Raad voor de Rechtspraak
Rechtspraak ontwikkelt toetsingskader voor kwaliteit civiele vonnissen
Den Haag, 22 februari 2011 - Het is mogelijk om de ambachtelijke
kwaliteit van rechterlijke vonnissen te meten. Dat is de belangrijkste
conclusie van de commissie Neleman, die in opdracht van de Raad voor de
rechtspraak onderzoek deed naar een mogelijk toetsingskader. Het
experiment richtte zich op civiele vonnissen in handelszaken en werd
uitgevoerd bij drie rechtbanken.
De commissie Neleman bestaat uit (oud-)rechters en (oud-)advocaten. Zij
heeft de kwaliteitseisen die aan een civiel vonnis worden gesteld,
geëxpliciteerd en meetbaar gemaakt. Daarna heeft zij aan de hand van
vonnissen van de rechtbanken Alkmaar, Arnhem en Den Haag een
toetsingskader ontwikkeld dat het mogelijk maakt te beoordelen in
hoeverre een vonnis voldoet aan de geformuleerde kwaliteitseisen.
Werkwijze solide
De gehanteerde werkwijze, een uitgewerkte vorm van peer review, is
solide gebleken. De consistentie tussen de beoordelingen is vrij hoog.
Het toetsingskader zoals toegepast door de commissie zal naar
verwachting tot betrouwbare uitkomsten leiden. Het toetsingskader heeft
vooral betrekking op de juridische zuiverheid, de zorgvuldigheid en de
begrijpelijkheid van de motivering van de beslissing.
De Rechtspraak is blij met dit toetsingskader, omdat het lang
onmogelijk leek om de kwaliteit van de vonnissen te meten. De tot nu
toe ontwikkelde kwaliteitsnormen hebben vooral betrekking op
randvoorwaardelijke aspecten van het werk van de rechter, zoals de
normen voor permanente educatie. Dit instrument geeft goed zicht op de
sterke en zwakke punten in een vonnis. De toetsing heeft betrekking op
de ambachtelijke kwaliteit van een vonnis, die niet zonder meer
samenvalt met de juistheid van de eindbeslissing. Of dit laatste het
geval is, zal in hoger beroep kunnen blijken.
Inzetbaarheid nog beperkt
De commissie heeft bij haar onderzoek ruim vijftig vonnissen
onderzocht. Daarmee kon geen sprake zijn van een representatieve
steekproef. Het ging er de commissie dan ook vooral om of het
toetsingskader in de praktijk kan functioneren en niet om de uitkomsten
als zodanig. Er is een aanzienlijke tijdsbesteding gemoeid met de
toetsing van een vonnis. Aan het uitvoeren van een wel representatieve
steekproef zullen dus relatief hoge kosten verbonden zijn. Dat beperkt
de inzetbaarheid van het toetsingskader. Daar zal door de Rechtspraak
nog een antwoord op gevonden moeten worden.
Vervolg
Het experiment van kwaliteitstoetsing zal een vervolg krijgen bij de
gerechtshoven. Onderzocht zal worden of het mogelijk is om door
toepassing van het ontwikkelde toetsingskader door de hoven op
systematische wijze zicht te krijgen op de kwaliteit van vonnissen van
een of meer rechtbanken. Eens in de vier jaar laat de Rechtspraak zich
visiteren om de kwaliteitszorg te verbeteren. Een inhoudelijke
kwaliteitstoetsing maakte tot nu toe geen deel uit van de beoordeling.
Op termijn moet het een permanent onderdeel worden van het
kwaliteitssysteem van de Rechtspraak.
Rapport toetsingscommissie civiele vonnissen
Zie het origineel
Bron: Raad voor de rechtspraak
Datum actualiteit: 22 februari 2011 Naar boven