Rijksoverheid
Persconferentie Rutte na afloop ministerraad 4 maart 2011
Radio- en TV-tekst | 04-03-2011
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte
na afloop van de ministerraad van 4 maart 2011.
Goed, dan de besluiten van de ministerraad van vandaag. We zijn vandaag
gewoon weer doorgegaan met ons werk. We hebben onder andere gesproken
over de modernisering van verlofregelingen. Er is ingestemd met een
wijziging van diverse verlofregelingen en die zijn erop gericht dat
ouderschapsverlof, maar ook zorgverlof, dat die flexibeler kunnen
worden ingezet. Dan over UNMIS, de missie in Sudan. Er is vandaag
besloten door het kabinet om de Nederlandse deelname aan de huidige
vredesmissie in Sudan te verlengen met maximaal zes maanden. U weet,
deze missie houdt toezicht op de uitvoering van het vredesakkoord
tussen Noord- en Zuid-Sudan. En Nederland levert sinds 2006 een
bijdrage aan deze missie. Er zijn nu twaalf militaire waarnemers,
vijftien politietrainers en enkele staffunctionarissen actief. Ze
blijven tot uiterlijk half oktober in Sudan. Half oktober dit jaar.
Tot slot, wij hebben natuurlijk vandaag gesproken over de zorgelijke
ontwikkelingen in Libië en dan meer in het bijzonder de drie
Nederlandse militairen die zich in hechtenis bevinden in dat land. U
zult begrijpen dat ik niet in de details kan treden over wat we
daarover in het kabinet hebben besproken. Alles is er op gericht om de
drie militairen zo snel mogelijk weer in veiligheid in Nederland terug
te krijgen.
Verder hebben we gesproken over het feit dat volgende vrijdag een
Europese Raad plaatsvindt voorafgaand aan de raad van eurolanden 's
avonds over het plan van Frankrijk en Duitsland voor het
competitiepact. Daarvoor vindt een Europese Raad plaats van de 27 en
die gaat ook over de situatie in Noord-Afrika, en meer specifiek in
Libië. Ik heb vandaag gesproken met bondskanselier Merkel over die raad
en vooral ook de raad 's middags van de 17. En eerder deze week met
David Cameron gebeld, de premier van Groot-Brittannië. Ik zal volgende
week zelf natuurlijk die twee toppen bijwonen en het gevolg is dan dat
hier vicepremier Maxime Verhagen u te woord zal staan na de
ministerraad. Goed, dat van mijn kant als aftrap.
BOOM (Radio1)
Kunt u aangeven hoe het kabinet omgaat met het nieuws met die drie
militairen die vastzitten in Libië?
RUTTE
Ja wij hebben als Nederland uiteraard sinds zondag intensief
diplomatiek verkeer met Libie. Alles is er op gericht om de drie
militairen terug te halen. En alles wat ik daar verder over zeg dan
deze wat meer procedurele mededelingen helpen niet het proces om de
betrokkenen gezond terug te krijgen. Daar is alles op gericht. Ook
uiteraard omdat de militairen zelf terug moeten komen. We weten ook dat
de families en gezinnen daar zeer bij betrokken zijn, vanzelfsprekend.
Dus alles is er op gericht om dat tot een goede afloop te brengen.
BOOM
Heeft u ook andere informatie dan de openbare informatie via de media
hoe het met hen gaat?
RUTTE
Ik kan verder niets anders zeggen dan dat ik u net verteld heb over de
situatie met de drie Nederlandse militairen in Libië.
ANDRINGA (Radio1)
Die diplomatieke contacten loopt dat alleen tussen Nederland en Libië
of is dat ook meer een Europese aanpak dat er andere landen bij
betrokken zijn?
RUTTE
Alles is er op gericht om deze zaak zo spoedig mogelijk tot een goed
einde te brengen en ik verzeker u dan zullen we ook uitvoerig verslag
doen als kabinet wat er gebeurd is, maar tot die tijd, alles wat ik
erover zeg, elk flintertje nieuws dat leidt tot nieuwe ANP-berichten,
tot nieuwe berichten in de kranten, kan alleen maar verstorend werken
op het zo goed mogelijk terugkrijgen naar Nederland, zo snel mogelijk
van deze drie militairen.
WESTER
Maakt u zich zorgen?
RUTTE
Uiteraard zijn wij bezorgd omdat wij zekerheid willen hebben of we de
mensen veilig terugkrijgen. Maar verder laat ik daar weinig ruimte voor
omdat alle inspanningen gericht moeten zijn op het veilig terugkrijgen
en mijn eigen emoties spelen dus geen belangrijke rol. Wat belangrijk
nu is in deze baan en dat geldt ook voor Uri Rosenthal, dat geldt ook
voor Hans Hillen, is dat we al onze energie niet richten op onze eigen
emoties, maar op het zo snel mogelijk en zo gezond mogelijk
terugkrijgen van deze drie militairen.
WESTER
Vindt u dat Libië het recht heeft ze vast te houden?
RUTTE
Alles wat ik verder zeg over deze casus, inclusief..., ik begrijp alle
vragen, ik vind alle vragen ook, zonder u complimenten te maken, maar
alle vragen die u gesteld heb die begrijp ik en die zijn relevant. Maar
die kunnen we pas beantwoorden nadat de zaak is afgewikkeld en de reden
daarvoor is dat elk antwoord dat ik op een vraag geef op deze zaak
ingaat weer tot vervolgvragen leidt en uiteindelijk problemen zou
kunnen opleveren in het proces om de mensen terug te halen.
WESTER
U zegt: alles is er op gericht om ze snel terug te halen. Heeft u goede
hoop dat het ook snel gaat lukken?
RUTTE
Zelfs die uitspraak op die vraag moet ik niet doen.
BREEDVELD
Ik ga echt zo dadelijk concluderen dat dit echt het onderwerp is
geweest. U zit al enige tijd te wachten.
VRAAG
(onverstaanbaar, red) for English?
RUTTE
Please, not on a question on Libya.
VRAAG
Just what your government is doing to try to get the soldiers free.
RUTTE
We're doing our utmost to get them back and using every diplomatic
angle we can use. That's anything I can say about it.
VRAAG
Right now Libya of course is in the mist of a process. You have
mentioned right now that three soldiers of the Netherlands held captive
there. Do you have a broader message for the Libyan people at the
moment?
RUTTE
Please, not at this moment, in this context, no, thank you.
VAN DER WULP (NOS)
U heeft inmiddels duidelijk gemaakt dat meer zeggen niet helpt.
Ondertussen wordt er in de media wel veel gespeculeerd ook door
oud-militairen, deskundigen. Is dat ook gevaarlijk?
RUTTE
Ik ga nu niet commentaar geven op wat mensen in de media daar weer over
zeggen, want dan is dat weer het nieuws. Dus dat doe ik ook niet. Ook
daar vind ik iets van en dat hoort u allemaal na afloop.
VAN DER WULP
Want dat speculeren daar zou een einde aan kunnen komen als Defensie
bijvoorbeeld een korte briefing zou houden. Is dat een optie?
RUTTE
Wij hebben een briefing gegeven aan de fractievoorzitters, in het kader
van de commissie-Stiekem. Daar kun je dat ook doen, omdat daar harde
afspraken over gemaakt zijn over de totale vertrouwelijkheid van die
gesprekken. Ik heb zelf de eer gehad die commissie een tijdje voor te
zitten en daarvoor er ook heel lang lid van te zijn. Er zijn harde
afspraken en daar houdt men zich ook aan en verder is het risico van
briefings, hoe vertrouwelijk ook, is altijd het risico dat dingen toch
weer naar buiten komen.
VRAAG
Dat maakt namelijk geen einde aan de speculaties die in het hele land
de ronde gaan.
RUTTE
Ja en die speculaties laat ik voor wat ze zijn, maar als ik er
commentaar op ga geven, dan wordt dat weer nieuws, wat ik dan weer van
die speculaties vind. En nogmaals, al mijn energie moet gericht zijn op
het veilig terughalen van deze drie militairen.
VRAAG
U zegt u kunt meer openheid geven als de drie militairen gezond weer
terug zijn. Maar dat kan natuurlijk best nog wel weken, maanden,
misschien nog wel langer duren. Op welk moment zegt u we gaan toch met
de pers, het volk, de Tweede Kamer hier publiekelijk over praten?
RUTTE
Zolang ik de inschatting heb dat het beter is, en dat is dan mijn baan
en mijn rol en mijn taakopvatting, voor het proces om de drie veilig
terug te krijgen, dat ik en het kabinet onze mond houden, zolang houden
we onze mond.
JANSEN (Telegraaf)
Ik snap dat u kiest voor stilte en stille diplomatie, maar we hebben
niet zolang geleden een ander gevalletje gehad met stille diplomatie
wat rampzalig afliep. Dat ging namelijk over de mevrouw die in Iran
vastzat. Waarom denkt u dat het deze keer wel zal werken?
RUTTE
Dat vertel ik nu afloop. Na afloop van, niet van deze persconferentie,
maar na afloop van dit proces. Kijk, ik begrijp de vraag, maar je kunt
natuurlijk niet wat toen daar gebeurd is, die vreselijke casus,
vergelijken met weer andere casuïstiek. En neem van mij aan dat de
Nederlandse regering en ook Buitenlandse Zaken en Defensie natuurlijk
altijd de laatste inzichten en de laatste kennis van zaken verwerken in
de wijze waarop ze zaken aanpakken. Maar je kunt niet wat daar in Iran
gebeurd is één op één vergelijken met de situatie nu in Libië.
JANSEN
Uiteraard niet, behalve dat gekozen is voor dezelfde methode. Zijn er
wel lessen geleerd uit de kwestie-Iran die nu van pas komen?
RUTTE
Ik kan die vraag alleen beantwoorden in de context van Iran en daar
heeft minister Rosenthal van gezegd dat er lessen geleerd zijn. In die
specifieke casuïstiek, maar als ik uw vraag in zijn geheel zou
beantwoorden of dat ook doorwerkt in de aanpak van de situatie nu in
Libië dan zeg ik toch weer iets over wat wij daar aan het doen zijn en
dat moet ik niet doen.
WESTER
Het staatsbezoek aan Oman gaat niet door. Nu heeft Rosenthal zojuist
aan de Kamer laten weten dat de Koningin en de Kroonprins wel een
privédiner bezoeken van de Sultan van Oman.
RUTTE
Klopt.
WESTER
Waarom?
RUTTE
Ja er is een uitnodiging gekomen afgelopen woensdag toen besloten werd
om het staatsbezoek in wederzijds, goed overleg, zoals u weet, af te
zeggen. Toen is er een uitnodiging gekomen van de Sultan voor een
privédiner, dus een persoonlijke uitnodiging voor een privédiner, en
daarover hebben de Koningin en ik overlegd en samen geconstateerd dat
het een goed idee zou zijn om er op in te gaan.
WESTER
Nu was één van de argumenten van veel Kamerleden om niet naar Oman te
gaan de gespannen situatie, het volk staat op tegen iemand die niet
echt leider is van een democratisch land, om geen signaal af te geven.
Om te voorkomen dat er een beeld ontstaat dat je op dit moment partij
kiest. Van dat argument trekt u zich dan blijkbaar niets aan.
RUTTE
Nou het aardige van dit privédiner vind ik nou juist dat het het beeld
helemaal rechttrekt. Want je zou tegelijkertijd kunnen redeneren dat
het afzeggen, of liever gezegd het uitstellen, van een staatsbezoek aan
Oman zou ook kunnen worden uitgelegd als partij kiezen door de Koningin
en de Nederlandse regering in een binnenlandse aangelegenheid. En het
wel ingaan op een privé-uitnodiging van de Sultan trekt de zaak in
ieder geval weer een beetje in evenwicht dat Nederland geen positie
kiest. De Koningin, de Nederlandse regering niet in deze zaak.
WESTER
Maar stel dat er op dat moment toch weer gedemonstreerd wordt, dat de
ordetroepen demonstraties neerslaan daar. Kan de Koningin dan rustig
een vorkje prikken?
RUTTE
Je kijkt altijd naar de situatie zoals die zich ontwikkelt en als zich
bijzondere omstandigheden voordoen, moet je daar altijd weer voor
openstaan. Maar gegeven de situatie nu in Oman is mijn opvatting dat
het een heel verstandige zaak is dat de Koningin deze persoonlijke
uitnodiging aanneemt.
ANDRINGA
U zegt het accepteren van deze privé-uitnodiging zou het beeld kunnen
rechttrekken, maar wat valt er recht te trekken als met wederzijds heen
en weer praten besloten is om er vanaf te zien?
RUTTE
Het is niet de reden om de uitnodiging aan te nemen. De uitnodiging is
een privé-uitnodiging van de Sultan aan de Nederlandse Koningin voor
een privédiner en dat is in principe een zaak van de Koningin zelf,
maar uiteraard ging de context van het uitstellen van het staatsbezoek,
hebben de Koningin en ik overlegd en vastgesteld dat het verstandig zou
zijn erop in te gaan. Dat is één, dat is die kwestie. Dan zeg ik: als u
dat plaatst in de context van het afgezegde staatsbezoek dan zou ik
willen zeggen tegen degenen die zeggen: kiest de Nederlandse regering
dan geen partij. Dan kun je net zo goed de omgekeerde redenering
houden, namelijk dat het uitstellen van het staatsbezoek ook zou kunnen
worden uitgelegd als het kiezen van partij. En dan zeg ik dan zou je
vanuit die redenering bekijkend ook heel goed kunnen redeneren dat dit
juist de zaak rechttrekt.
ANDRINGA
Maar als je samen overeenkomt dat het beter is om het staatsbezoek niet
te laten doorgaan, dan hoeft er toch niets te worden rechtgetrokken,
dan wel een inrit te worden vermeden?
RUTTE
En daarom is dit ook niet aangenomen om die reden, maar omdat iemand
mij dit vroeg. Een van uw collega's, ik geloof de heer Wester. Is dit
niet je bemoeien met interne aangelegenheden van Oman? Dan zeg ik: nee
je kan net zo goed de andere redenering opbouwen, maar dat is niet
reden waarom de uitnodiging is aangenomen. De uitnodiging is aangenomen
omdat het een privé-uitnodiging is aan de Koningin van de Sultan.
ANDRINGA
Denkt u voor zover de bevolking van Oman van deze ontwikkelingen op de
hoogte is dat deze redenering daar ook zo begrepen wordt?
RUTTE
Die hoeft daar niet begrepen te worden, want het is niet de redenering
om de uitnodiging aan te nemen. Dus mijn reactie op de heer Wester die
zegt je zou ook de andere kant op kunnen redeneren dat dit kan worden
gezien als het partij kiezen in een interne kwestie. En dan zeg ik
tegen degene die zo'n redenering opbouwt: je kunt ook de redenering de
andere kant ophouden, maar dat is niet de reden waarom de uitnodiging
is aangenomen.
WESTER
Was dat ook de reden waarom de Koningin afgelopen maandag niet vanuit
Nederland het bezoek wilde afzeggen, wat de voorkeur had van een aantal
bewindslieden heb ik begrepen, maar het verzoek wilde laten komen uit
Oman om maar eventjes niet langs te komen, zodat kon worden gezegd: in
goed overleg.
RUTTE
Uw reconstructie wat daar gebeurd zou zijn die laat ik voor uw
rekening. U weet dat de contacten tussen mij en de Koningin altijd
vallen onder de ministeriele verantwoordelijkheid en altijd
vertrouwelijk zijn, dus daar kan ik noch bevestigend noch ontkennend op
reageren. En ik kan u ook zeggen dat de uitnodiging voor dit privédiner
losstaat van het uitstellen van het staatsbezoek.
VAN BEEK (BNR)
Ik heb woensdagavond op de partijbijeenkomst van de VVD de
VVD-partijleider horen zeggen dat Nederland weer teruggegeven wordt aan
de Nederlanders. Kunt u als premier vertellen aan wie we Nederland dan
zijn kwijt geraakt?
RUTTE
Dat zijn de mensen die zich het gevoel hebben dat zij, werkend in het
onderwijs, de gezondheidszorg, dat zij verloren zijn gegaan in die
grote bureaucratie die daar is ontstaan in de gezondheidszorg en het
onderwijs. En het belang dat dit kabinet eraan hecht om juist ook weer
de schaal op een menselijk niveau terug te brengen in die sectoren. Dat
zijn die mensen die werken als ambulancemedewerker, broeder of als
brandweerman of als politieagent en het gevoel hebben dat de laatste
tientallen jaren er te weinig partij voor hen is gekozen en teveel voor
de mensen is gekozen die hen aanvielen. En dit is een kabinet dat zegt:
we verdrievoudigen de strafmaat voor mensen die hun tengels uitsteken
naar mensen die voor u en mij allemaal in het veld verschijnen en
belangrijk werk doen. Het is bedoeld voor die mensen die zeggen ja ik
wil iets van mijn leven maken. Ik wil proberen vooruit te komen, maar
op één of andere manier is de overheid er niet alleen om mij te helpen,
maar zit 'ie me ook vaak in de weg. En voor al deze mensen geldt, dus
voor iedereen in dit land die iets van zijn leven wil maken, voor
iedereen die dat al doet of al gedaan heeft, geldt dat dit kabinet
blokkades wil weghalen, problemen wil opruimen, dingen wil aanpakken.
Om ervoor te zorgen dat mensen iets van hun leven kunnen maken. En dat
ze inderdaad het gevoel hebben dat dit hun land is en niet het land van
de bureaucratie, of het land van de regeltjes alleen die hen in de weg
zitten. Maar alleen regels die hen helpen en als het gaat om de
hufters, de mensen die geweld plegen, dat wij duidelijk partij kiezen
tegen die hufters en voor de helden die voor ons allemaal in het veld
verschijnen.
VAN BEEK
Geert Wilders heeft zo'n zelfde uitspraak gedaan, ook woensdagavond,
Nederland weer terug aan de Nederlanders. En die bedoelde er natuurlijk
mee dat Nederland verkwanselt wordt aan de islam.
RUTTE
Het is niet aan mij om te interpreteren wat de heer Wilders allemaal
bedoelt mijn zijn uitspraken. Doorgaans is hij vrij duidelijk. Deze
laat in ieder geval ruimte, dat is nieuw, voor enige interpretatie.
Volgens mij is dat uniek in de politieke geschiedenis dat de heer
Wilders een uitspraak doet die ruimte laat voor interpretatie. Dit is
in ieder geval mijn uitleg van mijn uitspraak die ik ook wel vaker
gedaan heb in toespraken. En omdat anderen ook zo'n uitspraak doen met
een door u vermoeden context is nog geen reden voor mij om de uitspraak
in te trekken.
VAN BEEK
U bent niet bang dat het tot misverstanden kan leiden bijvoorbeeld
binnen het CDA-smaldeel van het kabinet?
RUTTE
Daarom ben ik zo blij met uw vraag.
WESTER
Mag ik even terugkomen op de helikopterpiloten? Gisteren hebben de
media zich op uitdrukkelijk verzoek van Defensie gehouden aan de
geheimhouding van de namen. Ze zijn niet gepubliceerd. Inmiddels staan
de oude filmpjes allemaal nu op internet, onder andere op Geenstijl met
naam en toenaam. Wat vindt u daarvan?
RUTTE
Ja daar is mij ook al gevraagd ik geloof door de heer Van der Wulp en
Jansen wat ik vind van al die deskundigen die nu ook in beeld zijn en
ik vind van alles van dit soort zaken, maar als ik daar nu op reageer,
wordt dat weer nieuws: Rutte reageert op. En dan gaat het daar weer
over. En dat brengt allemaal het risico met zich mee dat die zaak
groter wordt, dat die ook in de internationale pers verschijnt, dat het
ook weer in Libië zichtbaar wordt. En dat helpt niet onze inspanningen
om de militairen terug te halen. Ik vind er iets van, maar als u de
vraag nog een keer stelt na de goede afloop dan zal ik 'm graag
beantwoorden.
WESTER
Maar het gebeurt nu gewoon. Het is nu niet meer te houden. Iedereen
neemt het nu over.
RUTTE
Nogmaals, we hebben een vrij land. Ik ga ervan uit dat de media
proberen om ook zo verstandig mogelijk om te gaan met de informatie die
hen ter hand wordt gesteld. We hebben geen Hongaarse commissies die
daar grenzen aan kunnen stellen. Dat is maar goed ook. En doorgaans
gaat het in Nederland ook goed, maar wat ik in dit specifieke geval
vind van deze ontwikkelingen ga ik u melden zodra de goede afloop
bekend is.
BESSEMS (De Pers)
Nog even over uw project om ons prachtige land terug te geven aan de
Nederlanders. Koos u in die uitspraak dan bewust voor het woord
Nederlanders? Want u maakt nu een onderscheid tussen bureaucratie en
anderen, tussen hufters en niet-hufters. Maar ook de hufters zijn
Nederlanders vaak, evenals de bureaucraten. Was dat een bewuste keuze
om het Nederlanders te noemen?
RUTTE
Nou ik heb die uitspraak vaker gedaan. Ik vind de vraag wat ingewikkeld
eerlijk gezegd. Volgens mij heb ik 'm net toegelicht wat ik ermee
bedoelde. Ik ken u als een zeer (...onverstaanbaar, red.) mens. U
begrijpt het wel volgens mij.
BESSEMS
Nee, dan overschat u mij in dit geval volledig.
RUTTE
Dat is toch jammer.
BESSEMS
Maar ik druk mij slecht uit denk ik. U had ook kunnen zeggen: we geven
het land terug aan de burgers die deugen. U had kunnen zeggen: we geven
het land terug aan de brandweermannen en de verplegers. U zei: we geven
het land terug aan de Nederlanders. Was dat een bewuste keuze?
RUTTE
Er zijn mensen in dit land en die voelen zich Nederlander. Dat is de
Turkse bakker op de hoek die hard werkt. Dat is de huisvrouw die
probeert de kinderen goed op te voeden. Dat is de directrice van de
lagere school die probeert de kinderen goed onderwijs te bieden. Dat is
de ondernemer die tegen alle afspraken in toch een bedrijf begint. Dat
zijn allemaal hardwerkende journalisten. Dat zijn allemaal hardwerkende
Nederlanders. Dat zijn Nederlanders die soms het gevoel hebben dat dit
niet helemaal hun land is. Dat het land in handen lijkt te zijn van de
mensen die met het regelfetisjisme bezig zijn.
BESSEMS
Was het woord (....onverstaanbaar, red) deze keer?
RUTTE
Nee, was ik niet vergeten. Maar ik varieer wel eens een beetje. Ik heb
het vaker gezegd deze zin en omdat nou toevallig collega Wilders deze
zin ook gebruikt in een vermoedelijk andere context, althans die
suggestie werd hier gedaan, is nog geen reden voor mij om de uitspraken
die mij bevallen in te trekken.
MEIJER (De Volkskrant)
Het kabinet zal meer een middenkoers moeten varen, was de reactie van
de oppositie woensdagavond. Omdat u hebt in de Tweede Kamer met de drie
partijen een meerderheid, maar met de drie partijen in de Eerste Kamer
heeft u die niet, zoals het er nu naar uitziet. Bent u dat van plan
meer een middenkoers varen?
RUTTE
Als iemand mij ooit kan uitleggen wat al die termen rechts, links en
midden betekenen dan ga ik daarop reageren, maar ik heb dat nooit zo
goed begrepen. Wij hebben een programma...
MEIJER
U moet meer water bij de wijn doen.
RUTTE
Oh, midden is water bij de wijn? Dat doen we niet, nee.
BERGHUIS (RTL)
Maar waarom zei u dan dat rechts zijn vingers kon aflikken als u niet
weet wat de begrippen betekenen?
RUTTE
Dat zal ik u uitleggen. Daarmee bedoelde ik natuurlijk heel specifiek
de achterban van één van de drie partijen en toen liep de formatie vast
van een kabinet, een centrumrechtse coalitie, zoals die genoemd werd in
de media. En één van die partijen noemt zichzelf een rechtse partij. En
het leek mij doodzonde voor die achterban die zichzelf rechts noemt,
als je kijkt wat er op tafel lag, die mensen die zichzelf zo noemen
konden hun vingers aflikken en kunnen dat volgens mij nog steeds met
wat er op dit moment allemaal gebeurt. Maar daarmee zijn het geen
termen die ikzelf zou gebruiken.
WESTER
Maar u waarschuwt voor (...onverstaanbaar, red.) links?
RUTTE
Kijk, het wordt nou te ingewikkeld. Volgende vraag.
DU PRE (Volkskrant)
Voelt het kabinet nu een behoefte om ook een soort zekerheid in de
Eerste Kamer toch te creëren vooraf voor zichzelf? Of gaat u vanaf nu
gewoon met open vizier naar de Eerste Kamer toe?
RUTTE
Dat zeker, maar we willen ook graag een meerderheid in de Eerste Kamer.
DU PRE
Maar die is er nu niet. Daar lijkt het op.
RUTTE
Nou, dat weet ik niet. We kunnen eindigen op 23 mei tussen 36 en 38 en
het laatste vind ik plezieriger, dus daar werken we hard aan.
DU PRE
En als het er 37 zijn, gaat u dan vooraf contact zoeken met sommige
fracties in de Eerste Kamer om eens te kijken hoe zij over...
RUTTE
Lastig, dat is lastig. Weet je, de suggestie wordt gewekt dat wij dat
in de formatie hebben gedaan, afspraken zouden hebben gemaakt met de
SGP. Dat is niet zo. Er zijn geen afspraken gemaakt met de SGP. Het is
een partij die natuurlijk als je gaat kijken naar partijen buiten de
coalitie en buiten de samenwerking van de drie partijen is dat wel een
partij waarvan je op allerlei onderwerpen ziet zoals immigratie en de
economie en de veiligheid dat die dichtbij het kabinet staat. Maar op
allerlei andere onderdelen staat bijvoorbeeld ook D66 heel dichtbij het
kabinet. En als het bijvoorbeeld om de missie naar Afghanistan ging,
hebben we goede zaken ook gedaan met GL die de missie vergaand heeft
beïnvloed. En als het gaat dadelijk om allerlei andere onderwerpen zul
je ook zien dat we met de PvdA tot goede zaken komen. Dus, het is heel
lastig om daar met één partij daar voor uit te kiezen.
DU PRE
Maar de uitspraak over het voelen van een zekere verwantschap met de
SGP is dat toch een beetje voorsorteren richting de SGP?
RUTTE
Nee, dat is gewoon een vaststelling. Ik vind het ontzettend leuke
mensen en ik vind de SGP altijd een hele betrouwbare partij en als je
nu ook kijkt naar de fractie, ja daar gaat een hoop vrolijkheid en
degelijkheid vanuit.
DU PRE
En ook politiek?
RUTTE
Nou ja, politiek in de zin van als je naar het kabinetsprogramma kijkt,
de staatskas op orde brengen, dat is ook iets wat in staatkundig
gereformeerde kringen plezierig wordt gevonden. Een stevig
veiligheidsbeleid wordt in staatkundig gereformeerde kring belangrijk
gevonden. Een stevig immigratiebeleid dat wordt in staatkundig
gereformeerde kring belangrijk gevonden. Dus wat ik net zeg: als je
gaat kijken naar al die partijen is dat een partij die op veel
onderdelen dichtbij het kabinet staat. Maar nogmaals, op allerlei
andere onderwerpen geldt dat ook voor D66 of GL of PvdA, CU. PvdD
wellicht ook onderwerpen te bedenken.
VRAAG
Onverstaanbaar, red.
RUTTE
Omdat ik altijd uw vragen beantwoord en het was meen ik een vraag van
het Reformatorisch Dagblad en die beantwoord ik dan. Zoals ik alle
vragen beantwoord.
JANSEN
Een van de nieuwkomers in de Senaat is de heer Nagel waarschijnlijk.
Kan hij ook een uitgestoken hand verwachten van u?
RUTTE
Ja, iedereen in de Eerste Kamer krijgt een uitgestoken hand.
JANSEN
Nou wil Nagel er honderd euro bij voor de AOW. Vindt u dat verantwoord
gezien de taak die u zichzelf gesteld heeft met dit kabinet?
RUTTE
Ja kijk ik ga niet nu, als ik kijk naar de hele bezuinigingsvraagstuk
wat er ligt, de 18 miljard, is niet helemaal het moment om geld uit te
delen. Maar ik kan wel de context van het antwoord geven, niet het
antwoord zelf, want dan ben ik hier aan het onderhandelen met partijen
in de Eerste Kamer. Dat moet ik niet doen.
JANSEN
Maar hij heeft het al op tafel gelegd dat hij dat graag ziet gebeuren.
RUTTE
Ja maar ik zie allerlei mensen dingen op tafel leggen en ik moet daar
niet allemaal op gaan reageren, want ook de heer Roemer legt van alles
op tafel.
JANSEN
Maar anders wordt deze persconferentie wel heel saai.
RUTTE
Nou volgens mij hebben we wel een leuk half uur zo. Nee.
VRAAG
U doet nou net of die acht partijen allemaal even veel kans maken in
die onderhandelingen in de Eerste Kamer, maar u bent toch met de SGP al
een stuk verder? Niet voor niets was de fractievoorzitter van de SGP op
de dag van de verkiezingen bij uw collega Rosenthal, die daar weer over
opgetogen tegen Opstelten zegt dat die u welwillend tegemoet zal
treden.
RUTTE
De SGP, dat zei ik net ook, is een partij waar verwantschap mee is op
het regeringsbeleid. Kijk als liberaal, er zijn ook allerlei terreinen
waar ik geen verwantschap met de SGP heb op terreinen als euthanasie en
abortus. Maar daarvan geldt dat dit kabinet zegt: daar zijn daar zaken
goed geregeld en er is nu geen noodzaak tot allerlei aanpassingen. En
dat is niet vanwege de SGP, dat is een compromis tussen VVD en CDA.
Want het CDA staat ook niet te trappelen om van alles en nog wat op
euthanasie en abortus te veranderen. Dus er zijn met de SGP geen
afspraken gemaakt. Ook niet over de zondagsrust wat de heer Pechtold
ook erg suggereert. Die afspraken zijn er niet. Maar als ik nou kijk
naar de kern van het kabinetsbeleid, de staatskas op orde brengen,
veiligheid, immigratie, dan zie je dus dat daar op zichzelf
verwantschap is met de SGP. Daar loop ik niet voor weg, maar ik zeg er
tegelijkertijd bij er zijn geen afspraken en we gaan met alle partijen
proberen tot afspraken te komen en altijd een zo breed mogelijke basis
proberen te krijgen voor het kabinetsbeleid.
VAN DER WULP
U zei aan het begin van de persconferentie dat een meerderheid beter
was geweest. Betekent dat u zich neer heeft gelegd bij
...(onverstaanbaar, red.)
RUTTE
Nee, dat zei ik eerder op een andere vraag: we doen er alles aan om op
38 te komen, binnen de legale regels natuurlijk.
VAN DER WULP
Dat betekent bijvoorbeeld dat een VVD-Statenlid op de PVV kan gaan
stemmen straks?
RUTTE
Kijk we hebben een heel ingewikkeld kiesstelsel voor die
Statenverkiezingen. En hoe dat precies allemaal moet gaan lopen en wat
je dan moet doen om op die 38 zetels te komen, nogmaals..
VAN DER WULP
Onverstaanbaar, red.
RUTTE
Daar kan ik niet op ingaan, want dat is echt ook helemaal, wordt nu
eerst eens bestudeerd door de verschillende partijen wat je daar
precies voor moet doen. Dat is zo ingewikkeld. We hebben zo'n...Dat was
volgens mij bij Jos Collignon zo'n spotprent dan zie je die Libiërs bij
elkaar zitten: wat we nou moeten doen is twaalf regionale parlementen
kiezen. Die kiezen dan één parlement en dat voert controle uit op het
parlement dat we met z'n allen hebben gekozen en dat moet weer de
regering controleren. Nou dat is een beetje wat we hebben. Dat is nogal
ingewikkeld.
VAN DER WULP
Maar binnen de coalitie zou het kunnen dat bijvoorbeeld een CDA'er op
de VVD stemt of omgekeerd?
RUTTE
Nogmaals, ik ga niet op dat soort opties in, want dan moeten we eerst
maar eens kijken hoe het technisch in elkaar zit. Ik ben geen
deskundige op de kieswetpolitiek. Maar enige electoral strategising
sluit ik niet uit om te komen, nogmaals binnen de wettelijke kaders,
tot een meerderheid. En ik vermoed zomaar dat sommige oppositiepartijen
dat ook aan het doen zijn.
VAN BEEK
Kunnen we dan van het kabinet behalve voorstellen ter halvering van de
Eerste Kamer ook voorstellen voor deze procedure te vereenvoudigen?
RUTTE
Tot verdubbeling van de Eerste Kamer.
VAN BEEK
U wilt toch de Eerste Kamer verkleinen?
RUTTE
Jazeker, niet halveren, maar van 75 naar 50.
VAN BEEK
Kunnen we behalve die voorstellen dan ook voorstellen verwachten die
deze procedure kunnen vereenvoudigen?
RUTTE
Daar zijn op dit moment geen plannen voor.
VAN BEEK
Maar u bent van een kabinet om de procedures te vereenvoudigen.
RUTTE
Ja, nou maar we hebben er zoveel die de Nederlanders allemaal in de weg
zitten. En dit zijn natuurlijk ook Nederlanders zeg ik ook tegen de
heer Bessems voordat hij denkt dat ik hier wel onderscheid maak. Maar
zoveel die alle Nederlanders in de weg zitten dat we die eerst eens
gaan aanpakken. En ik heb op dit moment nog geen voorstellen gezien van
leden van het kabinet op dit vlak.
VRAAG
Daar heeft u geen behoefte aan?
RUTTE
Ik zou die discussie eens moeten voeren. Ik geef u direct gelijk dat
het allemaal uiterst ingewikkeld is en een beetje archaïsch, maar het
lijkt mij van alle problemen die we moeten aanpakken niet het meest
urgente.
VRAAG
De SGP erkent het passief kiesrecht voor vrouwen niet. Nou heeft de
Hoge Raad vorig jaar wel uitgesproken dat dat er moet komen en dat de
staat zich daarvoor moet inzetten. Wat vindt u ervan dat een partij
vrouwen passief kiesrecht ontzegt? En wat doet de staat op het moment
om vervolg te geven aan dat arrest van de Hoge Raad?
RUTTE
Ja vanwege uw tweede vraag kan ik uw eerste vraag niet beantwoorden.
Want het is nu natuurlijk een juridische kwestie en het kabinet moet
een positie bepalen daarop en dat moeten we nog doen. Dus ik kan u daar
pas een antwoord op geven als het zover is, maar daar gaan we nog een
positie uiteraard op bepalen. Dat is ook een vereiste, maar daarom kan
ik mijn persoonlijke opvatting nu niet geven, want dan bemoei ik mij
met een juridische kwestie, waar het kabinet partij in is, omdat immers
de Hoge Raad de uitspraak heeft gedaan die ook door het kabinet in
enigerlei vorm moet worden bestudeerd en bekeken.
WESTER
Nog even terugkomen naar het privédiner in Oman, want inmiddels komen
de reacties binnen van Kamerleden en die zijn boos. Is het nog denkbaar
dat als de Kamer uitspreekt één deze dagen of dinsdag misschien wel in
het Vragenuurtje van toch maar niet doen, dat het alsnog niet doorgaat?
RUTTE
Nee, dit is echt een zaak van de Koningin en mij als ministerieel
verantwoordelijke. Dit is niet een zaak die valt onder de Kamer. Die
mag er alles van vinden, maar dit is echt een zaak van de Koningin en
haar persoonlijke contact met de Sultan. Wat ik volledig steun.
WESTER
Wordt het op deze manier toch niet een beetje een maaltijd met een
bijsmaak?
RUTTE
Daar gaat de Kamer over. Men kan ook zeggen: dit is een privékwestie
van de Koningin en we doen er geen uitspraak over. En als men dat wel
doet, ik heb dat nog niet gezien, maar die komen blijkbaar binnen zegt
u, dan is het een zaak van de Kamer, dat kan ik nooit verbinden.
BERGHUIS
Waarom is het een privékwestie van de Koningin?
RUTTE
Omdat de Sultan haar gevraagd heeft voor dat privédiner. De Koningin en
ik hebben overlegd en samen tot de conclusie kwamen dat het een goed
idee zou zijn om daarop in te gaan. Ten einde ook te onderstrepen de
belangen die we hechten aan een goede relatie met de Omanieten. En
natuurlijk begrijp ik de vraag van Wester eerder heel goed, kies je nou
geen partij? En daarvan heb ik gezegd, dat is geen reden wel of niet in
te gaan op dit verzoek. Maar degenen die menen dat je daarmee partij
kiest, houd ik voor dat je heel goed ook de redenering de andere kant
op kunt houden.
BERGHUIS
Maar goede relaties met Oman houden, dat is niet een privéoverweging.
Dus hoe zit dat dan?
RUTTE
Nee maar, dit is een privédiner van de Koningin en de Koningin heeft
dat met mij besproken. We hebben samen gezegd: ja dit is een
verstandige zaak om dat te doen. Het is een privé-uitnodiging van de
Sultan. In Oman ligt dat natuurlijk wat anders dan in Nederland waar de
Sultan vanzelfsprekend ook veel executiever betrokken is bij het
staatsbestuur dan de Nederlandse Koningin. Dat ligt daar anders. Het is
in de eerste plaats een privé-uitnodiging en juist ook om te
onderstrepen dat we goede contacten hebben, ook tussen de Koningin en
de Sultan, vind ik het prima dat ze daar naartoe gaan.
BERGHUIS
Maar is het idee niet omgedraaid van de oorspronkelijke idee van het
bezoek?
RUTTE
Ja, ja. Dat privédiner stond gepland. Dat zeg ik toch goed meneer
Breedveld?
BREEDVELD
Op een ander moment.
RUTTE
Op een ander moment. Er stond een privédiner gepland met de Sultan in
het bezoek. En dat gaat dus door, maar wel zodanig nu dat het
voorafgaand is aan het bezoek aan Qatar, want dat begint dan de
volgende ochtend. De heer Breedveld zal er persoonlijk bij zijn. Ja,
dat is eigenlijk het antwoord op uw vraag.
ANDRINGA
Ten tijde van het diner, is er dan nog een Nederlandse zakendelegatie
toevallig in Oman?
RUTTE
Nee, althans zij gaan er zelf over. Maar nee, niet dat wij weten.
JULIUS
(...) Dus ik wou wel een keer een stukje piano van je horen.
RUTTE
Het lijkt mij ook voor het welzijn van de anderen onverstandig. Nee,
volgens mij moeten we dat niet doen.
JULIUS
Maar laat u toch wel een keer iets horen.
RUTTE
In zeer kleine kring. Bestaande uit maximaal twee mensen: u en ik.
JULIUS
Beloofd.