Rode Kruis Vlaanderen
DSI-Congres van Rode Kruis-Vlaanderen - werken aan meer zelfredzaamheid en
betrokkenheid van slachtoffers bij rampen
Rode Kruis-Vlaanderen hield vandaag een congres omtrent psychosociale
zelfredzaamheid van slachtoffers bij rampen, met als titel âKlaar voor
de ramp van morgen?â. Het initiatief ging uit van de discipline
Dringende Sociale Interventie (DSI) en richtte zich naar alle
hulpverleners die te maken krijgen met opvang en begeleiding van
betrokkenen na rampen. Naast een oproep tot meer zelfredzaamheid van
burgers, streeft het Rode Kruis ook naar een grotere betrokkenheid bij
de hulpverlening tijdens rampen.
Actieve participatie bij rampen
âDe rode draad op dit congres is het verhogen van de zelfredzaamheid
van de burger en dit zowel voor, tijdens als na een ramp,â zegt Katja
Verhelst, Directeur Humanitaire Diensten-Vlaanderen van Rode
Kruis-Vlaanderen. âVandaag ging het niet over de klassieke zelfhulptips
als EHBO, of âhoe doof ik een vuur?â. Ook al zijn deze tips uiterst
belangrijk, vandaag concentreerden we ons op de psychosociale
zelfredzaamheid van slachtoffers, of beter, over de psyschosociale
zelfredzaamheid van alle âbetrokkenenâ.â
Van âweerloos slachtofferâ naar âzelfredzame betrokkeneâ
Het woord slachtoffer verwijst naar een passief, weerloos en zwak
wezen. Daar tegenover staat de hulpverlening, als de redders en de
beschermers van deze zwakken. In de Angelsaksische wereld praat men al
langer over âsurvivorsâ; âde overlevendenâ van een schokkende
gebeurtenissen of een ramp. âAls we de zelfredzaamheid van burgers
willen ernstig nemen, moeten we hen op zijn minst zien als overlevenden
of betrokkenen in plaats van slachtoffers. Zij zijn individuen met
mogelijkheden,â legt Katja Verhelst uit.
Krachtig in groep
De sprekers tijdens het congres getuigden over het grote potentieel en
kracht die in een individu en (potentieel ook in een gemeenschap)
aanwezig is, ook bij diegenen die betrokken waren bij een ramp. Een
burger die deel uitmaakt van zijn of haar gemeenschap staat sterker.
Internationale noodsituaties tonen aan dat betrokkenen bij rampen
elkaar snel en efficiënt kunnen helpen. De solidariteit die ontstond
tijdens de overstromingen vorig jaar ligt nog in vers in het
geheugen.
Informatiestroom
Tijdens rampen zullen ook de nieuwe communicatiemiddelen een rol
spelen. Maar hier ontstaan ook een mogelijk gevaar: is de informatie
die wordt verspreidt over de ramp wel volledig of correct? Wordt
opgeroepen tot het juiste of betere handelen? Wordt niet aangezet tot
paniekreacties? Dus dienen we ons de vraag te stellen: hoe kunnen wij
als verantwoordelijken binnen de rampenhulpverlening bijdragen aan de
zelfredzaamheid van deze gemeenschappen? âEen deel van het antwoord
is te vinden in de manier waarop we met informatie omgaan,â verklaart
Katja Verhelst. âWe moeten meer, correcte en volledige informatie
aanbieden. We moeten proactiever zijn. De informatie moet eenvoudig,
bruikbaar en constant beschikbaar zijn.â
Dreiging voor de hulpverleners?
Een andere vraag die zich opdringt is: dreigt een slachtoffer die
betrokkene wordt niet de ramphulpverlening te verstoren en moeten
hulpverleners zich bedreigd voelen? Het antwoord dat Katja Verhelst
hierop geeft is: neen. âDe zelfredzaamheid van de burger en van een
gemeenschap bij rampen wordt pas mogelijk indien de andere actoren op
het rampterrein hiervoor voldoende openheid en omkadering aanbieden,â
verklaart Katja Verhelst.
âWij als hulpverleners en beleidsmakers kunnen voor de juiste
informatie, preventieve boodschappen, opleidingen en die nodige sturing
bij rampen zorgen. De psychosociale zelfredzaamheid en de veerkracht
van een gemeenschap verhogen ook omdat individuen en groepen zich
organiseren en engageren om op te treden bij rampen: als vrijwilliger,
bij de brandweer, bij het Rode Kruis,⦠of via de beroepskeuze als
brandweerman, als politieman of -vrouw, arts of verpleegkundige, als
ambtenaar noodplanning, als OCMW-medewerker of via een politiek
mandaat, zoals een burgemeester. Op deze manier maken we niet alleen
deel uit van een meer zelfredzame maatschappij, als hulpverleners en
beleidsmakers hebben we de belangrijke opdracht om onze maatschappij op
zich weerbaarder en zelfredzamer te maken.â
Meer zelfredzame samenleving
âWanneer we de emancipatie van de burger, als slachtoffer of betrokkene
erkennen, als we zelfredzaamheid willen stimuleren, dan moeten we de
hulpverlening niet boven het slachtoffer organiseren, maar samen met
de betrokkenen opzetten,â concludeert Katja Verhelst. âWe moeten niet
elke burger omvormen tot brandweerman of spoedarts. Maar iedere burger
die heeft nagedacht over zijn of haar functioneren bij kleine en korte
noodsituaties is er één de zich bij een ramp kan manifesteren als
actieve betrokkene, en niet als passief slachtoffer. Op die manier
komen we steeds dichter bij een zelfredzame samenleving.â
Mechelen, 25 maart 2011
Rode Kruis-Vlaanderen
Motstraat 40
2800 Mechelen
Tel: 015 44 33 22
Fax: 015 44 33 11
E-mail: info@rodekruis.be
IBAN: BE28 0960 0000 9620
BIC: GKCCBEBB
© 2011 Rode Kruis-Vlaanderen | disclaimer -
Partner: