Friesland voorop met bescherming waardevolle terpen

27/01/2011 11:46

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Gezamenlijk persbericht van provincie Friesland en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Friesland voorop met bescherming waardevolle terpen

In Hegebeintum, op de hoogste terp van Friesland, starten de provincie Friesland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een uniek project. Het gaat om het behoud van Friese terpen die in agrarisch gebruik zijn. Beploeging en verdroging tasten de terpen onbedoeld aan. Gedeputeerde Jannewietske de Vries van de provincie Friesland en Cees van 't Veen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed ondertekenen hiervoor op 28 januari 2011 een samenwerkingsovereenkomst.

Gezien de grote wetenschappelijke en landschappelijke waarde van terpen, is het belangrijk het sluipende verval van dit erfgoed tegen te gaan. Vooral terpen in akkerland zijn onderhevig aan slijtage. Door ploegen en verdroging nemen de terpen in waarde af. Met het Terpenproject Friesland zoeken de partijen samen naar nieuwe oplossingen voor het behoud van de terpen.

Gedeputeerde Jannewietske de Vries: "We denken aan het omzetten van akkerland in grasland, grondruil of grondaankoop, om vervolgens de terpen zo goed mogelijk te gaan beheren. Daar hebben we de hulp van anderen bij nodig, zoals de betrokken agrariërs en gemeenten en hun inwoners. Met hen willen we nauw samenwerken om een succesvol project uit te voeren".

Het Rijk is geïnteresseerd in deze nieuwe aanpak en steunt het project volledig. Directeur Cees van 't Veen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed: "Aantasting van archeologische waarden in agrarisch gebied is een landelijk vraagstuk. De provincie Friesland is de eerste die dit probleem met een praktische aanpak te lijf gaat. Samen kunnen we een hoop leren".

Het Terpenproject Friesland loopt tot halverwege 2014. Rijk en provincie stellen samen 1,6 miljoen euro beschikbaar. Het financiële beheer van het project wordt gedaan door het Nationaal Restauratiefonds. De uitvoer ligt in handen van Dienst Landelijk Gebied. Op grond van de opgedane ervaringen en resultaten zal worden bepaald of het Terpenproject in Frysl(aa)n wordt voortgezet. Bovendien wordt dan bekeken of deze aanpak ook buiten Frysl(aa)n zijn vruchten kan afwerpen.

In Friesland zijn zo'n 160 terpen aangewezen als rijksmonument. Daarnaast worden ze beschermd via bestemmingsplannen van gemeenten. Die bescherming is soms onvoldoende. Naast ploegen tast verdroging, door bijvoorbeeld verlaging van de grondwaterstand, terplagen aan. Vooral voorwerpen van hout, been, leer en textiel vergaan snel, zodra het water zakt en er zuurstof bijkomt. Terpen werden tussen ca. 500 v.Chr. en 1200 door bewoners gebouwd om bij hoog water een droge plek te hebben. Ze vertellen ons veel over onze geschiedenis en geven het Friese kustlandschap zijn karakteristieke identiteit.





http://www.cultureelerfgoed.nl




Rijksdienst Cultureel Erfgoed