Rijksvoorlichtingsdienst
Adviesraad Internationale Vraagstukken pleit voor behoud constante waarden in Nederlands mensenrechtenbeleid
In een advies getiteld Het mensenrechtenbeleid van de Nederlandse regering; zoeken naar constanten in een veranderende omgeving gaat de Adviesraad Internationale Vraagstukken in op de vraag hoe de regering in de steeds veranderende internationale context haar buitenlands beleid vorm geeft en welke plaats daarbij is weggelegd voor het internationale recht, in het bijzonder dat op het terrein van de rechten van de mens.
Het advies is bedoeld als reflectie op het mensenrechtenbeleid zoals gevoerd in de eerste maanden van het nieuwe kabinet en als input voor de notitie over het mensenrechtenbeleid die het kabinet per 1 april a.s. aan de Kamer heeft toegezegd. De AIV gaat onder andere in op de bevordering van de rechten van mens 'in enge zin'; op de relatie van mensenrechten tot andere beleidsterreinen (vrede en veiligheid; ontwikkelingssamenwerking; handel en economie) en op mensenrechtenschendingen, vredesprocessen en straffeloosheid.
In algemene zin constateert de AIV dat onder invloed van (mondiale en nationale) maatschappelijke spanningen gemakkelijk erosie van het internationale recht en van de internationale rechtsorde kan plaatsvinden. Onderhoud en versterking van deze verworvenheden is dan van fundamenteel belang, juist ook door een land als Nederland, dat de bevordering van de internationale rechtsorde in zijn Grondwet heeft staan en dat het opkomen voor het internationale recht altijd als constante binnen het buitenlands beleid heeft beschouwd.
In dit licht beveelt de AIV onder andere aan dat nationale en internationale debatten over de rechten van de mens worden gevoerd met gebruikmaking van op het recht gestoelde argumenten en niet zozeer op basis van 'morele verplichtingen', zoals de regering nu vaak doet. Ook pleit de AIV voor coherentie tussen het externe en het interne mensenrechtenbeleid van Nederland. In lijn hiermee beveelt de AIV de regering aan om bij de vormgeving van haar interne beleid op het terrein van asiel en migratie scherp voor ogen te houden hoe zich dit verhoudt tot het gelijktijdig voorgestane beleidsdoel van de bevordering van de internationale rechtsorde, alsook in welke zin intern gevoerd beleid mogelijkerwijs het externe recht van spreken beïnvloedt.
Op basis van recente Kamerstukken wordt geconcludeerd dat het voorgenomen buitenlands beleid op het vlak van de rechten van de mens op papier en op hoofdlijnen wellicht niet veel veranderingen zal ondergaan. Maar waar het op aankomt, aldus de Adviesraad, is om mensenrechten ook in de praktijk een ten minste gelijkwaardige plaats toe te kennen ten aanzien van andere beleidsterreinen, ook als dat (op korte termijn) ongemak veroorzaakt.
AIV
De AIV is een onafhankelijke raad die de regering en de Staten-Generaal adviseert over buitenlands beleid. Voorzitter is minister van Staat mr. F. Korthals Altes. Het advies Het mensenrechtenbeleid van de Nederlandse regering; zoeken naar constanten in een veranderende omgeving is voorbereid door de Commissie Mensenrechten van de AIV, onder voorzitterschap van prof.dr. W.J.M. van Genugten.
Noot voor redacties (