Autobiografisch schrijven blijkt effectief antidepressivum
15 maart 2011
Autobiografisch schrijven helpt tegen depressie. Dat komt naar voren
uit onderzoek van de Universiteit Twente. UT-onderzoekers ontwikkelden
de cursus Op verhaal komen, waarbij autobiografisch schrijven en
autobiografische reflectie centraal staan, en onderzochten de effecten.
Het aantal mensen met klinisch relevante depressieve klachten dat de
cursus volgde daalde met 53 procent, tegen 22 procent in de
controlegroep.
Autobiografisch schrijven is onderdeel van een nieuwe stroming in de
psychologie: de narratieve psychologie. Deze stroming stelt de metafoor
van het verhaal centraal om de mens te kunnen begrijpen. In deze
metafoor zijn mensen romans in wording. Soms ervaren mensen een
'writers-block'. Ze weten dan niet hoe het verhaal van hun leven verder
moet lopen, of ze ervaren een vorm van 'narrative foreclosure' waarbij
ze voortijdig het idee hebben dat het verhaal van hun leven voorbij is.
Dat kan leiden tot gevoelens van zinloosheid en tot depressie.
In de door psychologen van de Universiteit Twente ontwikkelde cursus Op
verhaal komen, staan autobiografisch schrijven en autobiografische
reflectie centraal. Deelnemers bepalen welke thema's en rode draden in
hun leven centraal staan. Vervolgens worden ze gestimuleerd te
onderzoeken of een andere lezing van de gebeurtenissen mogelijk is en
of ze geen belangrijke details over het hoofd zien. Alle vragen zijn
gericht op het opnieuw controle krijgen op het eigen levensverhaal. De
deelnemers zoeken aanknopingspunten om een nieuw geïnspireerd hoofdstuk
te schrijven.
Onderzoek
De Universiteit Twente heeft onlangs een onderzoek afgerond naar het
effect van de cursus, waaraan 202 mensen met klinisch relevante
depressieve klachten deelnamen. De helft van deze groep volgde de
cursus, terwijl de andere helft op een wachtlijst kwam te staan, maar
wel onbeperkt toegang tot zorg had. Voor de cursus, direct na afloop en
drie en negen maanden later, werden bij beide groepen vragenlijsten
afgenomen en diagnostische interviews gehouden. Het aantal mensen met
klinisch relevante depressieve klachten die de cursus volgde, bleek met
53 procent gedaald, tegen 22 procent in de controlegroep. Op de
middellange (drie maanden) en langere termijn (negen maanden) bleef het
significante positieve effect bij de deelnemers behouden.
Het onderzoek is wereldwijd het grootste onderzoek naar de effecten van
autobiografisch schrijven op de geestelijke gezondheid van mensen dat
tot op heden heeft plaatsgevonden.
Cursus
De cursus Op verhaal komen is ontwikkeld door Ernst Bohlmeijer en
Gerben Westerhof van het onderzoeksinstituut IBR van de Universiteit
Twente en wordt momenteel aangeboden door twintig GGZ-instellingen in
Nederland. De cursus duurt zeven weken en wordt gegeven in groepen van
vier. Op www.psychologievandelevenskunst.nl staat een overzicht van
instellingen en plaatsen waar de cursus wordt aangeboden.
Psychologie van de levenskunst
De onderzoekers plaatsen de cursus en het onderzoek binnen een nieuwe
visie op de geestelijke gezondheidszorg: psychologie van de
levenskunst. Idee hierachter is dat geestelijke gezondheid meer is dan
de afwezigheid van psychische klachten. Het omvat ook het vermogen om
je te kunnen ontwikkelen en om je op zinvolle wijze te verbinden met
andere mensen.
Universiteit Twente