Toespraak van Prinses Máxima bij de Netwerkbijeenkomst van Women in Financial
Services in Zeist, 7 februari 2011
Goedemiddag dames... heren ook,
Connect. Share. Empower. Energize. Dat zijn de kernwaarden van Women in
Financial Services, en ik zie veel overeenkomsten met mijn werk als
Special Advocate for Inclusive Finance for Development van de
Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties.
Want wat is inclusive finance? U kunt het samenvatten als universele
toegang tot financiële diensten, tegen een redelijke prijs en verleend
door een verscheidenheid aan betrouwbare instellingen. Het gaat om
sparen en betalen. Lenen en verzekeren. Pensioenen en internationale
overboekingen.
Voor zowel particulieren als ondernemers, en zowel kleinere als
middelgrote ondernemingen.
Nu zijn 2,7 miljard mensen - de helft van de wereldbevolking - nog
verstoken van financiële diensten. Dat is een groot obstakel voor de
ontwikkeling van individuen, bedrijven, landen en continenten.
Wat het spoor is voor treinen, zijn financiële diensten voor
economische ontwikkeling. Zonder financiële diensten geen vooruitgang.
Met toegang tot financiële diensten kunnen mensen investeren in dingen
die echt het verschil maken in hun leven. Het kopen van voedsel en
schoon drinkwater.
Het betalen van doktersrekeningen. Het bouwen van een huis.
Het zorgen voor onderwijs voor hun kinderen. Het opzetten en uitbreiden
van een eigen bedrijf. Het afbetalen van een schuld. Enzovoort,
enzovoort.
Inclusive finance is dus geen doel op zich, maar een middel tegen
armoede en vóór ontwikkeling. Door zakelijke relaties aan te knopen en
onze kennis van financiële producten te delen, geven we mensen in
ontwikkelingslanden de middelen en de energie om hun leven te
verbeteren. Inderdaad: connect, share, empower, energize.
Mits dat gebeurt op een duurzame manier, natuurlijk.
Als voormalig banker weet ik, net als u, dat alleen tevreden klanten
ook klanten blijven. Dat is zo waar in ontwikkelingslanden als het waar
is in het Westen.
Slechte voorwaarden of te hoge rentes jagen de mensen uiteindelijk weg.
Alleen als klanten beter worden van de producten die ze kopen, kan een
duurzame relatie ontstaan.
En van een duurzame relatie profiteren financiële instellingen
uiteindelijk ook zelf.
Geen hit and run, maar geduld en toewijding.
Dat is één kant van duurzaamheid. Een andere kant is het belang van
innovatie. Hebben klanten nu enorm behoefte aan een spaarrekening, over
twee jaar zijn ze misschien beter geholpen met een nieuwe vorm van
private banking.
Dat klinkt misschien overdreven, maar is het niet. Het financiële leven
van armen is gecompliceerd juist omdat ze arm zijn.
Het geld dat armen verdienen komt vaak te laat en onregelmatig binnen,
is lastig te bewaren en kan niet groeien omdat sparen of lenen voor hen
zo moeilijk is.
In Cairo, de laatste weken volop in het nieuws, sprak ik bijvoorbeeld
vorig jaar november met metaalbewerkers en kleermakers. Ik was onder de
indruk van hun gedrevenheid om te groeien en een stabieler inkomen te
verwerven. Maar de ambitie van deze kleine ondernemers wordt geremd
door allerlei obstakels.
Velen van hen hebben bijvoorbeeld grote moeite om betaalbare leningen
te krijgen, door de ingewikkelde eisen die daaraan worden gesteld. Dus
zijn ze gedwongen informeel te lenen.
En ze zijn erg veel tijd kwijt met het regelen van hun geldzaken. Ook
het beheren van de vele formele en informele financiële producten die
ze gebruiken, kost veel tijd.
Naar een bank gaan ze vrijwel nooit. Omdat die bank te ver weg is, de
procedures tijdrovend zijn of omdat zo'n bank niet de juist producten
aanbiedt. Spaargeld bewaren de ondernemers noodgedwongen tussen hun
stoffen, metalen platen of andere werkmaterialen. En hun
zaterdagochtend besteden ze aan het ophalen van contant geld bij hun
klanten, zodat ze later die dag het salaris van werknemers kunnen
uitbetalen. Eén hele productiedag zou worden gewonnen met een snelle en
goedkope manier om geld te ontvangen en te storten - bijvoorbeeld via
een mobiele telefoon.
Juist daarom is inclusive finance zo belangrijk.
Vrouwen mogen bij het ontwikkelen van nieuwe financiële producten
natuurlijk niet worden vergeten. In economische ontwikkeling spelen zij
een cruciale rol. Vrouwen betalen het schoolgeld voor de kinderen.
Zorgen voor kinderen die ziek zijn. Beschermen de rechten van meisjes.
In Tanzania ontmoette ik een vrouw die twee weken onderweg was om haar
salaris op te halen. Als we haar leven, het leven van al die
hardwerkende vrouwen makkelijker kunnen maken met op maat gesneden
financiële diensten, zou dat een enorme sprong voorwaarts betekenen.
Voor hen. Voor hun kinderen.
En voor de wereld als geheel.
Het thema van deze bijeenkomst is 'Sustainable and Responsible
Financial Services'. De twee belangrijkste voorwaarden voor sustainable
financial services heb ik zojuist genoemd. Dat waren (a) wederzijds
profijt en (b) innovatie van financiële diensten die echt aansluiten
bij de behoeftes van de mensen.
Responsible financial services rusten in mijn ogen op drie pijlers. De
eerste is regulering. Landen als Peru en Maleisië hebben laten zien dat
overheidsbeleid kan zorgen voor groei van de financiële sector, zonder
dat de bescherming van consumenten eronder lijdt. Maar er is nog een
lange weg te gaan, blijkt uit een recent rapport van de Wereldbank en
CGAP.
De tweede pijler is de vaardigheid van klanten om keuzes, producten en
rechten te begrijpen. Anders gezegd: een volwassen consument. Een
onderdeel van die volwassenheid is financiële geletterdheid. Daarvoor
is de inzet van klanten, overheden en aanbieders hard nodig.
En de derde pijler is zelfregulering in de financiële sector.
Dat is niet alleen in het belang van de klant, maar ook in het belang
van de financiële instellingen. Ik geloof in bedrijven die handelen
naar principes. Uit fatsoen, maar ook omdat het goed is voor de
duurzaamheid van een onderneming. Dus hier is het heel duidelijk dat
responsible hand in hand gaat met duurzaamheid. Zonder responsible
finance, is er geen duurzame finance.
Daarom ben ik blij dat de Principles for Investors in Inclusive Finance
anderhalve week geleden zijn ondertekend door meer dan 40
internationale investeerders. Deze principes zijn een praktische
richtlijn voor investeerders bij het opzetten van sterke, duurzame en
verantwoordelijke instellingen.
Alleen zo krijgen alle mensen de financiële producten die ze nodig
hebben, op het juiste moment en tegen de juiste prijs.
Nu en in de toekomst.
Bij responsible inclusive finance gaat het juist om het nastreven van
zowel financiële als sociale doelen. De belangen van de klant moet
altijd voorop blijven staan. Ook voor de financiële duurzaamheid van de
instelling. De Investors Principles zijn een belangrijke eerste stap om
tot universele overeenstemming te komen over wat het streven naar
sociale doelen nu precies inhoudt. Met deze principes in de hand
beloven investeerders het belang van de mensen in de
ontwikkelingslanden altijd voorop te stellen bij hun beleggingen in
inclusive finance.
Natuurlijk heb ik dit resultaat niet in mijn eentje bereikt.
Vooral veel dank aan Marilou van Goldstein Brouwers van Triodos
Investment Management en Else Bos van PGGM. Jullie hebben leiderschap
getoond. En zonder jullie was dit succes niet mogelijk geweest. Dank
jullie wel.
Maar ook u kunt iets doen. Connect, share, empower, energize: dat zijn
uw kernwaarden. Dat is een prachtig uitgangspunt om de Investor
Principles ook binnen uw organisaties en daarbuiten te promoten.
Ik ben ervan overtuigd dat de Investor Principles inclusive finance
naar een hoger plan kunnen tillen. Zeker als de krachtige vrouwen van
Women in Financial Services als ambassadeurs optreden.
Dank u wel.
Verenigde Naties, 2009 World Survey on the Role of Women in
Development, 2009
Wereldbank/CGAP, Financial Acces 2010. The State of Financial
Inclusion Through the Crisis
* © RVD
Rijksvoorlichtingsdienst