Wageningen Universiteit en Researchcentrum
17 feb 2011
Nummer: R3
Taaiheid is de meest wezenlijke mechanische eigenschap van een blad.
Tot die conclusie komen Wageninger Lourens Poorter en een groep
internationale wetenschappers in een artikel in Ecology Letters dat
komende maand verschijnt.
De groep onder leiding van de Japanner Yusuke Onoda legde een groot
aantal studies naar de mechanische eigenschappen van bladeren naast
elkaar.
Waaronder dus die van de co-auteur Poorter van Wageningen University,
onderdeel van Wageningen UR. Knippen, scheuren en doorboren zijn de
meest gebruikte methodes om mechanische eigenschappen van blad te
meten. Dat levert een woud aan gegevens, definities en eenheden op.
Daar is nu een mouw aan gepast, waardoor in een wereldwijde
meta-analyse de gegevens van in totaal 2819 verschillende bladsoorten
met elkaar zijn te vergelijken. De groep ontleedde bovendien de
verschillende componenten die bijdragen aan de stevigheid van blad.
Het resultaat van die arbeid leidt tot opmerkelijke inzichten. De
stevigheid van bladeren kan tussen soorten wel een factor 800
verschillen. En dat verschil zit âm vooral in de taaiheid. Bladeren
zijn niet stevig omdat ze dik zijn en ook niet omdat ze een grote
dichtheid hebben. Het is de taaiheid die het âm doet. Taaiheid
verklaart volgens de onderzoekers voor 56 procent de âmechanische
weerstandâ van een blad. En dat geldt dus kennelijk wereldwijd. Daarmee
is overigens nog niet gezegd wat die taaiheid veroorzaakt. Daar houdt
het verhaal in Ecology Letters eigenlijk op.
Volgens Poorter heeft taaiheid te maken met de vezeligheid, het
nervenpatroon en de chemische samenstelling van bladeren. Poorter
publiceerde vorig jaar een studie in de New Phytologist over zijn
onderzoek naar bladeren van tropische bomen in Bolivia. Ook daar bleek
taaiheid cruciaal. Poorter: âTaaiheid is een hele goede voorspeller van
hoe lang een blad leeft, hoe smakelijk het is voor bladeters en hoe
licht of donker een boomsoort staat.â
Mechanische eigenschappen van blad hebben volgens Poorter grote
implicaties voor het succes en de co-existentie van soorten in de
natuur. Taaiheid bepaalt waar je welke soort aantreft. Poorter: âIn
onderbos van tropisch regenbos bijvoorbeeld dringt maar één procent
van het licht door. Dat levert een hele lage fotosynthese op en dus
weinig koolstofwinst per dag. Als je die investering in nieuw blad
terug wilt verdienen, moet je langlevende blaadjes hebben.â Taaiheid
verhoogt die kans op een lang leven. Onder meer door weinig
aantrekkelijk te zijn voor bladeters. En dat helpt dus als je dus om
succesvol te zijn in de schaduw. Aan de andere kant vind je snelle
groeiers met minder taaie bladeren juist op open plekken met veel
licht. | Roelof Kleis
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
blad voor Wageningen UR (University & Research centre). Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@wur.nl. Zie ook www.resource.wur.nl.