19de eeuw denk je aan namen als Caspar David Friedrich, Eugène Delacroix of William Turner, met woeste natuur en heftige emoties. Vaak wordt daarom gedacht dat er in Nederland geen echte romantische periode is geweest. Maar niets is minder waar. In de afgelopen jaren wordt de romantiek steeds meer beschouwd als een periode waarin het bewust beleven van emotie, de eigen tijd en de verhouding tot het verleden zich ontwikkelde tot een meer humane en invoelende mentaliteit. Deze verandering vond in ieder land op een geheel eigen manier plaats, afhankelijk van het nationale, sociale en culturele klimaat.
In Nederland uit het romantische wereldbeeld zich het meest door de interesse in spontane, individuele en oprechte gevoelens die in brede zin in de gehele maatschappij terugkeert. En dus ook in de kunst. In de 19de eeuw worden de gevoelens en bezigheden van de gewone, burgerlijke man onderwerp van schilderijen en is vooral het dichtbije, huiselijke geluk een geliefd onderwerp. De werken zijn inkijkjes in het dagelijks leven; van schaatsplezier, kibbelende broers en zussen, vissersboten of Hollandse landschappen.
Het nachtlandschap, de nocturne, is binnen de Rademakers Collectie sterk vertegenwoordigd. De schilderijen waarbij de glinsterende maan haar licht schijnt over vissers, schepen, molens en dorpjes zijn sprookjesachtige taferelen om bij weg te dromen.
Een van de toevoegingen aan de tentoonstelling uit de collectie van het Gemeentemuseum Den Haag is een onlangs verworven, prachtig romantisch schilderij van een onbekende meester. Dat het een anonieme maker betreft, is voor de 'moderne' kunst een bijzonder gegeven. Bij oude meesters is het gangbaar dat een museum een anoniem stuk koopt, maar bij schilderijen van na 1800 gebeurt dit zelden. Het Gemeentemuseum heeft echter een sterk vermoeden dat het doek van de zeer getalenteerde schilder Wijnand Nuijen is. Er is namelijk bekend dat Andreas Schelfhout (vriend en schoonvader van Nuijen) in 1839 na de vroegtijdige dood van Nuijen, een onvoltooid doek van een watersnood kocht uit de atelierveiling, waarvan de afmetingen en de afbeelding overeenkomen met die van het door het Gemeentemuseum aangekochte doek. Jaren later zat deze Watersnood ook weer in Schelfhouts atelierveiling. Een tweede aanwijzing kan zijn dat Nuijen vaker onderwerpen van de Franse schilder Isabey als lei
draad nam. En van Isabey is bekend dat hij een schilderij maakte met eenzelfde boot en vlot als bij Nuijen.
Bij de tentoonstelling verschijnt de Nederlandse vertaling van de rijk geïllustreerde Russische catalogus die bij de tentoonstelling in de Hermitage is samengesteld. De tentoonstelling zal na het Gemeentemuseum doorreizen naar het Museum M in Leuven.