Uitgeverij Bert Bakker
Tom Lanoye wint Henriette Roland Holst-prijs 2011
Tom Lanoye - Sprakeloos De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
heeft Tom Lanoye de Henriette Roland Holst-prijs 2011 toegekend voor
zijn boek Sprakeloos dat in 2009 bij Uitgeverij Prometheus verscheen.
Deze in 1957 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een
`prijs voor een in druk verschenen en in de Nederlandse taal geschreven
werk van proza, poëzie of toneel dat zowel uitmunt door sociale
bewogenheid als door literair niveau'. Hij wordt sinds 1984 eens in de
drie jaar uitgereikt. Het bekroonde werk moet voor het eerst in druk
verschenen in de zes jaar, voorafgaande aan het jaar waarin de prijs
wordt verleend. De prijs bestaat uit een oorkonde en 2.500 euro.
Twee passages uit het juryrapport:
'Het oeuvre van Tom Lanoye is nauwelijks nog te overzien. Vast staat
dat de roman Sprakeloos uit 2009 tot de hoogtepunten behoort. Het is,
na onder meer zijn grote Belgische trilogie, weer een autobiografisch
boek, dat in talrijke opzichten aansluit op zijn twee vroege
autobiografische romans, Een slagerszoon met een brilletje (1985) en
Kartonnen dozen (1991). Dat hij drie jaar met de plannen voor
Sprakeloos heeft rondgelopen voor hij aan de uitwerking toekwam, moet
óók te maken hebben gehad met het besef dat er ditmaal meer dan ooit op
het spel stond: een van pijn en verdriet maar ook van liefde en trots
doortrokken portret van zijn moeder.'
'Als het erop aankomt weet hij als geen ander wat hij moet weglaten of
verstoppen om de grootst mogelijke betrokkenheid op te roepen. Dat
talent heeft hij van zijn moeder, en dat steekt hij niet onder stoelen
of banken. De dankbaarheid daarvoor blijkt uit elke regel van dit boek,
dat misschien nog het best als een onvergetelijk standbeeld in taal kan
worden getypeerd.'
De jury bestond uit Jacqueline Bel, Luc Devoldere en Cyrille Offermans
Na een beroerte raakt een amateuractrice en schrijversmoeder haar
spraakvermogen kwijt. Langzaam en onherroepelijk takelt ze af, steeds
minder in staat te communiceren met wie haar lief is.
In Sprakeloos maakt Tom Lanoye de balans op van zijn kleurrijke jeugd,
van zijn worsteling met de liefde, van zijn conflicten met de kleine
moederdiva, en van de strijd die zij manmoedig voert, en waarin ze
reddeloos en redeloos ten onder gaat - en de blijvende woede en pijn
die dat oplevert.
Sprakeloos ligt volledig in de lijn van Lanoyes autobiografische
klassieker Kartonnen dozen. Was Kartonnen dozen een monument voor de
jeugdliefde van de auteur, Sprakeloos is een aangrijpende ode aan zijn
moeder.