Vrije Universiteit Amsterdam
25 januari 2011
Holocaust Memorial Day op de VU
Onderzoek naar het Nationaal-Socialistisch Studentenfront
Deze week 66 jaar geleden werd Auschwitz bevrijd. De Vrije Universiteit Amsterdam organiseert in dezelfde week, 26 januari, een openbare bijeenkomst ter gelegenheid van Holocaust Memorial Day. Machlien Vlasbom vertelt over haar recente onderzoek als masterstudent naar het Nationaal-Socialistische Studentenfront, en Ernst Verduin, die als 15-jarige Auschwitz overleefde, gaat in gesprek over wat het betekende om jong zijn in de oorlog.
Machlien Vlasblom onderzocht het Nationaal-Socialistisch Studentenfront dat de NSB 16 november 1940 in het leven riep. Binnen enkele maanden werden er afdelingen in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Wageningen, Den Haag en Groningen opgericht. Later kwamen er ook drie afdelingen in Duitsland bij. Doel was allereerst om de nationaal-socialistische beginselen aan de universiteiten en hogescholen te verspreiden. Er zijn landelijk ongeveer tweehonderd studenten lid geweest en daardoor is het Studentenfront altijd een marginaal groepje geweest en gebleven. Als academici vormden ze wel een opmerkelijke groep binnen de NSB. Uitgangspunt van Vlasbloms onderzoek was aanvankelijk de vraag hoe deze studenten met het antisemitisme van de door hen aangehangen ideologie 'omgingen'. Tijdens het onderzoek is ze op een opmerkelijk spoor terechtgekomen aangezien de studenten gedurende de oorlog zelfs voor een 'werkvakantie' in Polen terecht kwamen. Het onderzoek heeft zich uiteindelijk steeds meer op
deze zogeheten Oostinzet toegespitst. Vlasblom wilde weten wat ze daar deden, zagen en hoe hier op gereageerd werd. Ook onderzocht ze de motieven die aan deze reis ten grondslag lagen. Haar lezing zal zich dus met name op de Oostinzet richten en laat zo, in tegenstelling tot overlevende Ernst Verduin, ontwikkelingen vanaf een 'andere kant' zien.
Ernst Verduin overleefde als jongen van vijftien verschillende concentratiekampen, en gaat met het publiek in gesprek over zijn herinneringen daaraan.
Op 1 november 2005 riep Kofi Annan, toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de bevrijdingsdatum van Auschwitz, 27 januari 1945, uit tot een herdenkingsdag: The Holocaust Memorial Day. Wereldwijd worden op Holocaust Memorial Day de slachtoffers herdacht van de Holocaust en andere genociden (Cambodja, Rwanda, Srebrenica en Darfur). Auschwitz is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van burgers.