Radboud Universiteit Nijmegen


Een handschoen kan je van gedachten doen veranderen

Datum bericht: 11 maart 2011

Onbewust associëren rechtshandigen `goed' met de rechterkant van de ruimte en `slecht' met de linker. Maar deze associatie kan snel worden veranderd, blijkt uit een studie (online publicatie 9 maart 2011, Psychological Science) van Daniel Casasanto (Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek, Nijmegen) en Evangelia Chrysikou (Universiteit van Pennsylvania).
Rechtshandigen die maar een paar minuten de linkerhand trainen, kunnen al omgekeerd oordelen over goed en slecht . Ideeën over goed en slecht lijken dus geworteld in lichamelijke ervaringen van mensen, en kunnen veranderen wanneer de patronen van lichamelijke ervaring veranderen.

In taal houden positieve ideeën verband met de rechterkant van de ruimte en negatieve ideeën met de linker. In het Engels is het goed om 'in the right' te zijn ('het bij het rechte eind te hebben), maar slecht om 'out in left field' te zijn (iets of iemand links laten liggen, vrij vertaald). Ruimtelijke associaties met goed of slecht hebben we onbewust ook, maar niet altijd op dezelfde manier als in taal. Voor rechtshandigen is rechts goed, voor linkshandigen links.

Partij kiezen
Psycholoog Daniel Casasanto vroeg proefpersonen om te kiezen tussen twee aan te schaffen producten, twee sollicitanten, twee buitenaardse wezens (welke ziet er het intelligentst uit). Rechtshandigen hadden dan de neiging om het product, persoon, wezen aan de rechterkant te kiezen; linkshandigen kozen meestal voor de linkeroptie. Casasanto veronderstelt dat concepties van goed en slecht gedeeltelijk afhangen van de manier waarop mensen hun handen gebruiken. "Mensen kunnen meer vloeiend te handelen met hun dominante hand en associëren daar onbewust goede dingen mee."

Hersenletsel of handschoen
Om deze theorie te testen onderzochten Casasanto en collega's hoe geboren rechtshandigen denken over goed en slecht als hun rechterhand invalide is, hetzij als gevolg van hersenletsel (CVA) of minder extreem: door het dragen van een skihandschoen. Bij CVA-patiënten bleek dat degenen die hun linkerhand niet meer kunnen gebruiken, het 'rechts = goed'-patroon lieten zien. Patiënten die hun rechterhand niet meer konden gebruiken, associeerden net als geboren linkshandigen, volgens het 'links = goed'-patroon.

Hetzelfde patroon werd gevonden bij gezonde universiteitsstudenten die een motor fluency- taak (vloeiende beweging) uitvoerden, terwijl ze een dikke skihandschoen droegen. Na ongeveer 12 minuten bewegen met hun 'verkeerde' hand (links voor rechtshandigen en vice versa) bleek de 'rechts = goed'- en 'links = goed'-associatie voor beide partijen te veranderen.

Kneedbare geest
'Mensen denken in het algemeen dat hun beslissingen rationeel zijn en hun ideeën stabiel', zegt Casasanto. 'Maar als het dragen van een handschoen al na een korte tijd ertoe kan leiden dat mensen hun gebruikelijke oordelen over goed en slecht bijstellen, dan is misschien de geest meer kneedbaar dan we dachten.'

Casasanto, D., & Chrysikou, E. (2011). When Left is "Right": Motor fluency shapes abstract concepts.Psychological Science. doi:10.1177/0956797611401755.

http://www.casasanto.com/Site/papers/Casasanto&Chrysikou_2011.pdf Zie het origineel