436e dies natalis Universiteit Leiden
Op de 436e dies natalis, de verjaardag van de Universiteit Leiden, stonden drie wetenschappers en een tekenaar centraal. Diesorator Henk te Velde, historicus, sprak over het parlementair debat en bestuurskundige Bart van Horck won de LSr-onderwijsprijs als beste docent. Archeoloog Ian Hodder en tekenaar Peter van Straaten kregen een eredoctoraat.
Samenwerking
Deze vier hoofdrolspelers van de dies illustreren ieder de kracht van het Leidse onderwijs en onderzoek: midden in de maatschappij en steeds vaker een samenwerking tussen verschillende vakgebieden.
Parlementair debat
Zo onderzoeken historici en linguïsten samen het parlementair debat en verzorgen zij samen het onderwijs in de masterspecialisatie Het politieke debat. Een van de trekkers van deze master, prof.dr. Henk te Velde hield de diesoratie, getiteld Agreement to Disagree, Geschiedenis van het parlementaire debat. Te Velde gaf hierin een historisch overzicht van Europese parlementen en debatten. Hij citeert met instemming Winston Churchill, die over de parlementaire democratie zei: "Democracy is the worst form of government except all those other forms that have been tried from time to time".
Springlevend
Maar, zo meent Te Velde: "Het parlement staat er niet slecht voor. Velen willen het hervormen, maar niemand wil het afschaffen." Sterker nog, volgens Te Velde is het parlementaire debat mede dankzij Fortuijn en de PVV springlevend. "Een parlement bewijst zijn waarde juist wanneer mensen het oneens zijn. Als iedereen er hetzelfde over denkt, kun je wel zonder parlement, bij polarisatie krijgt het agreement to disagree pas echt betekenis."
Twee eredoctoren
Tijdens de diesviering kregen archeoloog Ian Hodder en tekenaar Peter van Straaten een eredoctoraat. Archeoloog Ian Hodder werd geprezen om zijn opgravingen in het Çatalhöyük Archaeological Project en om het feit dat hij de interactie tussen archeologen en cultureel antropologen gestimuleerd heeft. Erepromotor was prof.dr. Peter Pels, hoogleraar culturele antropologie en sociologie van de regio Afrika.
Tekenaar Peter van Straaten kreeg een eredoctoraat omdat zijn cartoons snapshots zijn van menselijk gedrag en interacties. Zijn tekeningen worden in de colleges en leerboeken bij psychologie en psychiatrie gebruikt omdat ze "helpen om de essentie van een verschijnsel of interactie uit te leggen", aldus erepromotor prof.dr. Willem van der Does, hoogleraar experimentele en klinische psychologie.
Beste docent
Bart van Horck kreeg uit handen van de voorzitter van de Leidse Studentenraad de Onderwijsprijs omdat hij in zijn colleges bestuurskunde "de lat hoog legt en studenten uitdaagt". In zijn dankwoor zei hij ontzettend vereerd te zijn met de prijs. 'Ik heb van mijn hobby mijn beroep gemaakt. Ik vind mijn vak het leukste dat er is.' Zijn studenten, zo vertelde hij, houdt hij het motto van Steve Jobs van Apple voor: 'Excellence is expected here. And the best way of learning is by teaching.'
Maatschappelijke impact
Rector Magnificus van der Heijden zei in zijn slotwoord dat door de onttovering van de samenleving de wetenschapsbeoefening een gewoon beroep is geworden. " Dit betekent dat wetenschapsbeoefenaren hun gezag in de samenleving moeten verdienen." Van der Heijden noemt dat 'maatschappelijk verantwoorde wetenschapsbeoefening'. Volgens hem gaat het daarbij niet alleen om de professionele standaards waarden en normen - de gedragscode van de wetenschapper, maar ook om de maatschappelijke relevantie van diens activiteiten. " Als overheid en publieke opinie wijzen op maatschappelijke, wereldwijde problemen zoals energiecrisis, de voedselcrisis, de watercrisis en de financiële crisis, dan wordt ook van wetenschapsbeoefenaren aan de universiteiten verwacht een bijdrage te leveren aan het oplossen ervan."
De maatschappelijke impact van academische inspanningen is volgens Van der Heijden al niet gering, maar dit wordt niet altijd door iedereen zo gezien. Zo betreden jaarlijks vele academisch gevormde studenten met een diploma en een rugzak vol bruikbare kennis en vaardigheden de arbeidsmarkt. En dan is er ook nog de economische impact van universiteiten en hun medewerkers en studenten. " De economische invloed van bijvoorbeeld de Universiteit Leiden en het Leids Universitair Medisch Centrum is in onze regio cruciaal." Tot slot is er nog de academische impact van de Leidse universiteit die hoog genoteerd staat in internationale rankings van invloedrijke universiteiten. Van der Heijden, tot slot: " Ik daag u uit met mij na te denken over een gemeenschappelijke taal waarmee we dit aan de maatschappij kunnen vertellen en laten zien."
Universiteit Leiden