ChristenUnie
Bijdrage Cynthia Ortega AO armoede en schuldhulpverlening
Bijdrage Cynthia Ortega AO armoede en schuldhulpverlening
donderdag 13 januari 2011 14:00
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Voorzitter. Armoede blijft
stijgen in Nederland. In antwoord op een van mijn Kamervragen, gesteld
over de stijging van deze armoede en aandacht voor kinderen die
opgroeien in armoede, antwoordt de staatssecretaris dat dit kabinet
geen kwalitatieve doelen stelt voor de participatie van kinderen. De
gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beleid. De focus van het
kabinet op werk levert de beste bijdrage aan de bestrijding van
armoede, aldus de staatssecretaris. De ChristenUnie kan het laatste
beamen, maar op één punt verschillen wij van mening met de regering,
namelijk dat wij onze ogen niet sluiten voor de realiteit. De
staatssecretaris heeft gelijk als hij in de beantwoording zegt dat wij
mensen niet afhankelijk mogen maken van een uitkering en dat ook moet
worden voorkomen dat mensen snel afgeschreven moeten worden.
Echter, realiteit is dat het een bepaalde categorie mensen ondanks
allerlei inspanningen van de gemeente gewoon niet lukt om werk te
vinden. Is de staatssecretaris het met mij eens dat er binnen onze
samenleving altijd een groep zal zijn die aangewezen is op een
bijstandsuitkering? Moeten kinderen daarvan de dupe worden en hoe gaat
de staatssecretaris om met de resultaten van onderzoeken die gericht
zijn op het overdragen van armoede van generatie op generatie? Hoe gaat
hij ervoor zorgen dat kinderen straks inderdaad als volwassenen niet
gaan doorleven in armoede?
Op werkbezoeken, maar ook uit signalen die ik krijg van burgers en
deskundigen, blijkt dat mensen onvoldoende inkomen hebben om te kunnen
voorzien in primaire levensbehoeften, waaronder voedsel, kleding en
woonruimte. Het aantal mensen dat gebruikmaakt van een voedselbank
stijgt gestaag, terwijl voedselbanken ook nog kampen met problemen bij
de aanvoer van voedsel. De geschetste problematiek wimpelt de
staatssecretaris af met de stelling dat de hoogte van de bijstand
gekoppeld is aan het wettelijk minimumloon. Prima, dat moeten wij ook
zo houden, maar dan gaat het wel om 70% van het wettelijk minimumloon.
Mijn vraag is concreet of deze 70% nog voldoende is, zeker in het licht
van de plannen van deze regering om bijvoorbeeld ook de Wajonguitkering
ook op 70% te gaan stellen. Heeft de staatssecretaris er zicht op in
hoeverre gemeenten, mede gezien de bezuinigingen op het Gemeentefonds,
nog voldoende financiële ruimte hebben om maatwerk te leveren bij de
armoedebestrijding?
Hoe zit het eigenlijk met het Jeugdsport- en Jeugdcultuurfonds? Blijft
de staatssecretaris die in ieder geval subsidiëren?
En tot slot de Wajongers. Het blijkt dat deze doelgroep toch iedere
keer buiten beeld blijft als wij het hebben over armoede en wanneer zij
geconfronteerd worden met armoede. Graag krijg ik de toezegging van de
staatssecretaris dat hij in ieder geval in overleg met het UWV gaat
bekijken hoe deze groep ook bediend kan worden.
Naast het bestrijden van armoede moet de gemeente ook gaan inzetten op
preventie bij schulden, vooral indien blijkt dat mensen door
problematische schulden in armoede terecht kunnen komen. Het aangaan
van schulden blijft een eigen verantwoordelijkheid van mensen, maar ook
financiële instellingen en dienstverlenende organisaties hebben hierbij
een verantwoordelijkheid. Als wij gaan kijken hoe schulden zijn
opgebouwd, zien wij dat de meeste schulden inderdaad zitten in de
belastingen, de elektriciteits-, gas- en waterrekeningen, de hypotheek
of huur en de ziektekostenverzekering, die inderdaad een prominente
plaats innemen. Hoe komt dat eigenlijk? Ik ben in ieder geval blij dat
het energielabel een verplichting gaat worden met daaraan gekoppeld een
aantal sanctiemaatregelen, waardoor vooral mensen die in een
ongeïsoleerd huis wonen en hoge energiekosten moeten betalen straks ook
kunnen worden ontlast.
Maar er kan nog meer worden gedaan, zoals betalingen wanneer het geld
binnenkomt. Ik heb een aantal mensen horen zeggen: wanneer ik een
incasso-afspraak aanga, zeg ik: einde van de maand, maar ik krijg toch
een rekening voor de vijftiende van de maand. U kunt zich voorstellen
dat mensen die op dat moment niet kunnen betalen. Wat krijgen zij dan
te horen? Een herinnering, met EUR10 of EUR15 erbovenop.
Dit is geen oproep aan de overheid, want de ChristenUnie is sowieso
voorstander van minder overheid en meer samenleving, maar dit is wel
iets waar dienstverlenende organisaties zelf ook aan moeten gaan
werken.
Iets anders, wat ook te maken heeft met preventie, is de registratie
van schulden. De heer Azmani is vrij uitgebreid ingegaan op het LIS en
de wettelijke inbedding. Ik ondersteun zijn pleidooi. Ook de
ChristenUnie wil dat dat de staatssecretaris het initiatief dat is
genomen door de NVI en de NVA in de Stichting PPS heel bewust en heel
zorgvuldig gaat onderzoeken en daarmee naar de Kamer komt. Pas dan kan
de ChristenUnie een beslissing nemen over wat hiervoor de juiste
oplossing zal zijn.
Maar tussentijds moet er wel iets gebeuren. Dan heb ik in ieder geval
ook een idee daarover. Waarom is het niet mogelijk om wanneer mensen
een kredietaanvraag doen te zeggen dat zij sowieso op basis van
waarheid natuurlijk een verklaring ondertekenen? Waarom kan er niet
gewoon gevraagd worden: wij willen van jou je klantgegevens et cetera,
geef ons toestemming om te informeren bij de betreffende instanties die
hoog op de lijst staan, de Belastingdienst, huurinstanties et cetera?
Want wat blijkt? Wanneer mensen krediet aanvragen doen ze dat juist om
dit soort schulden weer in te lossen. Dat is het ene gat met het andere
gat dichten. Dat moeten wij niet hebben.
Iets anders waarvoor ik ook aandacht vraag, is het feit dat mensen
allerlei facturen en rekeningen krijgen waarvoor zij maar een of twee
weken de tijd krijgen om die te betalen. Als zij dat niet doen, krijgen
zij gelijk weer een herinnering met kosten. Ik wil wel dat de
staatssecretaris met zijn collega gaat kijken hoe het mogelijk is om
toch een betalingstermijn van 30 dagen voor iedereen af te spreken en
wettelijk in te bedden. Mensen moeten zelf hulp en ondersteuning zoeken
als er sprake is van een plotselinge inkomensval. Wij moeten in onze
campagne meer en meer gaan focussen op de eigen verantwoordelijkheid,
maar er moet ook geld komen om ieder geval mensen te ondersteunen,
bijvoorbeeld met een financiële budgetcursus. Mensen moeten gewoon
leren omgaan met hun inkomen in verband met een inkomensval.
De voorzitter: Wilt u gaan afronden?
Mevrouw Ortega-Martijn (ChristenUnie): Ik noem ook meer inzet van
vrijwilligers bij preventie en nazorg en deskundigheidsbevordering. Ik
las vandaag in het ND dat de staatssecretaris van VWS in verband met
het Europees Jaar van het vrijwilligerswerk zegt dat zij graag wil dat
er een betere organisatie komt voor vrijwilligers en daarmee ook meer
waardering en status. Dat vind ik prima, maar het moet niet alleen bij
woorden blijven wat deze regering betreft. Wat gaan wij eraan doen? Ik
heb gemerkt dat deskundigheidsbevordering heel belangrijk is voor de
vrijwilliger.
Tot slot, ook de ChristenUnie zegt over een moratorium: eerst de
resultaten van de pilot afwachten van de NVVK en de KWVG. Dan kunnen
wij bekijken wat wij hieraan gaan doen. Over loonbeslagen wil ik de
staatssecretaris meegeven dat zij ook allemaal goed moeten worden
afgestemd, vooral die van overheidsinstanties, want dat werkt op dit
moment ook tegen het schuldhulptraject in waar mensen in zitten.
Cynthia Ortega