Gemeente Aalsmeer
zeldzame natuur van de Bovenlanden
Nieuwe kansen voor de zeldzame natuur van de Bovenlanden
Een uitgebreide delegatie van onder andere de Provincie Noord-Holland,
Landschap Noord-Holland, Hoogheemraadschap van Rijnland en Gemeente
Aalsmeer maakte vorige week een vaartocht door het unieke landschap van
de Bovenlanden. De samenwerkingspartners willen hun krachten bundelen
om zo de zeldzame natuur en de cultuurhistorische pareltjes van dit
gebied, zoals de trekheestercultuur, te beschermen en de mogelijkheden
te onderzoeken voor duurzame recreatie.
Lang niet iedereen weet dat tussen de Ringvaart en de Oosteinderweg een
eeuwenoud en uniek landschap ligt met honderden eilandjes, de
Bovenlanden. Bovendien ligt achter de lintbebouwing de Oosteinderpoel
verscholen, die vanwege haar flora en fauna een uniek natuurgebied is
in Nederland. Daarnaast vormen de Bovenlanden de steunpilaar van de
Groene AS, een ecologische en recreatieve verbindingszone die de
provincie aanlegt tussen Amstelland en Spaarnwoude. Allemaal redenen om
dit bijzondere gebied te behouden en te versterken. En bescherming is
noodzakelijk, omdat wegens het verdwijnen van de trekheerstercultuur
een eeuwenoud cultuurlandschap verloren dreigt te gaan. Ook heeft het
gebied te lijden door afslag: de oevers moeten worden beschermd om te
voorkomen dat de eilanden langzamerhand afkalven.
Duurzame recreatie
Verschillende delen van de Bovenlanden zijn eigendom van Landschap
Noord-Holland, dat de natuur- en cultuurhistorische waarden van het
gebied graag wil beschermen én het gebied waar mogelijk wil openstellen
voor duurzame recreatie. In het rapport Op het scherp van de snede, dat
de organisatie tijdens de vaartocht overhandigde aan onder andere
gedeputeerde van Noord-Holland Rob Meerhof, zien de samenstellers
allerlei mogelijkheden voor het gebied, zoals het aanleggen van
wandelpaden, vaarroutes voor kleine bootjes en een kleine
horecagelegenheid. Dit betekent wel dat het gebied volgens Landschap
Noord-Holland meer zichtbaar en beter bereikbaar moet worden gemaakt.
Wethouder Ulla Eurich is blij met het rapport. "Deze ideeën passen goed
bij het beleid van de gemeente Aalsmeer. Wij willen graag de watersport
en recreatie stimuleren, maar daarbij mag de duurzaamheid niet in de
knel komen."
Ecologische `stapstenen'
Tijdens deze dag werd nog een ander rapport uitgereikt: Het
Uitvoeringsprogramma Groene AS, dat in opdracht van de provincie
Noord-Holland is opgesteld. De bedoeling van de Groene As, die een
onderdeel is van de Ecologische Hoofdstructuur, is om een ecologische
en recreatieve verbinding te maken tussen verschillende natuurgebieden
in en rond Amsterdam. Een belangrijk onderdeel daarvan is het aanleggen
van ecologische stapstenen, kleine natuurgebiedjes waardoor dieren en
planten zich kunnen verspreiden naar andere, grotere natuurgebieden.
Het gaat hier bijvoorbeeld om de waterspitsmuis, meervleermuis en de
ringslang. In het plan staat precies wat wanneer moet gebeuren, wie
daarvoor verantwoordelijk is en wat de kosten zijn. Wethouder Eurich:
"Alle projecten en knelpunten zijn nu duidelijk in kaart gebracht, dat
is een grote stap voorwaarts. Je ziet dat ontzettend veel mensen en
partijen zich bezighouden met dit gebied. Die samenwerking moeten we
vasthouden en nu doorpakken."
Oeverbescherming
Een ander belangrijk onderdeel van de Groene AS dat al in mei wordt
opgestart door het Hoogheemraadschap van Rijnland en de provincie
Noord-Holland is de aanleg van natuurlijke oeverbescherming. Door de
wind en de scheepvaart op de Ringvaart hebben de oevers van de eilanden
flink te lijden en verdwijnen grote delen land in het water. Wethouder
Ulla Eurich: "Het idee is om meterslange tubes te vullen met bagger uit
de Ringvaart. Deze worden voor de oevers gelegd, zodat daarachter een
luwwaterzone ontstaat. Op deze manier creëren we een ideaal leefgebied
voor verschillende zeldzame dieren, zoals de meerval. De tubes zullen
net onder water staan en worden beplant met riet, zodat ze er
natuurlijk uit zien. Doordat we de bagger nu niet hoeven af te voeren,
is de aanleg van duurzame oevers financieel haalbaar."
Groenzone
Daarnaast werkt de Gemeente Aalsmeer aan het project Groenzone
(voorheen `Sloopzone') van start. In dit gebied, dat gelegen is in de
Bovenlanden en in het verlengde ligt van de Aalsmeerbaan, is het om
veiligheidsredenen niet meer toegestaan om te wonen. "Wij hebben dit
gebied echter niet afgeschreven", zegt Eurich. "We zien het als een
enorme kans om het te transformeren in een groen-recreatieve omgeving,
waar we natuur- en cultuurwaarden willen laten herleven. We willen dit
gebied toegankelijk maken voor recreatie én een belangrijke rol geven
binnen de Groene AS."
Bezuinigingen
Aan het eind van de vaartocht waren alle ogen gericht op de
gedeputeerde van de provincie Noord-Holland, Rob Meerhof. Veel
projecten zijn namelijk voor een groot deel afhankelijk van financiële
steun door de provincie, zoals de aankoop van akkers door stichting de
Bovenlanden. Maar de provincie heeft - evenals de gemeente Aalsmeer -
minder geld beschikbaar omdat het Rijk minder geld verstrekt, vertelde
Meerhof, die net als de andere aanwezigen was getroffen door de
schoonheid van de Bovenlanden. "Ik vind het geweldig om te zien hoe al
deze plannen bij elkaar komen en het zou prachtig zijn als we deze
gouden kans voor samenwerking nu kunnen grijpen."
ProvNH-Bovenlanden