Erfelijkheid ter harte genomen
Datum: 18 januari 2011
Oratie: dhr. prof.dr. M.P. van den Berg, 16.15 uur, Academiegebouw,
Broerstraat 5, Groningen
Titel: Erfelijkheid ter harte genomen
Leeropdracht: Cardiologie, in het bijzonder genetische cardiologie
Faculteit: Medische Wetenschappen
In zijn oratie gaat Maarten van den Berg in op het belang van de
genetische cardiologie. Sinds tien jaar bestaat in het UMC Groningen
een polikliniek Erfelijke Hartziekten, speciaal gericht op patiënten
met erfelijke hartritmestoornissen en hartspierziekten. Een belangrijke
activiteit van de polikliniek is presymptomatische screening van
familieleden. Een deel van de verwijzingen betreft namelijk gevallen
van plotse dood bij een jong familielid, waarbij vaak een erfelijke
hartziekte in de familie kan worden geconstateerd.
De wijze waarop en de mate waarin een erfelijke hartziekte zich
manifesteert kan sterk wisselen. Dat speelt vooral bij
hartspierziekten. Interactie tussen de erfelijkheid en
omgevingsfactoren speelt waarschijnlijk een grote rol, waarbij
bijvoorbeeld zwangerschap, gebruik van bepaalde cytostatica of
intensieve sportbeoefening de hartspierziekte kunnen uitlokken in geval
van een erfelijke predispositie. Dat concept is ook relevant voor
bijvoorbeeld hartfalen na een hartinfarct.
Met nieuwe technieken als deep sequencing en exome sequencing kan
worden getracht mutaties in het DNA op te sporen om de erfelijke
predispositie te achterhalen. Daarnaast is de benadering vanuit de
epidemiologie veelbelovend; in dat verband speelt LifeLines een
belangrijke rol. Dit grote longitudinale onderzoek in Noord-Nederland
biedt de mogelijkheid om de invloed van erfelijkheid te onderzoeken en
ook de samenhang met omgevingsfactoren en lifestylefactoren te
analyseren, met als uiteindelijk doel bij te dragen aan personalized
medicine en healthy ageing.
Ook voor het onderwijs en de opleiding vormt de cardiogenetica een
belangrijk thema. De cardiogenetica vormt bij uitstek een goed model
voor het moderne competentiegericht opleiden. Met de werkgroep
Erfelijke Hartziekten van het Interuniversitair Cardiologisch Instituut
Nederland, Gencor en het Durrercentrum staat de Nederlandse
cardiogenetica thans goed op de kaart en met de aanwezige personele
expertise en ambitie kan deze rol nog verder worden uitgebouwd.
Laatst gewijzigd: 11 januari 2011 12:36
Rijksuniversiteit Groningen