Noam Chomsky in Leiden
âHij was een gedreven leermeester, maar absoluut fantastisch om mee
samen te werkenâ, zegt prof.dr. Lisa Cheng over de mogelijk enige
taalkundige ter wereld die de cultstatus heeft weten te bereiken. Noam
Chomsky geeft op 14 maart een lezing.
Lezing bij Leiden University Centre for Linguistics
Noam Chomsky
Noam Chomsky
De veelzijdige geleerde Chomsky (1928) zette in de jaren '60 de
taalkunde op zijn kop, terwijl hij tegelijkertijd naam maakte als
politiek activist. De befaamde emeritus hoogleraar van het
Massachusetts Institute of Technology brengt deze week een bezoek aan
Nederland. Op 14 maart is hij te gast bij het Leiden University Centre
for Linguistics, waar hij een lezing geeft over zinsbouw, zijn
belangrijkste onderzoeksonderwerp. Er zijn geen plaatsen meer
beschikbaar.
Vragen aan Lisa Cheng
Chomsky is de grondlegger van de generatieve taalkunde. De hoofdvraag
die hij zijn studenten stelde was: hoe leren kinderen de complexe
grammaticaregels van hun eigen taal? Zou het zo kunnen zijn dat alle
menselijke talen varianten zijn op één en dezelfde universele
grammatica? We stelden enkele vragen aan prof.dr. Lisa Cheng,
hoogleraar Algemene Taalkunde en voormalig promovenda van Chomsky.
Wat was er zo revolutionair aan de denkbeelden van Chomsky? Wat was
zijn voornaamste bijdrage aan de taalkunde?
Ik denk dat zijn belangrijkste bijdrage aan de linguïstiek is geweest
dat hij er een echte tak van wetenschap van gemaakt heeft. Dat was ook
zijn doel: hij wilde uitleggen hoe kinderen zich een taal eigen maken,
en door dat te doen maakte hij de taalkunde van een louter
voorschrijvende tot een verklarende discipline.'
U heeft met Chomsky samengewerkt. Wat heeft u van hem geleerd en hoe
was hij als leraar?
âIk heb heel veel geleerd, vooral hoe te denken en te beargumenteren.
En ook om het grotere geheel niet uit het oog te verliezen. Hij was een
gedreven leermeester, maar absoluut fantastisch om mee samen te
werken.â
Hoe komt het volgens u dat Chomsky in bepaalde taalkundige kringen
extreem controversieel was â en nog steeds is?
âIk denk dat op elk wetenschapsgebied sprake is van meningsverschillen
en discussie en dat moet ook, willen we onze kennis vergroten. Maar in
het bijzondere geval van de linguïstiek en Chomskyâs bijdrage daaraan,
roept het uitgangspunt van een genetische aanleg voor taal
waarschijnlijk de meeste weerstand op. En misschien leidt het idee dat
iets aangeboren kan zijn ook op onderzoeksterreinen tot verhitte
discussies.â
Hoe hebben de neurowetenschappen naar uw mening het idee van een
aangeboren taalvermogen beïnvloed?
âOp dit moment is er nog veel dat moet worden gedaan voordat we kunnen
zeggen of de neurowetenschappen de controverse rondom aangeboren taal
kunnen oplossen. Maar er is veel interessant onderzoek gaande op dit
moment.â
Welke betekenis heeft Chomsky voor de taalkunde in Leiden, vooral met
het oog op het feit dat taalkunde in Leiden zo interdisciplinair en
divers is?
âIk denk dat Chomskyâs theoretische ideeën tot op de dag van vandaag
een ongelooflijke invloed op de theoretische taalkunde hebben gehad.
Als we het over neurowetenschappen hebben, of welke vorm van
interdisciplinair onderzoek dan ook, is een theoretisch raamwerk
absoluut onmisbaar om werkbare hypothesen te formuleren.â
Linguïstiek in Leiden
Language Diversity in the World is een van de profileringsgebieden van
de Universiteit Leiden. Dit onderzoeksgebied, gebaseerd in het Leiden
University Centre for Linguistics (LUCL), brengt de beschrijvende,
historische en theoretische taalkunde bij elkaar, alsmede psycho- en
neurolinguïstiek. Nergens anders in Europa wordt zoân breed scala aan
talen bestudeerd. Het Centre heeft unieke expertise in huis op het
terrein van
* Afrika
* Indiaans-Amerika
* Zuid- en Centraal-Azië
* Zuidoost-Azië en Oceanië
* Oost-Azië en Siberië
* Eurazië en Europa
Â
Wetenschappers van het LUCL nemen ook deel aan het Leiden Institute for
Brain and Cognition, waar ze samenwerken met psychologen, biologen en
medische onderzoekers.
Universiteit Leiden