Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Utrecht, 31 januari 2011

Ongekende Schoonheid
Ikonen uit Macedonië
9 februari - 11 mei 2011

Sinds de kunstwerken maandag 24 januari vanuit Macedonië in Utrecht gearriveerd en geacclimatiseerd zijn, is de opbouw van de tentoonstelling Ongekende Schoonheid. Ikonen uit Macedonië in Museum Catharijneconvent in volle gang. Voor de meeste museummedewerkers is dit de eerste kennismaking met de waardevolle ikonen, liturgische voorwerpen en archeologische vondsten uit Macedonië. De schoonheid en kwaliteit van de Macedonische kunstschatten blijkt inderdaad ongekend wanneer je oog in oog staat met twee meer dan levensgrote ikonen van de Moeder Gods Hodegetria Psychosostria en Christus Pantokrator. Hetzelfde geldt voor de Moeder Gods van de Tederheid Pelagonitissa, die een reputatie geniet vergelijkbaar met de Nachtwacht. Museum Catharijneconvent is verheugd zo'n grote collectie cultureel erfgoed te mogen tonen waarvan het merendeel niet eerder buiten Macedonië te zien is geweest. De in 2002 opgegraven gouden grafvondst van Lychnidos uit de vijfde eeuw voor Christus is zelfs i n Macedonië nooit publiekelijk getoond. De tentoonstelling Ongekende Schoonheid is te zien van 9 februari tot en met 11 mei en biedt een overzicht van de culturele rijkdom van Macedonië van 4000 voor Christus tot het einde van de negentiende eeuw.

Bijzondere samenwerking
In 2011 viert de republiek Macedonië haar twintigjarig onafhankelijkheidsjubileum. Een unieke gelegenheid om de Macedonische kunstschatten onder de aandacht te brengen van een groter publiek. De meeste kunstwerken zijn afkomstig uit het wereldberoemde Ikonenmuseum in Ohrid en het Nationaal Museum van Macedonië in Skopje. Deze tentoonstelling is het resultaat van een bijzondere samenwerking tussen drie partijen: de Macedonische overheid, Museum Catharijneconvent en de Macedonische Gemeenschap in Nederland. Mede op initiatief van de Macedonische Gemeenschap in Nederland, die de belangen behartigt van ruim 14.000 Macedoniërs in ons land, is de tentoonstelling tot stand gekomen.

Kruispunt van culturen
Van oudsher is Macedonië, ook wel 'parel van de Balkan' genoemd, vanwege haar centrale ligging een kruispunt van culturen geweest. Waardevolle liturgische voorwerpen, die op de tentoonstelling te zien zijn, vertellen dit verhaal en maken duidelijk dat hier al heel vroeg sporen van het christendom te vinden zijn. Uniek zijn bijvoorbeeld de terracotta reliëftegels uit Vinica die in de vijfde en zesde eeuw vroegchristelijke gebouwen sierden. Vanaf de negende eeuw is Macedonië qua ontwikkeling van kunst en cultuur toonaangevend. De ikonen uit dit gebied zijn van enorme kunsthistorische waarde en weerspiegelen het hoge beschavingspeil in de periode van circa 1100 tot 1350. De tentoonstelling Ongekende Schoonheid laat niet alleen losse ikonen zien, maar ook een bijzondere reconstructie van een ikonostase met daarin ikonen en houten beschilderde deuren die in de kerk toegang geven tot de ruimte waar alleen de priester mag komen. Het plaatst de ikonen in hun oorspronkelijke context en licht zo hun functie toe.

Hedendaags perspectief
De hedendaagse beleving van de Macedoniërs ten aanzien van de eigen religie en cultuurgeschiedenis krijgt een belangrijke plaats in de tentoonstelling. Dat ikonen nog steeds een belangrijke rol vervullen in het leven van alledag wordt duidelijk aan de hand van interviews waarin Nederlandse Macedoniërs vertellen wat een ikoon voor hen betekent. Welke rituelen en gebruiken vinden er elk jaar plaats in de kerk? Hoe worden feestdagen gevierd? En wat zijn de specifieke tradities binnen de Macedonische Gemeenschap in Nederland?

Activiteiten
Tijdens de tentoonstelling biedt Museum Catharijneconvent een uitgebreid activiteitenprogramma waarin diverse facetten van de Macedonische kunst, cultuur en geschiedenis aan bod komen. Zo wordt er een forumdiscussie georganiseerd over de (eventuele) toelating van Macedonië tot de Europese Unie en worden er lezingen en rondleidingen georganiseerd. Twee keer per maand verzorgen leden van de Macedonische Gemeenschap in Nederland een speciale introductie op de tentoonstelling en voor kinderen is er tijdens de voorjaars- en meivakantie genoeg te beleven tijdens de knutselworkshops. Kijk voor actuele informatie op www.catharijneconvent.nl.

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt de rijk geïllustreerde publicatie Ongekende Schoonheid. Ikonen uit Macedonië in samenwerking met uitgeverij Waanders. Gastconservator Désirée Krikhaar - specialist op het gebied van Byzantijnse kunst en ikonen - belicht aan de hand van kunstvoorwerpen in tekst en beeld de geschiedenis en cultuur van Macedonië. Het is voor het eerst dat er een Nederlandstalig boek (met Engelstalige en Macedonische samenvattingen) over dit onderwerp verschijnt. ISBN 978 90 400 7783 8, ¤ 29,95

In samenwerking met de Macedonische Gemeenschap in Nederland. Mede mogelijk gemaakt door: de Mondriaan Stichting, het SNS Reaal Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds, het Ministerie van Cultuur in Macedonië, Balkan Wines, Schermer Wijnkopers en het Ministerie van OCW en het Ministerie van Financiën vanwege het toekennen van indemniteit. Met dank aan: Cultural Heritage Protection Office Macedonia, Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in Macedonië, de Ambassade van de Republiek Macedonië in Nederland en de A.A. Brediusstichting. Verzekerd door: Aon Artscope.