Rijksoverheid
Passend onderwijs voor ieder kind
Nieuwsbericht | 31-01-2011
Meer ruimte voor scholen om passend onderwijs voor ieder kind vorm te
geven. Dat is de kern van `passend onderwijs' laat minister Van
Bijsterveldt in een brief aan de Tweede Kamer weten. Scholen krijgen de
verantwoordelijkheid om voor elk kind een zo goed mogelijke plek in het
onderwijs te vinden. Leraren worden beter voorbereid op omgaan met
zorgleerlingen en de bureaucratie wordt drastisch verminderd. Het
speciaal onderwijs blijft bestaan met voldoende capaciteit. "Het nieuwe
stelsel zorgt voor een heldere verantwoordelijkheidsverdeling zodat
leerlingen een passende plek in het onderwijs krijgen en ouders niet
langer van het kastje naar de muur worden gestuurd," aldus de minister.
Huidige situatie
Het huidige systeem barst uit zijn voegen. Het aantal kinderen dat een
label opgeplakt krijgt omdat er iets met hen is, is de afgelopen jaren
met maar liefst 65% gegroeid. Inmiddels gaat het om 10% van de
leerlingen in het basisonderwijs en bijna 20 % in het voortgezet
onderwijs. Jaarlijks zitten 2.500 kinderen thuis. Bovendien is de
kwaliteit van het speciaal onderwijs niet overal op orde.
Tegelijkertijd zijn de kosten explosief gestegen met een half miljard
euro naar 3,7 miljard per jaar, terwijl het niet duidelijk is waar al
dat geld aan op gaat. Veel geld komt niet in de klas bij de leraar
terecht waar het wel voor bedoeld is. Het systeem moet dus anders en
beter. "Kinderen met een indicatie worden in het huidige systeem soms
onnodig gestigmatiseerd en komen daar moeilijk vanaf. Dat is
onwenselijk. Het uitgangspunt is wat een leerling wél kan,"aldus Van
Bijsterveldt.
Zorgplicht voor scholen
Met de invoering van passend onderwijs wordt de vaak bureaucratische
indicatiestelling afgeschaft en krijgen scholen een zorgplicht. De
zorgplicht voor scholen moet voorkomen dat ouders van het kastje naar
de muur worden gestuurd. Scholen moeten rekening houden met de
zorgbehoefte van het kind en met de voorkeuren van de ouders, maar ook
met de mogelijkheden die een school heeft om de leerling passend
onderwijs aan te bieden. De sectororganisaties maken hiertoe een
referentiekader. Scholen in het primair en voortgezet onderwijs gaan
daarbij samenwerken in regionale samenwerkingsverbanden. Kan een school
geen passend onderwijs aanbieden, dan wordt binnen dit
samenwerkingsverband gezocht naar een andere school in het reguliere of
speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs blijft bestaan met voldoende
capaciteit voor ca. 70.000 leerlingen. Binnenkort wordt er een
wetsvoorstel ingediend om de kwaliteit in het speciaal onderwijs te
verbeteren.
Docenten beter toegerust
De kwaliteit van onderwijs aan leerlingen staat of valt met de leraar
voor de klas. Het kabinet realiseert zich dat terdege en neemt daarom
maatregelen. Om docenten beter toe te rusten in het omgaan met
zorgleerlingen, kunnen zij een beroep blijven doen op de lerarenbeurs.
De ervaring leert dat ook nu al vaak wordt gekozen voor de master
Special Educational Needs. Daarnaast gaat het kabinet extra investeren
in de professionalisering van docenten en schoolleiders. Hiervoor is in
2012 100 miljoen en vanaf 2013 150 miljoen euro beschikbaar. Een
substantieel deel hiervan wordt ingezet om leraren en schoolleiders
goed toe te rusten in de omgang met zorgleerlingen. Ook wordt de
zorgstructuur veel meer in de klas geplaatst in plaats van buiten de
klas en de school zoals nu vaak het geval is.
Betere samenwerking
Belangrijk onderdeel van het voorstel is een betere samenwerking tussen
scholen, jeugdzorg en gemeenten om kinderen een passende plek te geven
en thuiszitten tegen te gaan. Problemen worden op deze manier vroeg
gesignaleerd en snel aangepakt. De wijze waarop scholen,
samenwerkingsverbanden en gemeenten afspraken maken over hun
samenwerking is vrij.
Doelmatig investeren
Het kabinet wil dat het budget voor passend onderwijs in de klas
terecht komt. Bijvoorbeeld door betere ondersteuning en opleiding van
leraren. Het geld voor zorgleerlingen gaat daarom naar het
samenwerkingsverband. Scholen bepalen voortaan zélf waar het geld wordt
ingezet en hoe de zorg wordt vormgegeven, zonder dat dit gepaard gaat
met onnodige labeling en bureaucratie. Zoals eerder is aangekondigd,
gaat het budget voor passend onderwijs van 3,7 miljard naar 3,4 miljard
in 2012. Daarmee is het budget gelijk aan 2005; 200 miljoen euro meer
dan het oorspronkelijke budget uit 2003. Tegenover de bezuinigingen
staan investeringen in de professionalisering van de docenten en de
kwaliteit van het regulier onderwijs.
Het wetsvoorstel passend onderwijs verschijnt binnenkort op internet
ter consultatie. De invoering van passend onderwijs staat gepland op 1
augustus 2012.
Overzicht van de belangrijkste maatregelen:
* Een passende plek voor ieder kind
* Speciaal onderwijs blijft bestaan en wordt verbeterd
* Leraren worden beter toegerust
* Ouders worden niet meer van het kastje naar de muur gestuurd;
scholen hebben een zorgplicht en zoeken een passende plek voor
ieder kind
* Rugzakgeld gaat voortaan rechtstreeks naar scholen; meer
flexibiliteit en minder bureaucratie
* Voortaan een bundeling van de zorg binnen regionale
samenwerkingsverbanden in het primair- en voortgezet onderwijs
* Een referentiekader wordt met het veld opgesteld om
samenwerkingsverbanden te ondersteunen bij de invoering van passend
onderwijs
* Betere samenwerking tussen scholen, jeugdzorg en gemeenten
Verantwoordelijk ministerie
* Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Zie ook
* Passend onderwijs | Onderwerp | OCW
Voor vragen aan de Rijksoverheid bel Postbus51: 0800-8051