CDA
Pensioenen: Lidstaten blijven verantwoordelijk maar Europese
coördinatie is nodig
woensdag 16 februari 2011
Dit is de belangrijkste conclusies uit het verslag "Naar adequate,
houdbare en zekere Europese pensioenstelsels" van Ria Oomen-Ruijten dat
vandaag door het Europees Parlement in Straatsburg is aangenomen. Ria
Oomen: "Lidstaten worden de komende jaren geconfronteerd met enorme
uitdagingen om ervoor te zorgen dat pensioenen voldoen aan de terechte
verwachtingen die burgers hebben. Europese coördinatie is noodzakelijk
vanwege de werking van de interne markt, de EU 2020 strategie en het
Stabiliteits- en Groeipact, maar de lidstaten blijven zelf
verantwoordelijk."
De vergrijzing heeft in veel lidstaten een grote impact omdat er niet
gespaard is zoals in Nederland. Daarbij komt de stijgende werkloosheid,
de problemen op de financiële markten, hogere nationale schuld en de
langzame economische groei. Dit kan leiden tot immense uitgaven die
consequenties kunnen hebben voor het groei-en stabiliteitspact en dus
voor de stabiliteit van de Euro. Er is toezicht nodig op
pensioensystemen en sommige lidstaten moeten aangezet worden om
spoorslags houdbare systemen op te zetten. Ria Oomen: "Omdat ik geen
verantwoordelijkheid wil dragen voor de pensioenproblemen in Frankrijk
of Griekenland moeten deze landen met initiatieven komen die de eigen
financierbaarheid verbeteren."
De omslagstelsels van de eerste pijler zijn de uitdrukking van de
solidariteit tussen de generaties. De lasten voor de jongere generatie
en de druk op collectieve budgetten gaan er zeker komen als we enkel
toezien. Ria Oomen: "Veel lidstaten hebben de pensioenleeftijd al
verhoogd. Het is verstandig om de link tussen pensioenleeftijd en
stijgende levensverwachting te bekijken maar voor mij gaat het te ver
om te spreken over een Europese pensioenleeftijd. Daarvoor zijn de
verschillen in levensverwachting tussen de lidstaten te groot."
Lidstaten waar gespaard is (tweede pijler)door werknemers en werkgevers
samen of apart hebben de tegoeden in pensioenfondsen of op de balans
van ondernemingen gestald. Ook bij deze stelsels is de gestegen
levensverwachting een probleem. De financiële crisis, de slechte
resultaten op obligatie en aandelenmarkten en de lage rente zetten
bovendien de pensioenen onder druk. Oomen: "Strengere solvency eisen
zoals de Europese Commissie wil invoeren voor pensioenfondsen, zijn
voor mij niet aan de orde. Er moet eerst goed gekeken worden naar de
impact voordat er een wetswijziging mag komen."
Voor wat betreft de derde pijler, de privé spaarvoorzieningen van de
burger, stelt Ria Oomen voor om een trackingsysteem in te stellen,
zodat elke burger weet wat hij of zij kan verwachten en ook in staat is
eigen keuzes te maken. Overigens aan de interne markt voor deze
producten moet hard gewerkt worden.
Ria Oomen-Ruijten: "Voor wat betreft een adequaat pensioen kan ik
zeggen dat dit we dit niet Europees kunnen vaststellen. Dat blijft aan
de lidstaten. Ik ga er vanuit dat de eerste pijler een minimum pensioen
geeft en samen met de tweede pijler een adequaat niveau garandeert.
Hierbij zijn overheid en sociale partners aan zet.
Een open arbeidsmarkt kan volgens Ria Oomen alleen functioneren wanneer
de pensioenen meeneembaar worden. Maar vanwege de grote verschillen in
de verschillende pensioensystemen kunnen alleen bij het begin van
nieuwe contracten hierover afspraken gemaakt worden en pas na een
uitgebreid onderzoek naar de gevolgen".