Artsen zonder Grenzen

Licentieovereenkomsten aidsmedicijn van Tibotec sluiten vele anderen uit

31-01-2011

Onlangs heeft Tibotec, producent van veelbelovend nieuw aidsremmend medicijn rilpivirine, een licentieovereenkomst afgesloten met 3 generieke geneesmiddelenproducenten: één in Zuid-Afrika en twee in India. Wáár de generieke versies van dit aidsmedicijn verkocht mogen worden, is echter sterk beperkt. Hierdoor worden vele aidspatiënten in andere, arme landen uitgesloten van toegang tot dit medicijn.

Latijns-Amerika en grote delen Azië uitgesloten

In de overeenkomst heeft Tibotec, onderdeel van multinational Johnson & Johnson, de geografische afzetmarkt voor de licenties sterk beperkt. Alle landen in Latijns-Amerika, Centraal-Azië en het merendeel van de Caribische en Zuidoost-Aziatische landen zijn uitgesloten van levering van de generieke versie van rilpivirine. Zelfs als de wetgeving in deze landen het belang van volksgezondheid voorop stelt en daarom geen patenten toewijst aan bepaalde medicijnen (dwanglicenties), zijn zij door beperkende bepalingen in de licentieovereenkomst uitgesloten van levering van de goedkopere, generieke versie van dit aidsmedicijn.

Torenhoge prijzen

De verwachting is dat Tibotec torenhoge prijzen zal vragen voor rilpivirine in die uitgesloten ontwikkelingslanden. In Brazilië is de prijs voor Tibotec's darunavir (merknaam: Prezista), een ander aidsmedicijn, bijvoorbeeld meer dan 4.400 euro (6.000 dollar) per jaar. Een licentie voor darunavir die voor Afrika werd getekend heeft tot een prijs van meer dan 730 euro (1.000 dollar) per jaar geleid, bijna 8 keer zoveel dan de standaard combinatiebehandeling.

Nadelig onderscheid

'Hoewel het bemoedigend is dat Tibotec eraan denkt dat mensen in sub-Saharaans Afrika toegang tot dit medicijn krijgen, is het erg jammer dat er vervolgens voor een dergelijke beperkende licentieovereenkomst wordt gekozen met een sterk nadelig onderscheid aan wie er wel of niet geleverd mag worden,' aldus Tido von Schoen-Angerer, directeur van de internationale medicijnencampagne van Artsen zonder Grenzen. 'We vragen Johnson & Johnson om licenties af te geven die geen arme landen uitsluit en om hun patenten in de patentenpool te stoppen.'

Patentenpool

Artsen zonder Grenzen heeft eerder, met hulp van het publiek wereldwijd, brieven gestuurd aan topbewindvoerders van Johnson & Johnson en andere farmaceutische bedrijven van belangrijke aidsmedicijnen om hun medicijnen in de nieuw opgezette Medicines Patent Pool te stoppen. De patentenpool, een initiatief van internationale organisatie UNITAID, is een soort `pot' waar medicijnenfabrikanten hun
- gepatenteerde - medicijnen in doen, zodat anderen er gebruik van kunnen maken om nieuwe, betere en goedkopere aidsmedicijnen te ontwikkelen. Voor het gebruik van hun gepatenteerde medicijnen krijgen de uitvinders een vergoeding (royalty).

Het belang van betaalbare aidsmedicijnen

Artsen zonder Grenzen is afhankelijk van betaalbare generieke medicijnen voor de behandeling van 160.000 aidspatiënten wereldwijd. Dankzij de opkomst van betaalbare generieke medicijnen krijgen in totaal 5 miljoen mensen wereldwijd nu een aidsremmende behandeling van hulporganisaties en andere instanties die zich inzetten voor de strijd tegen aids. 10 miljoen mensen hebben echter nog steeds dringend aidsmedicijnen nodig.


* Artsen zonder Grenzen heeft in 2009 actie gevoerd om de patentenpool van start te krijgen. Twee van de aidsmedicijnen die op onze 'verlanglijst' staan, zijn rilpivirine en darunavir van Tibotec. Lees de update over deze actie.

* Wat is de patentenpool? Bekijk deze korte filmpjes.
* Doe mee aan onze actie 'Handen af van onze medicijnen!' en help ons te voorkomen dat miljoenen aidspatiënten de dupe worden van Europese handelspolitiek!