Rijksoverheid
Kabinet: snel duidelijkheid in asielprocedures
Stapelen en onnodig doorprocederen aanpakken
Nieuwsbericht | 22-02-2011
Een zorgvuldige volledige toetsing van het eerste asielverzoek,
snellere afhandeling van vervolgaanvragen en minder vergoedingen voor
rechtsbijstand bij onnodige vervolgprocedures, zijn de belangrijkste
maatregelen, waarmee het kabinet de behandeling van asielverzoeken
sneller en duidelijker wil maken. Dat blijkt uit de `Beleidsvisie
stroomlijning toelatingsprocedures', die minister Leers voor Immigratie
en Asiel dinsdag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
"Er zijn teveel vreemdelingen die te lang in, vaak opeenvolgende,
procedures zitten", schrijft Leers. "Er zijn nog teveel prikkels die
(door)procederen ondersteunen, óók als dit niet zinvol is, en te weinig
prikkels die terugkeer of vertrek naar het land van herkomst
bevorderen. Hierdoor is Nederland een relatief aantrekkelijk land van
bestemming om de verkeerde redenen, worden procedures gestapeld en is
terugkeer een moeizaam proces".
Leers stelt voorop dat vreemdelingen die recht hebben op bescherming,
dit in Nederland zullen krijgen. Hij wil dat het besluit over deze
beschermingsstatus snel wordt genomen, waarbij alle belemmeringen om
terug te keren worden meegewogen. Alle overige aanvragen voor verblijf
in Nederland (bijvoorbeeld kennis- en gezinsmigratie), zullen altijd
buiten Nederland gestart moeten worden. Vervolgaanvragen zullen snel en
efficiënt worden afgehandeld.
Met een sneller en duidelijker behandeling van de asielverzoeken geeft
Nederland volgens Leers een krachtig signaal dat het in Nederland
aanvragen van verblijf alleen zinvol is als het om bescherming gaat en
dat procedures snel en efficiënt zullen zijn. Het kabinet verwacht dat
de maatregelen het aantal vervolgaanvragen om asiel zal inperken en dat
terugkeer wordt bevorderd. De concrete maatregelen die dat moeten
bewerkstelligen zijn de volgende:
Alle beschermingsgronden in één keer getoetst
* Alle asiel- en humanitaire gronden worden tegelijkertijd getoetst
in de eerste asielprocedure. Het gaat dan naast de asielgronden om
zaken als: gezinsleven, medische aspecten, slachtofferschap van
mensenhandel en of er sprake is van een `schrijnende' zaak.
* Asielgronden worden in lijn gebracht met de internationale gronden
voor bescherming. Het categoriale beschermingsbeleid voor landen
wordt zodoende afgeschaft. Nareizende gezinsleden van asielzoekers
vallen voortaan onder de reguliere migranten; zij krijgen bij
inwilliging van de aanvraag een reguliere status.
* Aanvragen voor regulier (gewoon) verblijf (studie, arbeid etc),
worden altijd vanuit het buitenland gedaan.
Vervolgaanvraag in één dag beoordelen
* Na afwijzing van een asielaanvraag wordt bij een vervolgaanvraag,
in één dag beoordeeld of er sprake is van nieuwe feiten en
omstandigheden. Als er geen sprake is van nieuwe feiten en
omstandigheden, er geen verder onderzoek nodig is, of de benodigde
stukken niet (compleet) zijn aangeleverd, levert de vervolgvraag
geen rechtmatig verblijf op en wordt geen onderdak geboden.
* Als er wel sprake is van nieuwe feiten en omstandigheden, die nader
onderzoek vergen, zal de IND de vervolgprocedure versnellen.
* De inzet van het kabinet is om de asielzoeker direct na de
afwijzing over te dragen aan de Dienst Terugkeer en Vertrek, zodat
het perspectief, nog meer dan nu, gericht is op de terugreis naar
het land van herkomst.
No cure, no fee
* De gesubsidieerde rechtsbijstand voor asielzoekers die hun tweede
of volgende asielaanvraag indienen, zal verder worden
gedifferentieerd. Uitgangspunt wordt dat een vervolgaanvraag
waarbij geen nieuwe feiten en omstandigheden worden aangevoerd en
niet tot inwilliging van het verzoek leidt, een substantieel lagere
of geen vergoeding zal krijgen dan zaken waarbij dat wel het geval
is. Het huidige systeem kan doorprocederen in de hand werken en
zelfs stimuleren. Daar wil het kabinet een einde aan maken.
* Doorlooptijden in de vreemdelingenketen worden bekort, zowel bij de
behandeling door de IND als in beroep en hoger beroep. Dat geldt
volgens het kabinet bij asiel, maar ook bij de aanvragen voor
reguliere en humanitaire procedures. Want hoe sneller de overheid
duidelijkheid geeft over het recht op verblijf, hoe sneller
perspectief op terugkeer of integratie helder is.
De Beleidsvisie stroomlijning toelatingsprocedures, zoals hierboven
beknopt weergegeven, geeft de inzet aan van de maatregelen die het
kabinet wil gaan nemen. De komende maanden zullen zij worden uitgewerkt
in wijzigingen van wet- en regelgeving of aanpassing van de praktijk.
Naar verwachting zal het kabinet eind 2011 de uitgewerkte wijzigingen
naar de Tweede Kamer sturen, waarbij ook de uitvoering- en financiële
consequenties worden meegenomen.