Rijksoverheid

Hernieuwde oliewinning Schoonebeek

Toespraak | 24-01-2011

Toespraak door minister Verhagen minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie ter gelegenheid van het officiële startsein van de hernieuwde oliewinning in Schoonebeek.

Dames en heren,

Wat hebben pannenkoekenstroop, omgedraaide fietspompen, afgeschoren baarden en een mooi meisje dat Rebekke heette met elkaar te maken?Dat zal ik u de komende tien minuten vertellen: ALLES!

Een eeuwenoude sage vertelt over het ontstaan van Schoonebeek. Een mooi meiske uit een verder gelegen dorp, Rebekke, vluchtte voor haar leven, diep het moerasgebied in. Ze was ongewenst zwanger, verbannen en radeloos. Uiteindelijk schonk ze op een groot stuk zandgrond het leven aan haar kind. Dat stuk grond werd vernoemd naar de schone Rebekke: Schoonebeek.

En dames en heren, vandaag staat Schoonebeek om andere vruchtbare redenen in het nieuws. De grond hier zit vol met een grote bodemschat: olie. Het is het grootste olieveld onder land van West-Europa. Hier waar wij nu staan! Ons land heeft zoveel te bieden, niet alleen bovengronds maar ook ondergronds. Dat moeten we zoveel mogelijk benutten.

Ik ben dan ook zeer verheugd dat het olieveld in Schoonebeek weer tot leven komt. Niet met ja-knikkers gelukkig, want daar heb ik nooit zo van gehouden. Tegenwoordig gaat het boren horizontaal! Dankzij nieuwe technieken is het mogelijk tijdens het boren een bocht te maken. Bij de horizontale putten die zo ontstaan is er meer contact met de oliehoudende gesteentelaag. Met andere woorden: je kan meer olie winnen.

Vervolgens wordt met behulp van moderne hoogrendementspompen de olie omhoog gepompt. Dat werkt als een soort omgekeerde fietspomp. Zo zuig je de olie uit de bodem. Het lijkt wel science-fiction! Ik heb begrepen dat deze zandsteenlagen maar liefst 140 miljoen jaar geleden zijn ontstaan. Wat een wonder der natuur én techniek... Dat uit de ruimte tussen die zandkorrels -de poriën- olie gehaald kan worden! De Schoonebeekse olie is zo taai en dik dat het lijkt op pannenkoekenstroop. Gelukkig lukt het via innovatieve stoominjecties om die stroperigheid af te laten nemen. Of zoals de experts zeggen: de viscositeit te beïnvloeden.

Dames en heren, stoominjecties, hoogrendementspompen en horizontale boortechnieken: deze staaltjes van vernuft maken me trots. Als minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie vind ik de ontwikkelingen hier in Schoonebeek een prachtig voorbeeld van innovatie. De vernieuwende manier waarop hier door de Nederlandse Aardolie Maatschappij olie omhoog wordt gehaald is niet alleen inspirerend, het is ook een motor voor de economie. Want de komende 25 jaar kunnen zo'n 100 tot 120 miljoen vaten olie worden gevuld, bijna 20 miljard liter!

De staat krijgt via de staatsdeelneming Energiebeheer Nederland 40 procent van de opbrengst, en uiteindelijk via belastingen in totaal 60 procent van de winst. Allemaal geld dat via de staatskas ten goede komt aan de Nederlandse bevolking. En terecht, want onze bodemschatten zijn van de Nederlanders en daar moeten ze dan ook van kunnen profiteren. Positief nieuws dus. De Schoonebeekse olievelden laten zien dat onze bodemschatten het koesteren waard zijn. De natuurlijke rijkdom die ons land heeft, moeten we maximaal benutten.

De olie hier in Schoonebeek, maar natuurlijk ook olie én aardgas elders in ons land. Nederland is een gasland dankzij een andere gemeente verder naar het noorden: Slochteren. Het immense gasveld dat daar 50 jaar geleden werd aangeboord zorgde meteen voor een enorme welvaartsimpuls. Al zijn we daar vroeger niet altijd even verstandig mee omgesprongen.

Gas blíjft in ons energiebeleid een belangrijke plaats innemen. Het is een relatief schone brandstof, waarvan Nederland nog aanzienlijke voorraden heeft. Onze gashandel is intens belangrijk voor welvaart én welzijn. Want gas speelt een belangrijke rol in de overgang naar een duurzamere energiehuishouding. Uiteindelijk is ons doel om Nederland de gasrotonde van Noordwest Europa te maken, waarbij we gebruik maken van onze infrastructuur en kennis. Want laten we eerlijk zijn: ook onze bodemschatten raken ooit op. Dan kun je maar beter vooruit denken en zorgen dat je een speler op wereldniveau blijft.

Terug naar Schoonebeek. Een mooi dorp waar u overigens steeds meer mannen ziet rondlopen die hun baard af hebben geschoren. Want de veiligheidsregels van de NAM liegen er niet om; helmen en maskers moeten perfect passen. Safety First.Over het dorp zelf gesproken: ik vind het geweldig dat de NAM voortdurend omwonenden heeft betrokken bij de herontwikkeling van het olieveld. Tijdens verschillende informatiebijeenkomsten kregen inwoners ook écht inspraak, bijvoorbeeld bij het uitzoeken van de kleur van de hoogrendementspompen. Goed gedaan, want zij moeten er immers tegenaan kijken. Het leven van de Schoonebeekers is en wordt door dit project flink beïnvloed. Want kijk om u heen: zoiets stamp je niet geruisloos uit de grond. Chapeau dus voor alle inwoners en het lokale bestuur, maar ook voor de NAM!

Dames en heren,

Vandaag zien we een prachtvoorbeeld van innovatie. De NAM heeft goedkopere en efficiëntere technieken ontwikkeld dan de Ja-knikkers van weleer. Door het bijeenbrengen en toepassen van de stoominjectie, het horizontale boren en de hoogrendementspompen lukt het om veel meer uit het Schoonebeekveld te halen. U verslaat de stroperigheid van de olie; u maakt dankzij stoominjecties van de stroop voor op de pannenkoek een vloeibaar glaasje cola voor ernaast. Dit project laat zien hoe je met lef, doorzettingsvermogen en visie de energiesector kunt vernieuwen. Op een dusdanige manier, dat het duurzaam, vooruitstrevend en rendabel is. Daarom maakt het me trots dat ik hier vandaag het officiële startsein mag geven.

Beste mensen,

Ik wens alle betrokkenen; de NAM, EBN, de werknemers, de gemeenten en haar inwoners heel veel succes en olie toe. En ik sluit graag af met een citaat van oliemagnaat Jean Paul Getty: `Mijn recept voor succes: sta vroeg op, werk lang door, en zorg dat je olie vindt!'