Crisis gaat aan cultuurprijzen voorbij

20/01/2011 09:30

Grafische Cultuurstichting

Beste kunstenaars van 2010 in jaarboek Dutch Heights 2

Heemstede, 20 januari - De crisis lijkt aan de grote kunst- en cultuurprijzen in Nederland voorbij te gaan. Naast de bestaande hoeveelheid bekroningen in de culturele sector (ca. 700) was er in 2010 zelfs ruimte voor nieuwe nationale prijzen, zoals de Dutch Doc Award (fotografie, 20.000 euro), de Grote Jongerenliteratuur Prijs (10.000 euro) en de Willem Wilminkprijs voor het beste kinderlied (5.000 euro). Ook werd het Cultuurfonds Theater Stipendium (75.000 euro) voor het eerst uitgereikt. Deze nieuwe prijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds voor talentvolle theatermakers zal tot en met 2013 jaarlijks worden toegekend. Verder keert, na een jaar gedwongen afwezigheid, de aansprekende VSB Poëzieprijs (25.000 euro) terug. Dit alles staat te lezen in de tweede editie van het culturele jaarboek Dutch Heights, dat in april aanstaande verschijnt.

Twee of meer prijzen in een jaar

Uit de selectie van winnaars die in de nieuwste editie van Dutch Heights een plek hebben gekregen, komen de culturele smaakmakers van 2010 naar boven: zangeres Caro Emerald, auteur/cultuurhistoricus David van Reybrouck, architect Koen van Velsen, beeldend kunstenaar Navid Nuur, mode-ontwerpster Iris van Herpen en choreografe Krisztina de Ch(aa)tel. Zij allen kregen minimaal twee grote kunst- of cultuurprijzen uitgereikt.

Hoofdprijzen

De culturele 'hoofdprijzen' gingen in 2010 naar het Orkest van de Achttiende Eeuw (Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs, 150.000 euro), theatermaker/cineast Alex van Warmerdam (Johannes Vermeerprijs, 100.000 euro), Museum Boymans Van Beuningen (Museumprijs, 100.000 euro), theatermaakster Alexandra Broeder (Cultuurfonds Theater Stipendium, 75.000 euro), Charlotte Mutsaers (P.C. Hooftprijs, 60.000 euro) en illustrator Thé Tjong-Khing (Max Velthuijs-prijs, 60.000 euro).

De literatuur kent als vanouds de meeste bekroningen waaraan een geldbedrag verbonden is. De grootste fondsen waren, inclusief de P.C. Hooftprijs en de (Vlaamse) Gouden Uil, goed voor een prijzenpot van ruim 350.000 euro. De meest genomineerde auteur van 2010, Tom Lanoye liep drie prestigieuze prijzen (AKO, Libris, Gouden Uil) net mis. Arnon Grunberg zag zijn oeuvre bekroond met de Constantijn Huygensprijs (10.000 euro) en mag dat binnenkort nog eens dunnetjes overdoen met de Frans Kellendonkprijs 2011 (5.000 euro).

Talent tekort?

De jaarlijkse prijzenregen roept de vraag op of Nederland voldoende talent heeft voor zoveel bekroningen. In 2010 waren er opmerkelijk veel winnaars van twee of meer prijzen. Mode-ontwerpster Iris van Herpen bijvoorbeeld won drie van de vier Dutch Fashion Awards (hoofdprijs: 25.000 euro) en de RADO Young Designer Award (10.000 euro); David van Reybrouck de AKO-literatuurprijs (50.000 euro) en de Libris Geschiedenis Prijs (20.000 euro). De auteur van Congo. Een geschiedenis mag binnenkort ook de J. Greshoff Prijs 2011 (5.000 euro) tegemoet zien. Architect Koen van Velsen kreeg voor het revalidatiecentrum Groot Klimmendaal in Arnhem achtereenvolgens de Hedy d'Ancona-prijs (20.000 euro), de BNA Gebouw van het Jaar Prijs en twee Dutch Design Awards uitgereikt. Choreografe Krisztina de Ch(aa)tel ontving een Amsterdams Fonds voor de Kunstprijs (35.000 euro) en de Gouden Zwaan van de Nederlandse Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties, in beide gevallen voor haar gehele oeuvre. Navid Nuur kreeg zowel de Charlotte Köhlerprijs (35.000 euro) als de Volkskrant Beeldende Kunstprijs (10.000 euro). Ook ontwerper Parra (Amsterdams Fonds voor de Kunst, Dutch Design Award) en architectenbureau Concrete (AM Nai Prijs Jonge Architecten, Lai Award, 12.000 euro) vielen dubbel in de prijzen. En Caro Emerald ten slotte oogstte vrijwel alle muziekprijzen van 2010, waaronder de Serious Talent Award van 3 FM, een Edison en De Eerste Prijs (kleinkunst, 10.000 euro). Ook kreeg zij de Europese EBBA-prijs voor aanstormend talent. Begin januari voegde Emerald de Popprijs (10.000 euro) aan haar palmares toe. Haar debuut Deleted scenes from the cutting room floor was de best verkochte cd van 2010.

Buitenlandse prijzen

Prestigieuze buitenlandse prijzen waren er in 2010 onder anderen voor architect Rem Koolhaas (Gouden Leeuw Venetië), Gerbrand Bakker en vertaler David Colmer (International IMPAC Dublin Literary Award, 100.000 euro) en Cees Nooteboom (prijs van de Konrad Adenauer-Stiftung, 15.000 euro). De schrijver had overigens al de Gouden Uil 2010 (25.000 euro) binnen voor zijn verhalenbundel 's Nachts komen de vossen. De internationaal georiënteerde Nederlandse cultuurprijzen Erasmusprijs (150.000 euro) en Grote Prins Clausprijs (100.000 euro) gingen naar de Venezulaan José Antonio Abreu en de Algerijnse uitgever Barzakh.

Dutch Heights

Al deze informatie is terug te vinden in de nieuwste editie van het jaarboek Dutch Heights die in april verschijnt. In het lijvige en door Irma Boom ontworpen boek wordt bekroond werk van 95 laureaten uit 2010 gebundeld, voorzien van fragmenten uit de juryrapporten en achtergronden van de belangrijkste kunst- en cultuurprijzen. Dutch Heights is een initiatief van de Stichting Dutch Heights en de Grafische Cultuurstichting.