Vrije Universiteit Amsterdam
DNA instabiliteit: de voors en tegens
* Startdatum: 16-03-2011
* Tijd: 15.45
* Locatie: Aula
* Titel: DNA instabiliteit: de voors en tegens
* Spreker: prof.dr. H. Joenje
* Onderdeel: VU medisch centrum
* Wetenschapsgebied: Medisch
* Evenementtype: Afscheidscollege
Medisch geneticus Hans Joenje beschrijft in zijn afscheidsrede de
highlights en inzichten die zijn 34 jaar onderzoek bij VUmc hebben
opgeleverd. Hierbij behandelt hij twee thema's: opheldering van de
genetische basis van de ziekte Fanconi anemie en onderzoek naar het
toxische effect van zuurstof op menselijke cellen en chromosomen.
Opheldering van de genetische basis van de ziekte Fanconi anemie (FA)
VUmc heeft wereldwijd een leidende rol gespeeld in dit onderzoek.
Patiënten die lijden aan deze erfelijke ziekte hebben fragiele
chromosomen en daaraan gekoppeld een extreem hoog risico op kanker. Tot
op heden zijn vijftien genen ontdekt die bij disfunctioneren de ziekte
veroorzaken. Deze genen hebben als functie het beschermen van DNA tegen
mutaties. Mutaties die bijvoorbeeld kanker kunnen veroorzaken. Drie van
deze genen blijken ook een belangrijke rol te spelen bij bepaalde
erfelijke vormen van borstkanker. Kennis van FA-genen biedt
aanknopingspunten voor nieuwe methoden van kankerbehandeling.
Onderzoek naar het toxische effect van zuurstof op menselijke cellen en
chromosomen
Het wordt als algemeen bekend verondersteld dat zuurstofradicalen - die
als gevolg van de stofwisseling in levende cellen worden gevormd -
(mede)verantwoordelijk zijn voor veroudering en
degeneratieverschijnselen zoals dementie. Deze vrije radicaalhypothese
van veroudering heeft veel wetenschappers beziggehouden. Door het
publiek en de commercie wordt de schadelijke rol van vrije radicalen
inmiddels als een feit beschouwd (`antioxidantia zijn goed voor u').
Wat Joenje betreft dekt deze theorie mogelijkerwijs niet het hele
plaatje. Zuurstof als drijvende kracht achter cellulaire
degeneratieprocessen is weliswaar plausibel, maar er is een
alternatieve aanpak nodig om de sleutelmechanismen bloot te kunnen
leggen. Hierdoor verworven kennis zou wel eens tot totaal andere
inzichten kunnen leiden.
© Copyright Vrije Universiteit Amsterdam