Universiteit Leiden

Syfilis aan het pauselijk hof

In het nieuwe nummer 'Priesters, Prostituees en Procreatie' van Leidschrift, het wetenschappelijk historisch tijdschrift verbonden aan het Instituut voor geschiedenis van de Universiteit Leiden, blijkt dat de middeleeuwse samenleving - ondanks kerkelijke invloed - makkelijk met seksualiteit om ging.

Priesters, prostituees en procreatie

De middeleeuwen wekken bij veel mensen een beeld op van een maatschappij met strenge kerkelijke normen en waarden op gebied van seksualiteit. In werkelijkheid blijkt dat er zelfs in de Kerk een zeer dubbele moraal heerste in de omgang met seks. Extreme kuisheid en hoererij bestonden dicht naast elkaar. Aan het pauselijk hof heerste zelfs syfilis. In het nieuwe nummer van historisch tijdschrift Leidschrift komen een aantal sprekende voorbeelden aan bod over zulke maatschappelijke spanningen tussen de middeleeuwse seksuele norm en seksualiteit in de praktijk. Een wereld die bestond tussen priesters, prostituees en procreatie.

Artikelen

In haar artikel over het pauselijk hof in Rome, laat de Groningse hoogleraar Catrien Santing zien dat syfilis zich aan het einde van de vijftiende eeuw vanuit Milaan snel over Europa verspreidde en ook onder de hoge geestelijkheid in Rome flink toesloeg. Het celibaat bleek voor de vrome heren een moeilijke opgave.

De Amerikaanse hoogleraar Ruth Mazo Karras is een leidend onderzoeker op gebied van seksualiteit in de middeleeuwen. Ook zij bevestigt het beeld van de dubbele moraal. In haar artikel over edelen in dertiende-eeuws Vlaanderen, laat ze zien dat voor deze ridders en prinsen verschillende normen golden. Als vrijgezel verwekte zij meestal meerdere bastaardkinderen en ze lieten deze avonduren trots vermelden in biografieën. Als ze eenmaal getrouwd waren dan veranderde dit meestal en probeerden zij een beeld te presenteren van zichzelf als vrome beschermers van de kerk.

Platform voor studentenÂ
Het nieuwe nummer van Leidschrift bevat naast de bijdragen van hoogleraren ook artikelen van jonge onderzoekers en talentvolle studenten. Leidschrift heeft onder meer tot doel hen een podium voor hun werk te bieden. In samenwerking met de Leidse hoogleraar middeleeuwse geschiedenis Peter Hoppenbrouwers zijn de vijf beste werkstukken van de laatste twee jaar op het gebied van middeleeuwse seksualiteit omgevormd tot artikelen. Hierin gaat het bijvoorbeeld over de manier waarop Hollandse steden in de vijftiende eeuw prostitutie te reguleerden. Bordelen werden oogluikend toegestaan, maar alleen in speciaal daarvoor bestemde straten en stegen.

In het artikel van uitwisselingstudent Thibault Jacobs laat hij zien hoe over seks gedacht werd in het dagelijks leven aan de hand van een bijzondere bron: Franse fabliaux . Deze bestaan uit anekdotes en verhalen over het dagelijks leven in Noord-Frankrijk.

Over Leidschrift

Leidschrift is een zelfstandig wetenschappelijk historisch tijdschrift, verbonden aan het Instituut voor geschiedenis van de Universiteit Leiden. Leidschrift verschijnt drie maal per jaar in de vorm van een artikelbundel met artikelen gegroepeerd rond een thema. De artikelen worden zowel geschreven door gerenommeerde internationale historici, als door getalenteerde studenten en beginnend onderzoekers. Hiermee biedt Leidschrift al vijfentwintig jaar een podium voor levendige historiografische discussie

Artikelen downloaden
Op de website van Leidschrift kan het inleidende artikel van Priesters, prostituees en procreatie door prof. dr. Peter Hoppenbrouwers gratis worden gedownload, net als het artikel âSociale relaties in de Franse fabliaux: een statistische benaderingâ van Thibault Jacobs.