Leerplicht: signaalverzuim baart het OM zorgen
17 maart 2011 - Openbaar Ministerie
Het signaalverzuim van kinderen baart het OM zorgen. Met signaalverzuim
wordt het spijbelgedrag bedoeld dat kinderen vertonen wegens problemen.
Kinderen in een onstabiele thuissituatie, kunnen als reactie daarop
spijbelgedrag vertonen. Bedroeg de instroom bij het OM in 2009 nog
3.741 zaken, in 2010 was dat gestegen tot 3.854 zaken. In 2009 moesten
2.290 jongeren voor de kantonrechter komen, vorig jaar waren dat er
2.350.
Door naar school te gaan kunnen jongeren zichzelf ontplooien en
vergroten ze hun kansen later op de arbeidsmarkt. Uit onderzoek blijkt
dat jongeren die structureel spijbelen vaker in de criminaliteit
belanden dan jongeren die dat niet doen. Daarnaast kan schoolverzuim
een indicatie zijn voor achterliggende problemen. Alle reden dus om
schoolverzuim aan te pakken. Dat is in eerste instantie aan de ouders,
de school en de leerplichtambtenaar, die in het belang van het kind
maatregelen kunnen nemen. Als dat geen vruchten afwerpt, kan het OM de
ouders van de jongeren of de jongeren zelf voor de kantonrechter
brengen. Het OM komt dus als laatste als instantie in beeld bij de
integrale aanpak van schoolverzuim. Als het OM iemand voor de
kantonrechter brengt, kan dat voor de jongere resulteren in een
leerstraf of in begeleiding door Bureau Jeugdzorg, voor de ouders in
een geldboete.
Signaalverzuim en luxeverzuim
Signaalverzuim duidt op achterliggende problemen bij de spijbelende
jongere. Onder luxeverzuim wordt verstaan dat een kind niet naar school
gaat omdat het gezin met vakantie gaat buiten de officiële
schoolvakanties. De OM-cijfers over signaalverzuim hebben voor het
overgrote merendeel dan ook betrekking op minderjarigen, die over het
luxeverzuim op de ouders.
Meldingen leerplichtambtenaar
Het OM is afhankelijk van de meldingen die het van de
leerplichtambtenaar ontvangt. Inmiddels is er op landelijk niveau
structureel overleg tussen de landelijke vereniging van
leerplichtambtenaren Ingrado en het OM met als doel het zicht op de
meldingen te vergroten. Het streven is de contacten tussen
leerplichtambtenaar en OM op lokaal niveau te intensiveren. Om dit
mogelijk te maken moeten er voldoende leerplichtambtenaren zijn.
Leerplichtwet
De leerplicht geldt op de eerste dag van de maand na de vijfde
verjaardag van een kind en duurt tot de achttiende verjaardag. In de
Leerplichtwet is vastgelegd dat ouders ervoor moeten zorgen dat hun
kinderen bij een school staan ingeschreven en dat zij de school
daadwerkelijk bezoeken. Vanaf de leeftijd van 12 jaar zijn
leerplichtige jongeren daar zelf ook verantwoordelijk voor. Sinds 2007
geldt de leerplicht voor jongeren tot 18 jaar die geen
startkwalificatie hebben gehaald (een diploma op minimaal mbo-niveau 2
of minimaal havo of vwo). Dit wordt ook wel de kwalificatieplicht
genoemd.
Cijfers instroom leerplichtzaken bij OM
Leerplichtzaken
2006
2007
2008
2009
2010
Totaal instroom
6.004
7.041
7.974
7.419
7.302
Signaalverzuim
2.888
3.433
3.883
3.741
3.854
Luxeverzuim
3.116
3.608
4.091
3.678
3.448
Cijfers afdoening leerplichtzaken door OM
Signaalverzuim
2006
2007
2008
2009
2010
Dagvaarden
1.709
2.077
2.374
2.290
2.350
Transactie
474
601
846
796
779
Voegen
178
184
217
232
243
Sepot
224
250
253
215
195
Voorw. Sepot
159
196
263
255
342
Luxeverzuim
2006
2007
2008
2009
2010
Dagvaarden
1.863
1.872
2.170
1.839
1.937
Transactie
854
1.037
1.284
1.180
1.193
Voegen
26
9
23
10
10
Sepot
324
354
503
317
280
Voorw. sepot
179
181
281
215
209
Cijfers taakstraffen leerplichtzaken aangeboden door OM
Taakstraffen
2006
2007
2008
2009
2010
Signaalverzuim
647
718
857
799
820
Luxeverzuim
80
51
53
13
22
Cijfers taakstraffen leerplichtzaken opgelegd door ZM
Taakstraffen
2006
2007
2008
2009
2010
Signaalverzuim
1.323
1.682
2.093
1.955
2.061
Luxeverzuim
70
95
94
88
52
Openbaar Ministerie