Rijksoverheid
Staatssecretaris wil hoger aanzien voor vrijwilligerswerk
Toespraak | 13-01-2011
`Het gaat er niet zozeer om dit jaar om méér vrijwilligers te werven,
maar om te zorgen dat het vrijwilligerswerk een hoger aanzien krijgt.'
Dat zei staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten tijdens de
openingsbijeenkomst van het Europees jaar van het vrijwilligerswerk.
Dames en heren,
Goedemiddag en fijn dat u er allemaal bent.
Vrijwilligers: ik heb er heel veel mee te maken gehad. Zoals u weet heb
ik dertig jaar in de zorg gewerkt. In de ouderenzorg voor heel
kwetsbare ouderen. Als arts is het me vaak gebeurd dat ik na heel lang
afwegen iemand toch moest verwijzen naar de specialist in het
ziekenhuis. Dat brengt met zich mee dat iemand in een rolstoel vervoerd
moet worden van zijn eigen kamer naar het ziekenhuis.
Diegene kan niet helemaal goed kan begrijpen wat de wachttijden zijn en
wat er allemaal gebeurd en kan ook misschien wat verward raken.
Het zijn die momenten, als er geen familie is, dat je zo ontzettend
blij bent dat er een vrijwilliger is die je kan bellen. Iemand van wie
je weet dat die gaat zorgen dat alle nare dingen die niet naar hoeven
te zijn van zo'n bezoek, de patiënt bespaard blijven.
Een van de mensen die ik in mijn hart heb gesloten, hij is allang
overleden, is Clémence Vos. Een vrijwilliger bij ons in het
verpleeghuis, bij mijn allereerste baantje. Ik wil met hem beginnen
omdat hij degene is die ik voor ogen heb als ik u allemaal toespreek.
Het was niet alleen zo dat hij er was, als er geen familie was, maar
het was iemand met een heel bijzondere uitstraling. Hij was een
gelukkig iemand, een bescheiden iemand. Iemand die niet streefde naar
belangrijkheid, maar die in het meegaan met mensen en in het meegaan
met ons iets van zijn eigen mooie binnenkant aan ons gaf. Het was dus
niet alleen voor de patiënten heel fijn, maar het was een heel fijn
iemand om tegenover je te hebben.
Toen hij plotseling overleed aan een hartinfarct was onze hele
organisatie verslagen. Het is 25 jaar geleden, maar met deze woorden
kan ik hem nu toch een keer in het zonnetje zetten.
Want daar gaat het om: vrijwilligers doen iets in onze maatschappij,
onze glamourmaatschappij, onze materiële maatschappij. Zij kijken naar
datgene wat kwetsbaar is en vinden daarin de grootheid. Dat is een heel
bijzonder element in onze samenleving - waarin het geven zonder iets
terug te vragen, het zoeken in de eigen kracht een bron is die ik graag
wil stimuleren dat we die met z'n allen veel meer gebruiken en dat we
het goede wat we allemaal hebben veel meer samen opzoeken.
De Europese Unie heeft gekozen om voor heel Europa dit jaar de aandacht
te vestigen op vrijwilligers. In sommige landen zal dat betekenen dat
er vrijwilligers geworven gaan worden. Er zijn landen die een grote
achterstand op ons hebben. Waar dwang op de burger heel belangrijk is
geweest en waar de vrijheid nog niet genoeg gevoeld is om te zeggen: nu
ga ik buiten mijn eigen belang nog een steentje bijdragen voor een
ander.
Daar moeten vrijwilligers geworven worden. Maar bij ons zijn we al
zover: want Nederland heeft 5,5 miljoen vrijwilligers. Dat is een heel
hoog aantal, we staan daarmee heel hoog op de lijst wereldwijd; daar
mogen we ontzettend trots op zijn!
Wat ik zo leuk vond toen ik mij in de organisatie daarvan verdiepte,
die is typisch Nederlands, duidelijk werd dat we dit heel degelijk en
verantwoordelijk aan het organiseren zijn. Zo zijn er initiatieven om
ervoor te zorgen dat een vrijwilliger die plotseling even geen tijd
hebben, vervangen kunnen worden. Dat vind ik zulke mooie, betrouwbare
zorg en zo fijn dat wij dit soort dingen organiseren.
Er is gewerkt aan het organiseren van een
aansprakelijkheidsverzekering. Natuurlijk, je moet onder ogen zien:
dingen gaan niet alleen maar goed, maar kunnen ook verkeerd gaan. Ik
vind het zo dapper van ons dat we dan ook zorgen dat er maatregelen
voor zijn. Daarom zijn we betrouwbaar
Zo schets ik dat overal in Europa in het kader van het
Vrijwilligersjaar verschillende dingen gebeuren. In die zin zal
Nederland dus vooral de nadruk leggen op - mijn woorden - opwaardering
van het vrijwilligerswerk. Niet als goedkopere vorm van zorgverlening
omdat we het niet meer willen betalen, want die suggestie wordt op vele
plekken gewekt, maar als vorm, als mens in het leven te staan naast
elkaar, om met elkaar om te gaan in deze samenleving. En iedereen kan
vrijwilliger worden. Ook flitsvrijwilliger - ik vind dit zo'n leuk
woord. Dat is een persoon die al een zwaar belast leven heeft en toch
op het moment dat het even kan, vrijwilligerswerk wil doen.
Iedereen kan het en we hebben ze ook overal: ik noemde vrijwilligers in
de ouderenzorg, maar ook alle sportvereniging draaien op vrijwilligers,
alle politieke partijen draaien op vrijwilligers, een heleboel
onderdelen ook in het culturele werk draaien om vrijwilligers.
Het is een beetje onze informele rol om op die manier de samenleving te
versterken. Daar hebben we elkaar denk ik ook heel hard bij nodig.
Het gaat er dus niet zozeer om dit jaar om méér vrijwilligers te
werven, maar om te zorgen dat het vrijwilligerswerk een hoger aanzien
krijgt. Dat wij, die met vrijwilligers werken, véél vaker zeggen
hoeveel waardering wij daarvoor hebben, hoe belangrijk zij zijn. Maar
dat wij onszelf in onze vrijwilligersrol ook voelen dat we een enorme
bijdrage leveren. Niet alleen op dat moment, maar ook op het
overstijgende vlak.
We hebben er een aantal dingen in gestructureerd. We hebben een website
externe link: www.vrijwilligerswerk.nl en daar zullen we iedere keer
laten weten wat voor dingen we doen. Dat kan iedereen opzoeken.
We gaan ook prijzen uitdelen. Vrijwilligerswerk is divers, dus we delen
prijzen uit voor passie, voor betrokkenheid en voor alle verschillende
aspecten die tot bloei kunnen komen bij het inzetten in de
maatschappij.
We hebben een evenement: de Week van het Applaus. Dat is van 11 tot 18
september. Die heeft als bedoeling dat als we ergens zijn, we niet
vergeten om nadrukkelijk daar de vrijwilligers te bedanken voor hun
inzet, mét een applaus. Dat zal ik doen en ik hoop dat u dat ook
allemaal heel nadrukkelijk zal doen.
Ik kan u vertellen dat de Koningin bij de openingsspeech van het jaar,
tijdens de receptie op het Paleis op de Dam, ook heel nadrukkelijk
aandacht vroeg voor het Jaar van het Vrijwilligerswerk. Zoals u weet
gaat de Koninklijke familie ook altijd één dag klussen. Niet omdat ze
het niet kunnen betalen om scheurtjes te laten verven, maar om de
immateriële waarde van het vrijwilligerswerk naar voren te brengen.
Ik wil ook graag bedanken degene die bereid zijn om met mij het
Nationale Comité Vrijwilligers te zijn, ik wil de koepelorganisaties
bedanken, de Kamerleden die gekomen zijn bedanken. Alle aanwezigen
bedanken om met z'n allen die duw hierachter te geven en vooral om met
z'n allen na te denken hoe we dat niet alleen dit jaar kunnen doen,
maar blijvend in onze samenleving.
Dank u wel!
Verantwoordelijk ministerie
* Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Zie ook
* Vrijwilligerswerk | Onderwerp | OCW, VWS
Voor vragen aan de Rijksoverheid bel Postbus51: 0800-8051