PERSBERICHT
Hilversum, 11-03-2011
VAN SIMPEL MEUBELSTUK TOT WAAR HANDELSOBJECT
In AVRO Close Up: 'De stoel van Rietveld'
Hij is strak van vorm en zwart, rood, blauw en geel gelakt. De stoel die Gerrit Rietveld ontwierp in 1919 is een icoon van de Nederlandse vormgeving en kan zich op internationaal niveau meten met de belangrijkste ontwerpen uit de twintigste eeuw. Filmmaker Lex Reitsma brengt de stoel vanuit verschillende invalshoeken in beeld mede op basis van research door kunsthistorica Marijke Kuper.
Ontwerper en architect Gerrit Rietveld (1888-1964) ontwierp en maakte in 1919 een bijzondere stoel. Met zijn strakke vormgeving was het sobere houten meubelstuk bedoeld als een goedkoop en modern alternatief voor de gangbare, vrij plompe, gestoffeerde fauteuils. Onder invloed van schilders van de beweging De Stijl (1917-1931) waartoe ook Rietveld behoorde, voorzag Rietveld de stoelen rond 1923 van de kleuren rood, blauw, geel en zwart. Sinds musea in de jaren vijftig van de vorige eeuw de cultuurhistorische betekenis ervan ontdekten, werd de rood-blauwe stoel een verzamelobject en museumstuk, in plaats van alleen een gebruiksvoorwerp. Toen veilinghuizen en kunsthandelaren vervolgens ook geïnteresseerd raakten, steeg de prijs van de stoel astronomisch ten opzichte de vijfentwintig gulden die hij in de jaren twintig kostte. Het werd een waar handelsobject.
De belangrijkste aspecten die met de stoel samenhangen komen in de documentaire aan de orde. Kinderen en kleinkinderen van de oorspronkelijke stoelenbezitters maken aan de hand van oude interieurfoto's van het (groot)ouderlijk huis duidelijk dat de stoel de eerste dertig jaar na zijn ontstaan gewoon als meubelstuk werd beschouwd. In scherp contrast hiermee staan de recente beelden van veiling en handel die aangeven dat de eigenlijke functie van de stoel is ingeruild voor de financiële waarde. Kunsthistorici lichten de historische betekenis van Rietvelds ontwerp toe en conservatoren van het Rijksmuseum en het Victoria and Albert Museum in Londen vertellen waarom de stoel deel uitmaakt van hun museale collectie.
Bovendien wordt in fascinerende beelden het (na)maken van de allereerste stoel gevolgd. Met de middelen en het gereedschap die Rietveld in 1919 voor handen had, reconstrueert meubelrestaurator Jurjen Creman dit unieke maar inmiddels niet meer bestaande, eerste exemplaar dat toen nog ongekleurd was. Ergonoom Johan Molenbroek beoordeelt verschillende Rietveldstoelen en weerlegt het cliché dat de rood-blauwe stoel voor geen meter zit.
'De stoel van Rietveld': zaterdag 19 maart om 10:30 uur bij de AVRO op Nederland 1.
Algemene omroepvereniging AVRO
Algemene omroepvereniging AVRO