Bouwend Nederland en NEPROM: eigen huis voor starters kan snel 08/02/2011 16:30

Bouwend Nederland De beweging op de woningmarkt begint onderaan, maar juist nu worden starters aan alle kanten afgeremd. Hoog tijd dus voor een zakelijke discussie om deze woningzoekenden krachtig te ondersteunen met een eenmalige en tijdelijke vrijstelling van de overdrachtsbelasting. Zo komt de hele woningmarkt weer in beweging, voorzien Elco Brinkman en Wienke Bodewes, voorzitters van respectievelijk Bouwend Nederland en NEPROM. Dit is goed voor starters, huurders, corporaties, verkopers en jawel, ook voor de staatskas - goed voor heel Nederland kortom.

De toch al strenge hypotheekregels worden nu nog verder aangescherpt. Het maximum dat een modaal gezin kan lenen is 4,6 maal het inkomen, terwijl startende kopers het in de eerste zeven jaren extra zwaar krijgen door de verplichting om in die periode snel af te lossen. Eerder deze week betoogde EIB-directeur Taco van Hoek al dat die overdreven risicobeperkingen fnuikend uitpakken voor de woningmarkt. Goed opgeleide jongeren met uitstekende perspectieven op de aantrekkende arbeidsmarkt plukken de wrange vruchten: een eigen huis zit er voorlopig niet in. Dus blijven ze noodgedwongen zitten in een huurwoning, waar ze ondertussen eigenlijk al te veel voor verdienen. Gevolg: degene die qua inkomen echt op deze woning is aangewezen, komt ook niet aan de bak. Op een ander deel van de woningmarkt blijven tegelijkertijd vele aantrekkelijke woningen erg lang onverkocht.

Dat kan anders, dat moet anders. Hoe lossen we dit nu budgetneutraal en snel op? Het heil hoeft niet alleen gevonden te worden in versoepeling van hypotheekregels. De overheid ziet dat ook, minister Donner pakt daarom scheefwonen aan. Dat is de goede richting, mits die scheefwoner een hypotheek krijgt. Maar gelet op de steeds scherpere regels wringt daar de schoen nou juist. Toch kan de overheid starters op de koopmarkt eenvoudig stimuleren. Met een tijdelijke vrijstelling van overdrachtsbelasting voor toetreders verlaagt de overheid in één beweging de hypotheeklasten voor starters en vergroot ze per saldo de inkomsten voor de staatskas. Want zo'n specifieke belastingverlaging moge wartaal lijken in tijden van miljardenbezuinigingen, maar het tegendeel is het geval. Vasthouden aan de blokkades voor scheefwoners en andere potentiële kopers levert steeds minder op: de laatste jaren zijn de overheidsinkomsten uit overdrachtsbelasting al gehalveerd omdat de woningmarkt op slot zit.

Nu het vertrouwen terugkeert bij de consument heeft het kabinet een uitgelezen kans om de Nederlandse economie met een simpele, efficiënte ingreep te stimuleren. Starters kopen een bestaande woning en de vertrekkende eigenaren daarvan dragen uiteraard wel overdrachtsbelasting af bij de aankoop van hun volgende woning, en zo verder en zo verder. Gemiddeld brengt één verhuisbeweging namelijk minimaal drie andere verhuisbeweging op gang, zo is herhaaldelijk gebleken. Ook besteden net verhuisde Nederlanders vele euro's aan hun nieuwe woning, waarmee het economische effect alleen maar versterkt wordt.

De huurwoning waar de starter uit vertrekt komt ten goede aan degene waar deze voor bedoeld is, een maatschappelijk aspect dat uitdrukkelijk in de discussie betrokken moet worden. Wanneer de starter zijn huurwoning koopt, betekent dat inkomsten voor de corporatie, die daarmee meer kan investeren in haar woningvoorraad en de omgeving daarvan.

De voordelen zijn overduidelijk, zelfs al zou maar tien procent van de 800.000 scheefwonende huishoudens in de komende vijf jaar verhuizen. Het voordeel voor starters: eindelijk komt een eigen huis binnen bereik. Het voordeel voor eigenaren: eindelijk wordt het huis verkocht en kunnen we verder. Het voordeel voor woningzoekenden op de huurmarkt: de wachtlijsten lossen sneller op. Voor corporaties is het voordeel: meer middelen voor hun kerntaken, door verkoop en betere huurprijzen. Deze grote doorstroom en toename in het particulier woningbezit betekent voor de overheid: een enorme stimulans voor de economie die op korte termijn al gunstig is voor de staatskas. Deze zakelijke aanpak is voor iedereen beter.

Elco Brinkman, voorzitter Bouwend Nederland
Wienke Bodewes, voorzitter NEPROM