GroenLinks
Het geduld raakt op
Tweede Kamerlid Bruno Braakhuis en PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk maken
zich zorgen dat de banken terugkeren naar business as usual. "Het is
belangrijk dat te voorkomen en de banken te dwingen de realiteit onder
ogen te zien. Klant en samenleving dienen centraal te staan. Dat heeft
de Kamer geëist en dat dient serieus te worden genomen. Als dat niet zo
is - en daar lijkt het op - raakt ons geduld op en zullen we onze
tanden moeten laten zien." Lees hun opiniestuk.
De financiële sector is de bloedsomloop van onze economie, waarvan
stilstand tot een acute en levensgevaarlijke crisis zou leiden. Daarom
was het onontkoombaar dat met inzet van veel gemeenschapsgeld werd
bijgesprongen toen banken dreigden om te vallen. Maar daarom is het ook
cruciaal dat de bancaire sector nu op een duurzame manier bestand wordt
gemaakt tegen dergelijke meltdowns. Voorwaarde daarvoor is het
bewerkstelligen van een moreel-ethische omslag in de cultuur binnen de
banken. Banken moeten doordrongen zijn van de maatschappelijke
realiteit, en van de betekenis van banken voor de samenleving en de
economie.
De parlementaire Commissie De Wit heeft hiervoor prima aanbevelingen
gedaan, die via een Kamermotie breed gesteund zijn, en de regering
heeft een behoorlijk aantal aanbevelingen overgenomen. Maar wij maken
ons zorgen dat juist op een aantal cruciale punten de vaart eruit gaat,
en de banken terugkeren naar business as usual. Het is belangrijk dat
te voorkomen en de banken te dwingen de realiteit onder ogen te zien.
Klant en samenleving dienen centraal te staan. Dat heeft de Kamer
geëist en dat dient serieus te worden genomen. Als dat niet zo is - en
daar lijkt het op - raakt ons geduld op en zullen we onze tanden moeten
laten zien. Daarom noemen we hier vier onderwerpen waarop we deze week
in de plenaire behandeling in de Tweede Kamer zullen terugkomen, en een
Kameruitspraak zullen vragen.
Ten eerste moet het beroep van bankier een eerbiedwaardige professie
zijn en blijven. De sfeer van Wall Street jongens die als Masters of
the Universe snel heel rijk worden en dan de plaat poetsen geeft geen
pas. Vandaar het voorstel van een eed die bankiers afleggen, waarna ze
worden ingeschreven in een register van bankiers (vergelijkbaar met
artsen en andere professionals); een persoon die zich slecht gedraagt
kan de registratie verliezen en daarmee de bevoegdheid tot uitoefening
van zijn of haar vak.
Ten tweede moet de beloningsstructuur de juiste prikkels geven. Dat
betekent dat wettelijk komt vast te liggen dat bonussen niet te hoog
zijn, in ieder geval nooit meer dan 100% van het vaste inkomen. Maar
het betekent sowieso een terughoudend beloningsbeleid; het betekent ook
dat niet ineens het vaste inkomen verhoogd moet worden om voor de
terugval van bonussen te compenseren. Tenslotte moeten deze normen
vanzelfsprekend gelden voor bestuurders, maar niet voor hen alleen:
voor alle functionarissen, dus ook die op de handelsvloer (conform de
aanbeveling van de Commissie de Wit).
Ten derde moet de banksector haar verantwoordelijkheid nemen waar het
gaat om duurzaamheid en ethisch handelen. Ook hier speelt het
belonigsbeleid een belangrijke rol: eerder zijn adviezen uitgebracht
(onder meer door Hay Group) om minimaal een derde van de beloning te
baseren op duurzame criteria. Dit kan door dit enerzijds op te nemen in
de beloningsstructuur en dat wettelijk te verankeren. Anderzijds ook
door dit aan Raden van Commissarisen en Raden van Bestuur op te leggen
via de key performance indicators, de criteria waarop de leiding van
een bedrijf wordt afgerekend. Ook dit dient wettelijk te worden
verankerd.
Tenslotte hebben we de afgelopen jaren gezien dat er financiële
producten zijn aangeboden die niet in het belang van de klant waren,
zoals de `woekerpolissen'. De Autoriteit Financiële Markten heeft
onlangs de Kamer gevraagd om wettelijk verankerde bevoegdheden om toe
te zien of producten die nieuw ontwikkeld worden in het belang van de
klant zijn: of de kosten redelijk zijn, of ze veilig zijn, en of ze
transparant zijn (zodat de klant snapt wat hij koopt). Wij willen de
AFM die bevoegdheden geven en wel zo snel mogelijk. Ook de bestaande
portfolio's mogen van ons doorgelicht worden.
Het is onbegrijpelijk als het gevoel van urgentie en belang erodeert.
De crisis is nog niet overwonnen en we willen een volgende crisis
voorkomen. De politiek kan zeker na deze crisis niet meer de andere
kant op kijken, en mag en moet de randvoorwaarden creëren voor een
duurzame financiële sector voor de 21e eeuw.
Bruno Braakhuis (GroenLinks)
Ronald Plasterk (PvdA)