Universiteit van Tilburg
Persbericht 13 januari 2011
Betere voorlichting nodig over risico's borstkankeronderzoek
Foute diagnose leidt tot onnodige angst en verlaagde levenskwaliteit
Veel vrouwen die na een borstkankeronderzoek ten onrechte te horen
krijgen dat er een afwijking in de borst is gevonden, hebben minstens
een jaar lang te kampen met sterke angstgevoelens en een verlaagde
levenskwaliteit. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van
Tilburg en het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg dat vandaag wordt
gepubliceerd in het British Journal of Surgery (BJS). Vrouwen moeten
beter worden voorgelicht over zowel de risico's van
borstkankerscreening als de voordelen daarvan, stellen de onderzoekers.
Uit het onderzoek in BJS komt naar voren dat patiënten met een
fout-positieve uitslag - waarbij het mammogram (borstfoto) weliswaar
abnormaal is, maar er geen sprake is van kanker - meer onderzoeken
moeten ondergaan dan vrouwen die daadwerkelijk borstkanker hebben,
voordat ze duidelijkheid krijgen.
De onderzoekers interviewden 385 vrouwen met een abnormaal mammogram in
drie Brabantse ziekenhuizen (St. Elisabeth, Catharina en Jeroen Bosch).
Bij 152 daarvan werd vervolgens borstkanker geconstateerd, maar bij de
overige 233 bleek de uitslag fout-positief en was er geen sprake van
kanker.
Onnodige angst
"Op het eerste gezicht lijkt de vroegtijdige detectie van borstkanker
een goede zaak, en de meeste screeningsprogramma's hebben het aantal
overlijdensgevallen als gevolg van borstkanker ook verlaagd", aldus
hoofdonderzoeker dr. Lideke van der Steeg van de afdeling heelkunde
(chirurgie) van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg en het Centre
of Research and Psychology in Somatic Diseases (CoRPS) van de
Universiteit Tilburg. "Maar hoewel sommige vrouwen profijt hebben van
snelle detectie, leidt deze bij anderen juist tot ellende en onnodige
angst. De vrouwen met een fout-positieve uitslag uit ons onderzoek
merkten dat hun levenskwaliteit aanzienlijk daalde, zeker als ze van
nature al geneigd waren tot angstgevoelens. Dit hield minstens een jaar
aan."
Sterker nog: vrouwen die daadwerkelijk borstkanker bleken te hebben,
hadden minder last van het dalen van de levenskwaliteit dan de vrouwen
met een fout-positieve uitslag. Een fout-positieve uitslag doet zich
naar schatting voor bij zestig procent van de abnormale mammogrammen.
Niet altijd objectief
Volgens de onderzoekers is er evenwichtige voorlichting nodig over de
voordelen en de risico's van borstkankeronderzoek om mensen in staat te
stellen om weloverwogen te besluiten om al dan niet mee te doen. Van
der Steeg: "Vrouwen overschatten vaak de kans op borstkanker. Het
voorlichtingsmateriaal van medici en overheidsinstanties is niet altijd
objectief en legt de nadruk vaak vooral op de positieve aspecten van
screening. Niet alleen de mogelijke voordelen moeten aan bod komen,
maar ook de mogelijke neveneffecten van een fout-positieve uitslag,
zoals angstgevoelens en een verlaagde levenskwaliteit."