GroenLinks
GroenLinks presenteert 5 punten Wapenexportplan
De afgelopen weken zien we door Nederland geleverde pantservoertuigen
in Egypte en Bahrein ingezet worden tegen jongeren die de straat op
gaan voor hun vrijheid. Nederland heeft militair materieel geleverd aan
Libië. Het valt niet uit te sluiten dat deze zijn ingezet door het
regime van Khadaffi tegen zijn oppositie. GroenLinks wil dat de
Nederlandse wapenexport voortaan beter en eerder door de Tweede Kamer
getoetst wordt op het risico op mensenrechtenschendingen. Kamerlid
Arjan El Fassed presenteert daarvoor donderdag zijn 5 punten
Wapenexportplan bij het Algemeen Overleg Wapenexport.
GroenLinks wil dat de Tweede Kamer voortaan vergunningsverzoeken voor
wapenexport vooraf in kan zien.
El Fassed: "Het lijkt duidelijk dat dit kabinet belangrijke adviezen
als het gaat om mensenrechten wegwuift. Dat schaadt niet alleen onze
reputatie en geloofwaardigheid, maar hierdoor laten we ook de mensen
die streven naar vrijheid en democratie in de kou staan. GroenLinks wil
dat de Tweede Kamer een controlerende rol vooraf krijgt bij de wijze
waarop de mensenrechtensituatie een oordeel vormt voor export en
doorvoer van wapens."
Daarnaast wil GroenLinks dat Nederland de doorvoer van wapens net zo
streng toetst als de eigen wapenexport. Nederland vertrouwt ten
onrechte op de toetsing van bondgenoten.
"Zeker 90% van doorvoer wordt niet onderworpen aan een Nederlandse
toets. Bewindslieden kunnen onmogelijk volhouden dat alle EU en NAVO
lidstaten op precies dezelfde wijze toetsen als Nederland, "aldus El
Fassed.
Ook vindt GroenLinks de rapportages zeer summier wat betreft de
argumentatie over het wel of niet toekennen van een vergunning. Nu
wordt in de rapportages bij afwijzing alleen een criterium nummer
genoemd. GroenLinks wil niet alleen meer inzicht maar ook dat het
mensenrechtencriterium (Criterium 2) wordt toegepast zoals zij bedoeld
is.
Tot slot wil GroenLinks dat het kabinet, zich publiekelijk gaat
uitspreken voor een streng wapenhandelsverdrag. El Fassed: "Nu we
duidelijk de effecten hebben gezien van ongecontroleerde wapenexport in
het Midden-Oosten heb ik goede hoop dat het kabinet deze ervaringen
aangrijpt om echt wat te veranderen."
Vijf punten Wapenexportplan
1. Parlementaire controle vooraf bij verlening vergunning voor
wapenexport
De Tweede Kamer moet beoordeelde vergunningsverzoeken voor wapenexport
vooraf inzien en bij vragen opheldering kunnen vragen in een debat met
het Kabinet. Dit is al mogelijk bij de verkoop van overtollig
defensiematerieel. Maar dat zou voor alle verzoeken voor wapenexport
moeten gelden.
2. Doorvoer en export van wapens op dezelfde manier beoordelen
De toetsing van wapens bij doorvoer in Nederland moet net zo streng
worden als bij export van wapens. Nederland vertrouwt ten onrechte op
de toetsing van bondgenoten. Er is voldoende gebleken dat bij de
toetsing door bondgenoten andere interpretaties worden gebruikt. Een
goed voorbeeld is Duitsland. Ons buurland onderwerpt doorvoer van
wapens aan een eigen strenge keuring, ook als deze afkomstig is uit
partnerlanden.
3. Heldere beargumentering waarom een vergunning voor wapentransport
wel of niet afgegeven wordt
GroenLinks wil dat bij vergunning verlening expliciet wordt gemaakt wat
de beoordeling is geweest op de acht criteria uit het Gemeenschappelijk
Standpunt van de EU dat in december 2008 is vastgesteld. Nu staat er
slechts bij afwijzingen vermeld op basis van welk criterium dit is
beoordeeld, zonder enige vorm van argumentatie. Bij toewijzingen wordt
helemaal geen melding gemaakt van enige overweging. Door dit wel te
beargumenteren, kan beter gecontroleerd worden waarom een export wel of
niet doorgang mag vinden.
4. Daadwerkelijk toepassen mensenrechtencriterium bij
vergunningverlening
GroenLinks wil dat het mensenrechtencriterium (Criterium 2 uit het
Gemeenschappelijke Standpunt) wordt toegepast zoals zij bedoeld is. De
Nederlandse regering heeft één bijzin gepakt en die tot kern gemaakt
namelijk: "Als een risico wordt voorzien dat de goederen worden ingezet
bij eerder in het land van eindbestemming geconstateerde
mensenrechtenschendingen, zullen de goederen niet worden uitgevoerd."
Deze bijzin is echter bedoeld om extra waakzaam te zijn in die
gevallen. Er dient altijd getoetst te worden of het risico aanwezig is
dat de wapens gebruikt zullen worden voor mensenrechtenschendingen.
5. Uitgesproken Nederlandse inzet voor een stevig wereldwijd
wapenhandelsverdrag in 2012
GroenLinks wil dat het kabinet, zich publiekelijk gaat uitspreken voor
een streng wereldwijd wapenhandelsverdrag. Op dit moment lijkt er een
eerste aanzet te zijn voor een wereldwijd verdrag. GroenLinks wil dat
vooral de mensenrechten- en ontwikkelingscriteria door Nederland hierin
ondersteund worden.